Święta Rita od kilku stuleci należy do najbardziej popularnych świętych na świecie. Plasuje się w pierwszej czwórce ulubionych świętych, obok ojca Pio, Franciszka z Asyżu i Antoniego z Padwy. Jest patronką spraw trudnych i beznadziejnych, pomaga matkom i kobietom każdego stanu, opiekuje się wieloma dziełami charytatywnymi i bractwami. Choć urodziła się w średniowieczu, obecnie posiada swój profil na Facebooku. Skoro od wieków wiele kobiet zwraca się do niej o pomoc w rozwiązaniu swoich problemów i jak wydaje się, z dobrym skutkiem, to może warto poznać św. Ritę?
1
Margherita Lotti, zwana też Rytą z Cascii lub Ritą, urodziła się prawdopodobnie w 1381 roku, w małej górskiej miejscowości Roccaporena, w gminie Cascia, we Włoszech.
Roccapeorena jest miejscowością w Umbrii, niedaleko Asyżu.
2
Rita jest zdrobnieniem od imienia Margherita, które otrzymała na chrzcie w kościele św. Marii-Pleby.
3
Była jedynym dzieckiem Antoniego i Amaty Lotti.
Jej rodzice byli prostymi ludźmi, a córka urodziła się im w dość późnym wieku.
4
Rita była pogodnym dzieckiem, wychowywanym w głębokiej wierze w Boga.
Już jako mała dziewczynka przekonana była, że jedynym prawdziwym pięknem jest piękno duszy i miłość do Jezusa. Jej marzeniem było wstapienie do klasztoru.
5
Rodzice nie wyrazili zgody na pójście jedynej córki do klasztoru, w wieku dwunastu lat wydali ją za mąż.
Jako jedynaczka była swego rodzaju zabezpieczeniem starości rodziców. Wstąpienie Rity do klasztoru pozbawiałoby ich oparcia w okresie, gdy potrzebowaliby jej pomocy. Stąd decyzja o zamążpójściu.
6
Wydano Ritę za Paolo di Fernando Mancini, młodzieńca gorącej krwi i jeszcze gorętszej głowy - człowieka życzliwego, lecz o dość szorstkich obyczajach.
Biografowie twierdzą, że Mancinii był typowym przedstawicielem swojej epoki, synem swojej ziemi, prawdopodobnie związanym z dużą frakcją mieszczańską rodziny Gibelinich, usiłującej rozszerzyć dominację miasta Cascia w regionie. Był ponoć wybuchowy i konfliktowy. Papież Leon XIII w Liście Apostolskim wystawił Manciniemu najgorsze z możliwych świadectw. "Wydawał się dobrym i przyzwoitym człowiekiem, a wystarczyło tylko kilka dni małżeństwa, aby stał się zupełnie innym. Nie tylko nie poświęcał uwagi Ricie, ale jeszcze znęcał się nad nią tak niegodziwie, iż wydawało się, że żyje w męczeństwie, a nie w małżeństwie".
7
Paolo nie był zainteresowany życiem religijnym i ta obojętność religijna męża była dla Rity najważniejszym wyzwaniem w małżeństwie.
Biografowie podkreślają, że mimo wszelkich trudności, przez 18 lat żyła z mężem w dobrej, przez wszystkich podziwianej zgodzie. Ponoć miłość i cierpliwość Rity spowodowała przemianę Paola w człowieka pokornego, nawróconego na wiarę.
8
Rita i Paolo mieli dwóch synów. Według tradycji ustnej nosili oni imiona Giacomo Antonio i Paolo Maria.
Będąc dziećmi ubogich, ale drobnomieszczańskich rodziców, chłopcy otrzymali zapewne podstawową edukację, jaka był dostępna w tym czasie ludziom z ich grupy społecznej.
9
Po osiemnastu latach małżeństwa, prawdopodobnie w 1413 roku, Paolo di Fernando Mancini, w drodze powrotnej z Cascia do Roccaporena został zamordowany.
Przypuszczalnie, Paolo zaangażowany był w działalność lokalnego stronnictwa politycznego Gibelinów, wspierającego władzę świecką i zwolenników władzy imperatora Karola V w Italii. Ugrupowanie to ścierało się z partią chłopską Gwelfów, wspierającą wpływy papiestwa, Kościoła i prostego ludu. Być może poglądy polityczne i społeczne były powodem lokalnej nienawiści i uprzedzeń jednych wobec drugich, kultywowanych przez całe pokolenia. Mogło to być powodem skrytobójczego ataku Gwelfów na Paolo, w wyniku którego poniósł on śmierć.
