Ludzie

Ciekawostki o Napoleonie Bonapartem

Znaleźliśmy 32 ciekawostki na temat Napoleona Bonapartego

Cesarz Francuzów

Napoleon Bonaparte uważany jest za najwybitniejszego dowódcę wojskowego w historii, a także za jedną z najważniejszych postaci w historii Francji i świata. Mimo wszystko jest postacią kontrowersyjną, bo choć uznaje się jego geniusz militarny i wiele osiągnięć w uporządkowaniu prawnego i gospodarczego funkcjonowania Francji po rewolucji, to jednak historia zarzuca mu brawurę w dysponowaniu życiem ludzkim na wielu polach bitew, tyranię i w wielu przypadkach bycie okrutnym agresorem.

W polskiej tradycji niepodległościowej XIX wieku, nadzieje związane z osobą Napoleona dotyczące odzyskania niepodległości budziły szacunek wobec niego, będący przejawem patriotyzmu, wyrazem miłości do ojczyzny i poczuciem tożsamości narodowej.

Napoleon Bonaparte
1
Napoleon Bonaparte był francuskim wojskowym, politykiem, cesarzem Francuzów i królem Włoch.
Żył w latach 1769-1821.
2
Urodził się jako Napoleone di Buonaparte w Ajaccio na Korsyce 15 sierpnia 1769 roku.
Był synem niezamożnego szlachcica włoskiego pochodzenia - Carla Marii Buonapartego i jego żony Letycji. Miał siedmioro rodzeństwa, czterech braci (Józefa, Ludwika, Lucjana, Hieronima) i trzy siostry (Karolinę Bonaparte-Murat, Paulinę Bonaparte-Borghese i Elizę Bonaparte-Baciocchi). Rodzina Buonaparte mieszkała na Korsyce w rodzinnym domu zwanym Maison Bonaparte.
3
Bonaparte był katolikiem,  jego chrzest odbył się w katedrze w Ajaccio.
Jako dziesięciolatek rozpoczął edukację w seminarium duchownym w Autun, gdzie uczył się języka francuskiego. Uczęszczał tam przez trzy miesiące, nie nauczył się jednak poprawnej wymowy francuskiej - mówił z korsykańskim akcentem.
4
Dzięki protekcji gubernatora Korsyki został przyjęty do szkoły wojskowej w Brienne-le-Chateau.
Był jednym z pięćdziesięciu królewskich stypendystów. W szkole miał opinię samotnika, który wolał naukę i czytanie książek od towarzystwa lepiej sytuowanych kolegów. Najchętniej studiował dzieła Polibiusza, Plutarcha, Flawiusza Arriana i Kwintusa Rufusa. Po pięciu latach pobytu w szkole, naukę kontynuował w I'Ecole Militaire w Paryżu. Szkołę tę ukończył w 1786 roku w stopniu podporucznika i otrzymał przydział do służby w artylerii.
5
Gdy Bonaparte miał szesnaście lat, zmarł jego ojciec.
Napoleon zawsze szanował swoją matkę, traktował ją z typowo korsykańskim pietyzmem. Inny natomiast miał stosunek do rodzeństwa. Traktował ich szorstko i autorytatywnie. Po śmierci ojca to on, a nie najstarszy brat Józef, przejął funkcję przewodzącego rodziną. Zajął się bratem Ludwikiem, który mieszkał z nim w różnych koszarach i wszystkiego go uczył. Szczególnym uczuciem darzył Napoleon też jedną z sióstr - Paulinę Bonaparte, do której odnosił się z wielką miłością.
6
Wybuch rewolucji francuskiej nie spowodował natychmiastowego przyłączenia się do niej Napoleona.
Próbował natomiast przystać do korsykańskich powstańców Paolego (bohater narodowy Korsyki, przywódca niepodległego państwa korsykańskiego, przeciwnik Napoleona Bonapartego) ale nie został przyjęty. W tej sytuacji opowiedział się po stronie francuskiej i przyłączył się do rewolucji. Został awansowany na porucznika, a gdy w 1793 roku na Korsyce wybuchło powstanie antyfrancuskie, rodzina Bonapartych musiała opuścić wyspę.
7
Podczas oblężenia Tulonu, Bonaparte został zaprzysiężony kapitanem artylerii sił rewolucyjnych.
Zjednał sobie wsparcie Augustyna Robespierre'a, młodszego brata lidera rewolucji, Maksymiliana Robespierre'a. Poparcia dostarczył mu też korsykański znajomy Salicetii. W oblężeniu Turynu wykorzystano strategię zaplanowaną przez Napoleona, osiągnięto sukces w walce z Anglikami, a sam Napoleon w trakcie natarcia został ranny w udo.
