Zwierzęta
Ciekawostki o pszczołach miodnych
"Kiedy z powierzchni ziemi znikną pszczoły, to człowiekowi pozostaną już najwyżej cztery lata życia"
Pszczoły zawsze budziły fascynację człowieka z powodu korzyści płynących z ich działalności oraz ze względu na niezwykłą organizację społeczną. Społeczność ula jest perfekcyjnie zorganizowana. Każdy zna swoje miejsce, każdy wie co robić. Pszczoły są jedynymi owadami, których pokarm wyprodukowany dla siebie jada też człowiek. Produkty pracy pszczoły są nie tylko pokarmem dla ludzi ale też bywają lekarstwem. W zasadzie można śmiało powiedzieć, uwzględniając wszystkie korzyści płynące z istnienia pszczół, że bez nich nie ma życia. Warto poznać te małe, pracowite istoty, bowiem ich życie jest bardzo interesujące.
1
Pszczoły są gatunkiem owada błonkoskrzydłego z rodziny pszczołowatych. Na świecie istnieje około 20 tys. gatunków pszczół.
2
Najstarszą zachowaną w bursztynie pszczołą jest znaleziona w New Jersey robotnica, której wiek oceniono na około 80 mln. lat.
3
Według mitologii egipskiej pszczoły to łzy boga Ra. Koran też określa pszczoły jako owady święte. Dla średniowiecznych chrześcijan żądło symbolizowało słuszną karę.
4
Pszczoły posiadają dwie pary skrzydeł zbudowanych z przezroczystej błonki. Dzięki ruchowi skrzydeł pszczoły unoszą się w powietrzu. Podczas lotu pszczoła wykonuje 350-435 ruchów skrzydłami na sekundę. Przeciętny zasięg lotu wynosi 3 km a maksymalnie może wynosić 10 km i więcej. Pszczoła porusza się z przeciętną prędkością 24 km/h.
5
Posiadają trzy pary odnóży. Na trzeciej parze nóg znajdują się specjalne koszyczki, w których pszczoły przenoszą pyłek.
6
Pszczoły posiadają narząd obronny - żądło. Żądło powstało w wyniku modyfikacji narządu rozrodczego samicy, umieszczone jest na końcu odwłoka. Trutnie żądła nie posiadają. Użądlenie kończy się śmiercią pszczoły. Pszczoły miodne niesprowokowane nigdy nie atakują ludzi. Użądlenie człowieka powoduje niewielki obrzęk ustępujący po paru dniach, jeśli jednak osoba użądlona jest uczulona na jad pszczeli może to doprowadzić nawet do śmierci.
7
Istnieje odmiana pszczoły miodnej, tzw. pszczoła miodna afrykańska. Charakteryzuje się znaczną agresywnością i wielkimi zdolnościami adaptacyjnymi. Zbliżenie się do gniazd pszczół zabójców może sprowokować je do ataku bardzo groźnego w skutkach.
8
Rój pszczeli składa się z królowej-matki, robotnic i trutni. Taka pszczela rodzina może składać się nawet z 50 tysięcy osobników. W jej obrębie istnieje podział obowiązków i w związku z tym wygląd i rozmiary ciała poszczególnych osobników zależą od funkcji, którą pełnią. Jest to zjawisko polimorfizmu.
9
Zadaniem królowej jest składnie jaj. Składają ich około 3 000 tysięcy dziennie. Królowa- matka kopuluje tylko raz w życiu i odbywa się to w trakcie lotu godowego. Kopuluje w powietrzu z 10-30 trutniami, które wabi specjalnym zapachem wyczuwanym przez trutnie z odległości około 100 m. Podczas tego aktu cały zbiornik nasienny królowej zostaje wypełniony. Trutnie po akcie umierają z powodu wyrwania aparatu kopulacyjnego.
10
Matka i i robotnice są diploidalne a trutnie haploidalne. Organizm diploidalny zawiera podwójną ilość chromosomów homologicznych a haploidalny-pojedynczą.
11
Pszczoły przechodzą przeobrażenie zupełne. Z jaj wylęgają się larwy (czerwie) a te przekształcają się w poczwarkę, z której wykluwa się dorosła postać owada -imago.
