Astronomia

Ciekawostki o Jowiszu

Znaleźliśmy 23 ciekawostki na temat Jowisza

Planeta Jowisz - największa w Układzie Słonecznym

Jowisz nosi nazwę po rzymskim bogu nieba, burzy i deszczu. Jest największą planetą w Układzie Słonecznym i posiada największy księżyc układu - Ganimedesa.

Sama liczba księżyców Jowisza przyprawia o zawrót głowy, z ostatnich badań wynika że jest ich aż 92. Odkrycie wysunęło zatem Jowisza na pierwsze miejsce wśród planet z największą ilością księżyców w Układzie Słonecznym. Zdetronizowany Saturn ma ich "tylko" 83.

1
Jowisz jest prawdopodobnie najstarszą planetą Układu Słonecznego.

Planety Układu Słonecznego zaczęły formować się około 4,5 miliarda lat temu czyli około 100 milionów lat po uformowaniu się Słońca.

2
Choć wiemy gdzie jest obecnie, nie mamy jednoznacznej odpowiedzi w którym miejscu Układu Słonecznego zaczął powstawać Jowisz.

Na pewno wiemy, że zaczątkiem planety było stałe jądro, które rosło w skutek kolizji kawałków skał i lodu. Wraz ze wzrostem masy przyciągało coraz więcej gazów w obłoku otaczającym młode Słońce. Jądro zbudowane było z lodu, krzemianów i domieszki cięższych pierwiastków. Około 500 milionów lat po rozpoczęciu formowania Jowisz znalazł się w miejscu, w którym jest obecnie.

3
W 1610 Galileo Galilei odkrył 4 pierwsze księżyce Jowisza.

Na jego cześć zwane są one księżycami galileuszowymi. Są to: Io, Europa, Ganimedes i Kallisto. Odkrycie księżyców Jowisza było pierwszym dowodem na to, że jedne ciała niebieskie mogą orbitować wokół innych.

4
Pierwsze obserwacje Jowisza prowadzili starożytni Babilończycy już w VIII wieku p.n.e.

Obserwacje planety prowadzono w starożytności na całym globie. Jeden z historyków chińskich twierdzi, że pierwszy księżyc Jowisza zaobserwował chiński astronom Gan De gołym okiem już w 362 p.n.e.

5
Dzień na Jowiszu jest najkrótszy ze wszystkich planet Układu Słonecznego.

Planeta obraca się bardzo szybko wokół własnej osi i dlatego doba na Jowiszu trwa 9 godzin i 55 minut.

6
Jowisz okrąża Słońce w ciągu 11.86 lat.

Patrząc na niebo łatwo jest zauważyć, że Jowisz bardzo długo pozostaje w obrębie jednej konstelacji. 

7
Jowisz ma pierścienie.

Chociaż są ledwo widoczne to jednak wciąż tam są. Pierścienie Jowisza składają się z cząsteczek powstałych w wyniku kolizji komet i asteroid z jego księżycami.

Wyróżniamy 4 pierścienie: Halo, główny, ażurowy Amaltei i ażurowy Tebe. Pierścienie Jowisza rozpościerają się w odległości 92 000 km od jego powierzchni aż do 225 000 km. Ich grubość waha się od 2000 km do 12 500 km.

8
Jowisz nie posiada powierzchni.

Planeta składa się głównie z gazów i cieczy. Gdybyśmy chcieli udać się jakimkolwiek statkiem kosmicznym w głąb Jowisza zostałby on jednak zmiażdżony przez panujące tam surowe warunki i ogromne ciśnienie.

9
Ganimedes to największy księżyc Jowisza.

Powierzchnia Ganimedesa

Ma średnicę 5,268 kilometrów i jest również największym księżycem w Układzie Słonecznym. Jest o 26% większy od Merkurego, posiada metaliczne jądro i okrąża Jowisza w odległości 1 070 400 kilometrów. Został odkryty przez Galileusza 7 stycznia 1610 roku.