10
Owdowiała Rita nie szukała zemsty na skrytobójcach, a modliła się żarliwie do Boga o przebaczenie dla zabójcy męża.
Jak podaje pierwszy biograf Rity, modlitwa za zabójcę męża stała się obowiązkowym elementem jej praktyk religijnych. Przebaczenie dla prześladowców było przejawem jej świadomości, dojrzałości i doskonałości chrześcijańskiej, którą osiągnęła jako osoba świecka, żona i matka, cierpiąca z powodu utraty męża i ojca jej dzieci.
11
Po śmierci męża, Rita podjęła się długotwałej mediacji między zwaśnionymi stronami, uważając, że ktoś musi położyć kres bratobójczej walce.
Innego zdania byli synowie Rity, których pomimo starań nie udało się jej wychować na katolików, odziedziczyli charaktery po ojcu.
12
Synowie postanowili pomścić śmierć ojca zgodnie z włoskim prawem wendety.
Rita usiłowała wyperswadować synom ten zamiar, ale nie udało jej się to. Postanowiła modlitwą wpłynąć na zmianę decyzji synów, aby uchronić ich przed popełnieniem grzechu morderstwa. Rok później obaj synowie zachorowali na dyzenterię i zmarli.
13
Po śmierci synów Rita postanowiła wstąpić do klasztoru św. Marii Magdaleny w Casci.
Zakon jednak odrzucił jej kandydaturę, gdyż kojarzono ją z trwającym wciąż sporem pomiędzy zwaśnionymi rodzinami - jej i jej męża. Powiedziano jej, że będzie mogła wstąpić do zakonu, jeśli uda jej się doprowadzić do pojednania i zakończenia sporu. Dokonała tego mając 36 lat.
14
Wolna od zobowiązań wobec świata, trzydziestosześcioletnia Rita spełniła swoje marzenie z dzieciństwa i wstąpiła do klasztoru Sióstr Augustianek w Cascia.
Gdy wypełniła wszystkie wymogi stawiane przez kasztor, została przyjęta. Legenda mówi, że nie odbyło się to w sposób standardowy, ale w czasie snu. Rita została w cudowny sposób przeniesiona do klasztoru przez Jana Chrzciciela i św. Augustyna, którzy pokonali zamkniętą furtę. Wobec takiego faktu, ksieni( przełożona klasztoru żeńskiego) musiała wyrazić zgodę.
15
W klasztorze spędziła resztę swojego życia, będąc wzorem świętości dla swoich współsióstr.
Przebywała w klasztornych murach, ale była otwarta na problemy współczesnego jej świata i ludzi. Już za życia wypraszała łaski dla potrzebujących wsparcia. W swojej celi modliła się i podejmowała różne formy umartwiania, które ofiarowywała za chorych, cierpiących, za małżeństwa w kryzysie, za zwaśnione rodziny.
16
Kiedyś w trakcie modlitwy pod krzyżem została zraniona w czoło cierniem z korony Chrystusa.
Powstała w ten sposób rana na czole nigdy się nie zagoiła, była jej stygmatem przez 15 lat, aż do śmierci.
17
W zakonie nie było jej łatwo, współsiostry jej nie rozumiały, chyba też nie traktowały zbyt poważnie, bywała obiektem żartów.
Ponoć kiedyś, siostra przełożona nakazała jej codziennie podlewać suchy patyk wbity w ziemię w ogrodzie. Rita, która ślubowała posłuszeństwo, przez wiele dni spełniała to polecenie, nie zważając na żarty i złośliwe komentarze sióstr. Jakie było zdziwienie, gdy po jakimś czasie wysuszony patyk pokrył sie liśćmi i wkrótce wydał owoce winorosli.
18
Rita zmarła na gruźlicę 22 maja 1457 roku w Cascii.
Po śmierci ciało Rity nie zostało pogrzebane, ale umieszczone w trumnie z drewna jodłowego, wykonanej przez mistrza Cicca Barbara. Wiąże się z tym pewna opowieść. Otóż, mistrz, który przybył oddać cześć zmarłej, bardzo ubolewał, że nie będzie mógł zrobić dla niej trumny, ponieważ cierpiał na artretyzm, miał zesztywniałe, niezdolne do pracy ręce. Gdy wyraził głośno swoje rozgoryczenie, poczuł nagle mrowienie i nietypowe ciepło w rękach, a po chwili zaczął odzyskiwać w nich władzę, Ręce wróciły do pełnej sprawności. Szczęśliwy, uzdrowiony cieśla wykonał dla Rity trumnę, w której spoczywała przez 10 lat.