12
Z jaj diploidalnych wylęgają się samice. W zależności od sposobu odżywiania z larw wyrastają albo robotnice albo królowe-matki. Matka może również składać jaja niezapłodnione, z których wylęgają się samce - jest to zjawisko dzieworództwa.
13
Trutnie pojawiają się w ulu tylko wiosną. W ulu jest ich około 2,5 tys. Ponieważ ich jedyną funkcją jest unasiennienie królowej, dlatego do lotu godowego pozostają zupełnie bezczynne. Trutnie, które zaplemnią królową giną a pozostałe, jesienią opuszczają ul i giną z głodu i zimna.
14
Robotnice, jak i królowa są stałymi mieszkańcami ula. Żyją około 38 dni latem i sześć miesięcy zimą. Długość ciała robotnicy wynosi od 13-15 mm. Ich zadanie polega głównie na zbieraniu pyłku i nektaru kwiatowego oraz opiece nad potomstwem wydanym przez królową. Pszczoła lotna wylatuje z ula 7-15 razy dziennie.
15
Pszczoły porozumiewają się za pomocą tańca i wydawania dźwięków. Tańcem, pszczoła sygnalizuje znalezienie nowego źródła przybytku, odpowiednim ruchem określa jego odległość. Gdy zatacza koło, pożytek znajduje się blisko, półksiężyc -pożytek w odległości 10-40 m, ósemki - jeszcze większa odległość źródła pożytku. Rodzaj tych figur tanecznych informuje również pozostałe pszczoły o położeniu pożytku względem słońca a także o skali trudności przedsięwzięcia.
16
Każda pszczela rodzina ma pewien charakterystyczny zapach. Zapach ten jest feromonem wytwarzanym przez królową-matkę. Ma on zachęcać robotnice do opieki nad matką i stanowi też chemiczną identyfikację roju. Robotnice dzięki temu rozpoznają członków własnej społeczności a przekazywanie miedzy nimi sygnałów feromonowych pomaga w organizacji pracy .
17
Królowa-matka i robotnice mogą w ulu przezimować, w związku z tym rój może istnieć wiele lat. Aktywność pszczół w tym okresie jest znacznie ograniczona. Pszczoły korzystają z zapasów zgromadzonych przed zimą, nie opuszczają ula, gromadzą się w kłębie, ogrzewając się na wzajem. Zahamowane nawet zostaje wydalanie odchodów.
18
Pszczoły nie rozpoznają koloru czerwonego.
19
Wielkość roju określa się w kilogramach. Silny rój to 3 kg pszczół, średni to około 2 kg, słaby- około 1 kg. Jeden kilogram pszczół zawiera około 8500 sztuk wypełnionych miodem.
20
Pszczoła robotnica może wyprodukować w ciągu swojego życia 1/12 łyżeczki od herbaty miodu. Aby wyprodukować 1 kg miodu pszczoła musi zebrać ok 3 kg nektaru.
21
Pszczoły wytwarzają miód w ten sam sposób od 150 milionów lat. Miód składa się w 80% z naturalnych cukrów, 18% z wody i 2% składników mineralnych, witamin, protein i pyłku.
22
Pszczoły oprócz produkcji miodu zapylają około 80% roślin. Przenosząc pyłek kwiatowy umożliwiają zachowanie bioróżnorodności i kontrolę erozji gleb, wpływają na upiększenie środowiska życia człowieka i zwiększenie plonów. W zachowaniu gatunków roślin owadopylnych pszczoły są niezastąpione, spośród wszystkich owadów.
23
Powstała nowa gałąź medycyny naturalnej- apiterapia. Opiera się ona na różnych produktach pszczelich takich jak: miód, propolis czyli kit pszczeli, pyłek kwiatowy, mleczko pszczele.
24
20 maja obchodzony jest Światowy Dzień Pszczół, ustanowiony prze ONZ. W Polsce Wielki Dzień Pszczół obchodzony jest 8 sierpnia.
25
W Kielcach znajduje się Pomnik Pszczoły. Pomnik pszczoły znajduje się również w Ufie w Rosji.
26 Przygotowaliśmy dla Ciebie quiz o pszczołach miodnych. Dzięki quizowi sprawdzisz, jak dobrze pamiętasz o czym pisaliśmy w ciekawostkach :)