Przeczytaj ciekawostki o Ganimedesie

10
Prędkość ucieczki z powierzchni Jowisza wynosi 218,000 kilometrów na godzinę.
11
Pole magnetyczne Jowisza jest 14-krotnie silniejsze od ziemskiego.
Pomijając plamy słoneczne pole magnetyczne Jowisza jest najsilniejszym naturalnym polem magnetycznym w Układzie Słonecznym.
12
Skład atmosfery Jowisza bardzo przypomina atmosferę słoneczną.
Składa się głównie z wodoru i helu.
13
Dotychczas koło Jowisza przeleciało 7 misji kosmicznych.
Były to: Pioneer 10, Pioneer 11, Voyager 1, Voyager 2, Ulysses, Cassini i New Horizons.
14
Średnia odległość Jowisza od Słońca to 5.2 AU

Odległość od Słońca pomiędzy peryhelium a aphelium zmienia się o 75 milionów kilometrów. W najbliższym punkcie orbity odległość spada do 4,95 AU a w najdalszym wzrasta do 5,457 AU.

Ekscentryczność orbity wynosi 0,0489 a średnia prędkość orbitalna 13,07 km/s.

15
Nachylenie osi obrotu Jowisza jest stosunkowo niewielkie i wynosi tylko 3,13°.

Odróżnienie pór roku na Jowiszu jest praktycznie niemożliwe. Dla porównania nachylenie osi obrotu Ziemi wynosi 23.5°.

16
Jowisz jest cały czas pokryty chmurami.

Chmury te składają się głównie z kryształów amoniaku i wodorosiarczku amonu. Warstwa chmur ma około 50 kilometrów grubości i składa się co najmniej z dwóch pokładów.

Pod chmurami znajduje się mieszanina wodoru i helu, które wraz ze wzrostem ciśnienia powoli przechodzą w stan ciekły.

17
Atmosfera Jowisza ma około 3000 km grubości.

Stanowi ona 1% masy planety i składa się z wodoru oraz helu. Pod nią znajduje się wodór i hel w stanie gazowym tworzący grubą na 18 tysięcy kilometrów warstwę. Ta część nie jest już jednak traktowana jako atmosfera, gdyż za jej podstawę uważa się obszar o ciśnieniu 10 barów.

Im głębiej tym większe ciśnienie i wodór przechodzi w stan ciekły. W pewnym momencie pod wpływem ekstremalnego ciśnienia przechodzi w metaliczny wodór. W takich warunkach metaliczny wodór jest cieczą i tworzy głęboki na 40 tysięcy kilometrów ocean.

Na dnie oceanu znajduje się prawdopodobnie 1,5 raza większe od Ziemi jądro, lecz 30 razy bardziej od niej masywne. Na tej głębokości temperatury osiągają już 30 000 °C więc jak wygląda jądro Jowisza ciężko jest sobie wyobrazić.

18
Masa Jowisza jest 2,5 raza większa od masy wszystkich pozostałych planet Układu Słonecznego.
19
Wielka czerwona plama prawdopodobnie została zaobserwowana już w 1664 roku przez Roberta Hooke’a i w 1665 przez Giovanniego Cassiniego.
Najstarszy rysunek wielkiej czerwonej plamy na Jowiszu pochodzi z roku 1831.
20
Do dziś udało się odkryć 92 księżyce Jowisza.

Cztery największe księżyce planety nazywane są "księżycami Galileuszowymi" na cześć ich odkrywcy. Każdy z nich ma średnicę większą niż 3000 km. Księżyce te to: Ganimedes, Io, Europa i Kallisto.

Wiele księżyców nie zostało jeszcze dostrzeżonych, niektórzy astronomowie twierdzą, że wokół Jowisza może orbitować około 600 księżyców o średnicy większej niż 800 metrów.

Jowisz jest obecnie planetą z największą ilością księżyców w Układzie Słonecznym.