8
Sukces odniesiony podczas oblężenia Tulonu zaowocował mianowaniem dwudziestoczteroletniego Napoleona na generała brygady.
Został zauważony przez Komitet Ocalenia Publicznego i przydzielony do wojsk artyleryjskich w Armii Włoch.
9
Kolejnymi swoimi decyzjami wojskowymi, dokonaniami i skutecznością zyskiwał coraz większe zaufanie.
Został powołany do objęcia dowództwa nad oddziałami broniącymi Republiki, a później został dowódcą wojsk wewnętrznych i generałem dywizji.
10
W wieku 27 lat poślubił owdowiałą arystokratkę Józefinę de Beauharnais ( po śmierci męża była kochanką wielu wpływowych polityków).
Po ślubie z Józefiną, Buonaparte zmienił nazwisko, nadając mu francuską pisownię i wymowę. Józefina dzięki swym koneksjom spowodowała prawdopodobnie, ze Napoleon kilka dni po ślubie objął dowództwo nad wojskami francuskimi walczącymi z Austriakami na terytorium północnej Italii.
11
Kobiety były stale obecne w życiu cesarza i odgrywały w nim dużą rolę.
Bonaparte miał olbrzymią ilość kochanek. Były wśród nich herbowe damy w prawie wszystkich stolicach Europy i ubogie mieszczki. Większość jego metres rekrutowała się spośród dwórek jego sióstr, oraz paryskich aktorek i śpiewaczek. Wiele z tych kobiet pomogło mu w karierze. Była wśród nich też Polka, Maria Walewska, ze związku z którą urodził mu się syn, Józef Florian Aleksander hrabia Colona Walewski. Cesarzowi przypisuje się sześcioro nieślubnych dzieci i jednego prawowitego syna, Napoleona II Bonapartego zwanego "Orlątko".
12
W latach 1796-1797 Napoleon odnosił sukcesy militarne we Włoszech.
Pod jego rozkazami służyły Legiony Polskie dowodzone przez generała Jana Henryka Dąbrowskiego.
13
Dzięki koncepcji militarnej Napoleona została na nowo odkryta dla Europy historia starożytnego Egiptu.
Aby zakończyć wojnę z Wielką Brytanią, ostatnim państwem I koalicji antyfrancuskiej, zawiązanej w 1793 roku przeciwko rewolucji we Francji, Napoleon zaproponował podbicie Indii - perły Korony Brytyjskiej. Wyruszył na Egipt, który miał stanowić bazę wypadową do ataku na Indie. W wyprawie na Egipt, która rozpoczęła się w 1798 roku udział wzięło 38 tys. marynarzy i żołnierzy oraz 175 uczonych i artystów, którzy mieli badać kulturę i historię Egiptu.
14
Po początkowych sukcesach militarnych Napoleona na Malcie i w Dolnym Egipcie, doszło do zniszczenia floty francuskiej przez eskadrę angielskich okrętów admirała Nelsona u ujścia Nilu.
Ingerencja w konflikt wojsk tureckich i zajęcie Malty przez Anglików zmusiło Francuzów  w 1801 roku do kapitulacji.
15
Jeszcze przed końcem kampanii Napoleon powrócił do Francji, gdzie przygotowywał się do zamachu stanu.
Dokonał się on 10 listopada 1799 roku. Napoleona (a także Ducosa i Sieyesa) mianowano tymczasowymi konsulami.
16
Po przejęciu władzy dyktatorskiej we Francji, Napoleon rozpoczął bardzo energiczne działania zmierzające do uporządkowania funkcjonowania kraju.
Aby zdobyć przychylność arystokracji, ogłosił amnestię dla rojalistycznych emigrantów, którzy mogli powrócić do kraju, jednak zarekwirowanych im majątków nie zwrócono. Z Kościołem katolickim zawarł nowy konkordat, w którym zastrzegł nienaruszalność dokonanych wcześniej rekwizycji i sprzedaży dóbr kościelnych. Konkordat ustalał pensje dla biskupów, wprowadzał naukę religii do szkół państwowych, ułatwiał budowę nowych kościołów i szkół kościelnych.
17
Spośród reform usprawniających funkcjonowanie państwa znalazły się bardzo nowatorskie przedsięwzięcia.