19
Rita była kobietą niewysoką, o drobnej budowie.
Świadczą o tym wymiary trumny. Ma ona 158 cm długości, 30 cm wysokości i około 40 cm szerokości w miejscu ramion, natomiast zwęża się się do około 35 cm na wysokości stóp.
20
Dziesięć lat później, biskup Eruli ze Spoleto nakazał otwarcie trumny i okazało się, że ciało nie uległo zniszczeniu, było nienaruszone.
Wykonano wówczas nową, większą trumnę, w której umieszczono tę pierwszą. Zdjęto jedynie pokrywę i zastąpiono ją białym welonem, nad którym umieszczono kratkę. Trumna została pomalowana, znajdują się na niej wizerunki Jezusa, Marii Magdaleny i św. Rity. Uważa się, że wizerunek Rity jest bardzo wiarygodny, gdyż malarz mógł oglądać niezmienione po śmierci oblicze świętej.
21
Według relacji świadków ciało zmarłej Rity emanowało słodkawym zapachem przez wieki.
Sarkofag z ciałem św. Rity do dziś znajduje się w Sanktuarium w Casci, a miejsce to przyciąga bardzo wielu pielgrzymów z całego świata.
22
Ze świętą Ritą kojarzona jest często opowieść o róży i figach, które zawsze rosły w jej przydomowym ogrodzie, a także o pszczołach.
W styczniu 1457 roku Ritę odwiedziła jej kuzynka, Catalina. Chora, bardzo osłabiona Rita poprosiła ją o przyniesienie róży, która właśnie zakwitła w jej ogrodzie w Roccaporena. Przekonana o tym, że to majaczenie chorej kuzynki, Catalina spełnia jej życzenie wbrew zdrowemu rozsądkowi i udaje się do ogródka Rity. Tam ze zdziwieniem odktywa świeżo rozkwitłą, wyłaniającą się spod śniegu różę. Podobne zdarzenie miało miejsce podczas kolejnych odwiedzin, kiedy to Rita poprosiła o figi, które właśnie zaowocowały. Tym razem Catalina już bez oporów udała się do ogródka Rity i dostrzegła dwie dorodne figi, które pojawiły się na drzewku figowym zimą. Historia z pszczołami związana jest jeszcze z okresem niemowlęctwa Rity. Kiedy była oseskiem, pewnego dnia jej twarz obsiadł rój pszczół, który nie wyrządził jej żadnej szkody. Przechodzący obok wieśniak ze zranioną podczas prac na roli ręką, podbiegł, żeby te pszczoły odgonić od twarzy dziecka. Wtedy jego rana na ręce przestała krwawić, a ręka w cudowny sposób się zagoiła.
23
Róża stała się symbolem św. Rity, symbolem piękna i miłości połączonych z cierpieniem.
Wspomnienie liturgiczne św. Rity w Kosciele katolickim obchodzone jest 22 maja. W tym dniu odprawiana jest uroczysta msza, po czym następuje poświęcenie róż. Poświęcone płatki różane przynoszą ulgę w cierpieniu i zdrowie w chorobie.
24
W roku 1628 papież Urban VIII zatwierdził kult Rity, a w 1900, uroczystej kanonizacji dokonał papież Leon XIII.
25
Świeta Rita czczona jest szczególnie we Włoszech i w Ameryce Południowej, ale w wielu krajach, także w Polsce, znajdują się jej sanktuaria.
Kult św. Rity istniał już w końcu XVIII w. w kościele augustianów pw. św. Katarzyny w Krakowie. W nawie głównej znajduje się jej figura z 1940 roku, obraz z XVII w. oraz jej relikwiarz z XX wieku.
26
Wspólnota sióstr augustianek z Casci przyznaje Nagrodę św. Rity kobietom, które tak jak Rita, zrealizowały w swoim życiu ewangeliczne przesłanie o przebaczeniu.
Nagrodę tę otrzymały m.in. Marianna Popiełuszko i Eleni.
27
W ikonografii święta przedstawiana jest w stroju zakonnym - w czarnym habicie i w białym welonie, z cierniem na czole.
Jej atrybutami są: dwoje dzieci, krucyfiks, cierń, figa, pszczoły i róża.