21
Ostatnim odkrytym za pomocą obserwacji przez teleskop księżycem Jowisza była Amaltea.

Odkrycia tego dokonał Edward Emerson Barnard w roku 1892 za pomocą 91-centymetrowego refraktora w Obserwatorium Licka w Kaliforni. Wszystkie kolejne satelity Jowisza odkrywano już na podstawie fotografii lub obrazowania cyfrowego.

Amaltea jest niewielkim, nieregularnym księżycem o wymiarach 250 x 146 x 128 kilometrów. Okrąża Jowisza w odległości około 181 000 kilometrów z prędkością 26,57 km/s w czasie 11 godzin 57 minut i 23 sekund.

Powierzchnia AmalteiTo obecnie najbardziej szczegółowe zdjęcie powierzchni Amaltei, jakie posiadamy. Jego rozdzielczość to 2,4 km na piksel. Przedstawia niewidoczną z powierzchni Jowisza stronę księżyca.  NASA / Domena publiczna

Pomimo niewielkich rozmiarów księżyca, znajduje się na nim sporo kraterów a także dwie duże góry: Lyctos Facula i Ida Facula. Większa z nich, Lyctos Facula ma szerokość 25 kilometrów i wysokość 20 kilometrów. Góry nie powstały w wyniku ruchów tektonicznych, gdyż na tak małych obiektach zjawiska tektoniczne nie zachodzą. Są najpewniej wynikiem zderzenia z asteroidą, która wybrzuszyła powierzchnię Amaltei.

22
Ze względu na swój potencjał grawitacyjny i położenie Jowisz otrzymuje najwięcej uderzeń ze strony komet i planetoid.

Planeta pełni zatem rodzaj oczyszczacza przestrzeni Układu Słonecznego z potencjalnie niebezpiecznych obiektów.

23
Pierwszym satelitą, który zrobił zdjęcia Jowiszowi w trakcie przelotu była amerykańska sonda Pioneer 10.

Misja odbyła się w roku 1973 i w jej wyniku uzyskano zdjęcia zarówno Jowisza jak i niektórych z jego księżyców.

Najnowsze tematy

Ciekawostki o Robercie Oppenheimerze
Był wybitnym naukowcem, który całe życie poświęcił fizyce teoretycznej. Nazywany jest "ojcem bomby atomowej", choć był jedną z wielu osób pracujących ...
Ciekawostki o Homerze
Najstarszy znany z imienia poeta uważany za ojca poezji epickiej. Żaden grecki poeta nie przsewyższył go sławą.  Na jego cześć wznoszono świątynie a w ...
Ciekawostki o stanie Kolorado
Kolorado to jeden z większych amerykańskich stanów, którego granice wyznacza długość i szerokość geograficzna. Stan ten słynie z urozmaiconego krajobr ...
Ciekawostki o kojocie preriowym
Kojot to nieodzowna postać w mitologii rdzennej ludności Ameryki Północnej, a także większości filmów o tematyce ranczersko-kowbojskiej z Dzikiego Zac ...
Ciekawostki o Troi
Troja to słynne starożytne miasto, które znane jest przede wszystkim dzięki wojnie opisanej przez Homera.  Na jego obszarze istniało wiele osad, które ...
Ciekawostki o obrazie "Krzyk"
"Krzyk" to najsłynniejsze dzieło Edvarda Muncha i jeden z najbardziej rozpoznawalnych obrazów w całej sztuce. Mówi się o nim, że reprezentuje powszech ...
Ciekawostki o Krakatau
Wulkan Krakatau znany jest jako jeden z najbardziej śmiercionośnych we współczesnej historii. Erupcja z 1883 roku uważana jest za drugą, najpoważniejs ...
Ciekawostki o Hypatii z Aleksandrii
Żyła na przełomie IV i V wieku. Uosabiała ideał antycznego naukowca. Matematyczka i doskonale wykształcona filozofka. Zajmowała się algebrą, geometrią ...

Powiązane artykuły