Napoleon wprowadził we Francji, po raz pierwszy na świecie, obowiązek nieodpłatnej nauki w szkołach publicznych dla obu płci wszystkich stanów. Aby ukrócić wszechobecną w kraju korupcję, przyjął zasadę nominacji sędziów i zaostrzył walkę z rozbojami, fałszerstwami itp. Ustanowił instytucję prefektów w departamentach i merów w gminach (co utrzymało się do dziś). Za największy sukces Napoleona wielu badaczy uznaje opublikowanie Kodeksu Cywilnego z 1804 roku, który ustalał podstawy ustroju: wolność osobistą, równość wszystkich obywateli wobec prawa, laicyzację, nienaruszalność własności prywatnej. Nazwa Kodeks cywilny Francuzów obowiązywała do 1807 roku, kiedy to została zmieniona na Kodeks Napoleona, czym cesarz chciał podkreślić swój związek z kodyfikacją. Ostatecznie, po wielu zmianach, powrócono do pierwotnej nazwy. Artykuły Kodeksu Napoleona w zakresie prawa osobowego w znacznym stopniu powtórzył Kodeks cywilny Królestwa Polskiego, obowiązujący od 1826 roku.
18
Szybka poprawa finansów państwowych nastąpiła dzięki zreformowaniu urzędów skarbowych i wprowadzeniu podatków pośrednich od tytoniu, alkoholi i soli.
Zabiegi takie umożliwiły choćby wypłatę rent.
19
Poważnym wsparciem budżetu państwa była sprzedaż przez Francję w 1803 roku terytorium Luizjany Stanom Zjednoczonym.
Transakcja opiewała na kwotę 15 mln dolarów. Napoleon zdawał sobie sprawę, że utrzymanie tak rozległego terenu w Stanach byłoby trudne, a chciał skoncentrować swą armię na arenie europejskiej. Dzięki tej transakcji Stany Zjednoczone powiększyły swe terytorium o przeszło dwa miliony kilometrów kwadratowych.
20
Aby utwierdzić swą władzę we Francji, po przeprowadzeniu ogólnokrajowego plebiscytu, Napoleon koronował się 2 grudnia 1804 roku na cesarza Francuzów.
Napoleon w tym czasie posiadał ugruntowaną pozycję potężnego władcy i aby uroczystości koronacji dodać splendoru, zażądał przybycia na nią do Paryża papieża Piusa VII. Msza koronacyjna celebrowana przez papieża odbyła się w katedrze Notre Dame. Napoleon wyraził zgodę, aby Pius VII namaścił go i pobłogosławił, natomiast koronę wziął z jego rąk i sam ją sobie włożył na głowę. Było to symboliczne zaakcentowanie faktu, że sam sobie zawdzięcza zdobycie najwyższej władzy w państwie i sam koronuje się na cesarza. Wcześniej, sam koronował Józefinę na cesarzową, sprowadzając rolę papieża jedynie do roli widza. W maju 1805 roku w katedrze w Mediolanie, Napoleon koronował się na króla Włoch.
21
Za rządów Napoleona Francja brała udział w kilkunastu wojnach, w zmiennych koalicjach, brały w nich udział wszystkie państwa europejskie.
Napoleon walczył w Austrii, Hiszpanii, Niemczech, gdzie odnosił wielkie zwycięstwa (Marengo, Ulm, Austerlitz, Samosierra, Wagram). Pokonał Prusy w bitwach pod Jeną i Auerstedt oraz Rosję pod Frydlandem. Zdarzały mu się klęski na morzu pod Abu Kirem i Trafalgarem. Gdy sojusz z Aleksandrem I zaczął słabnąć, wobec rosnącego napięcia międzynarodowego, Napoleon w 1812 roku wypowiedział wojnę Imperium Rosyjskiemu. Francuzi stoczyli tam dwie zwycięskie bitwy - pod Smoleńskiem i pod Borodino. Napoleon zapędził się daleko na wschód i gdy okazało się, że nie będzie mógł przeczekać ostrej zimy w celowo spalonej przez Rosjan Moskwie, zarządził odwrót. Rosjanie nie przystali na proponowany przez Napoleona szybki pokój, natomiast nękali Wielką Armię ciągłymi atakami regularnej armii rosyjskiej, Kozaków i partyzantów. Dodatkowo gigantyczne mrozy zdziesiątkowały Wielką Armię, która poniosła w Rosji dotkliwą klęskę.
22
W wyniku podbojów, do 1812 roku Francja powiększyła swoje terytorium do 750 tys. km2.
Do swego terytorium przyłączyła Belgię, Holandię, niemieckie prowincje nad Morzem Północnym, Prowincje lliryjskie na Bałkanach, znaczną część włoskich terenów, łącznie z Rzymem. W bezpośredniej zależności od Francji pozostawały ponadto królestwa Hiszpanii, Włoch i Neapolu, Związek Reński, szwajcarska Republika Helwecka i Księstwo Warszawskie.
