Spośród reform usprawniających funkcjonowanie państwa znalazły się bardzo nowatorskie przedsięwzięcia. Napoleon wprowadził we Francji, po raz pierwszy na świecie, obowiązek nieodpłatnej nauki w szkołach publicznych dla obu płci wszystkich stanów. Aby ukrócić wszechobecną w kraju korupcję, przyjął zasadę nominacji sędziów i zaostrzył walkę z rozbojami, fałszerstwami itp. Ustanowił instytucję prefektów w departamentach i merów w gminach (co utrzymało się do dziś). Za największy sukces Napoleona wielu badaczy uznaje opublikowanie Kodeksu Cywilnego z 1804 roku, który ustalał podstawy ustroju: wolność osobistą, równość wszystkich obywateli wobec prawa, laicyzację, nienaruszalność własności prywatnej. Nazwa Kodeks cywilny Francuzów obowiązywała do 1807 roku, kiedy to została zmieniona na Kodeks Napoleona, czym cesarz chciał podkreślić swój związek z kodyfikacją. Ostatecznie, po wielu zmianach, powrócono do pierwotnej nazwy. Artykuły Kodeksu Napoleona w zakresie prawa osobowego w znacznym stopniu powtórzył Kodeks cywilny Królestwa Polskiego, obowiązujący od 1826 roku.