23
Napoleon rozwiódł się z Józefiną (nie dała mu potomka) i ożenił się z Marią Ludwiką - córką pokonanego cesarza austriackiego Franciszka II.
Maria Ludwika urodziła mu syna - Napoleona II. Był on jedynym legalnym synem cesarza.
24
W 1813 roku Napoleon poniósł klęskę w "bitwie narodów" pod Lipskiem - największej bitwie w historii wojen napoleońskich.
Była to wojna pomiędzy wojskami francuskimi pod przywództwem Napoleona a wojskami koalicji antyfrancuskiej (Austrii, Prus, Rosji i Szwecji). W bitwie tej poległ m.in. książę Józef Poniatowski, jedyny marszałek polskiej narodowości. Sprzymierzeni zdobyli Paryż w marcu 1814 roku i rozpoczęła się rosyjska okupacja miasta.
25
Pod wpływem nalegań swoich marszałków, Napoleon abdykował, zrzekając się władzy na rzecz syna, powierzając regencję swojej żonie Marii Ludwice.
Na skutek żądania bezwarunkowej kapitulacji i zrzeczenia się tronu, Napoleon 6 kwietnia 1814 roku podpisał  bezwarunkową abdykację (traktat z Fontainebleau). Został zesłany na wyspę Elbę na Morzu Śródziemnym.
26
Po niecałym roku spędzonym na Elbie, Napoleon uciekł z wyspy w lutym 1815 roku i pierwszego marca pojawił się w Paryżu, obejmują na 100 dni władzę we Francji.
Słynne sto dni Napoleona zakończyło się jego klęską 18 czerwca 1815 roku w bitwie pod Waterloo na terytorium Belgii. Francja ogłosiła kapitulację, a obalonego Napoleona internowano na Wyspie Świętej Heleny, na południowym Atlantyku. Za klęskę pod Waterloo w dużej mierze odpowiedzialni są sami Francuzi, zdrady oficerów i żołnierzy, których Napoleon wyniósł dając im tytuły i zaszczyty, a także tajna współpraca księcia Charles'a Talleyranda, byłego napoleońskiego ministra dyplomacji, z carem Rosji Aleksandrem I.
27
Na internowaniu Napoleon przebywał sześć lat. Przebywał tam w towarzystwie niewielkiej grupy oddanych mu towarzyszy broni. Czas spędzał na dyktowaniu wspomnień i na samotnych spacerach brzegiem oceanu.
Zmarł 5 maja 1821 roku, w wieku 51 lat. W 1840 roku jego zwłoki przewieziono do Paryża, gdzie został pochowany w Kościele Inwalidów. Przez długi czas powszechne było przekonanie, że Napoleon został otruty arszenikiem. Jednak badania przeprowadzone przez międzynarodowy zespół w 2007 roku, wykluczyły tę diagnozę. Stwierdzono, że Napoleon cierpiał na zaawansowanego raka żołądka (ojciec Napoleona także zmarł na raka żołądka). Inną koncepcję ma na ten temat emerytowany lekarz z Danii, który twierdzi, że cesarz już od trzeciego roku życia miał problemy z układem moczowym i właśnie to schorzenie przyczyniło się do jego przedwczesnej śmierci.
28
Dość powszechny jest pogląd przypisujący Napoleonowi wprowadzenie ruchu prawostronnego.
Ruch prawostronny jako pierwsza wprowadziła w 1758 roku Dania. Początkowo tylko w Kopenhadze, a od 1793 roku w całym kraju. W 1794 roku rewolucyjne władze francuskie wprowadziły dla wszystkich uczestników ruchu obowiązkowy ruch prawostronny. Napoleon jedynie spopularyzował go w podbitych przez siebie krajach.
29
Tradycyjnie też przypisuje się Napoleonowi twierdzenie geometryczne tzw. twierdzenie Napoleona, orzekające że ortocentra trójkątów równobocznych zbudowanych na bokach dowolnego trójkąta, są wierzchołkami trójkąta równobocznego.
Nie ma jednak żadnych dowodów na wkład Napoleona w sformułowanie bądź udowodnienie tego twierdzenia.
30
Według historyków, Napoleon był niskim mężczyzną, miał 169 cm wzrostu.
Jedna z anegdot mówi, że podczas którejś z obrad, Napoleon nie mógł dosięgnąć mapy leżącej na półce. Pewien adiutant zaoferował pomoc, mówiąc do cesarza, że jest większy od niego. Bonaparte na to odpowiedział : Nie większy tylko wyższy.
Niżsi od Napoleona byli m.in. Włodzimierz Lenin (164 cm) i Benito Mussolini (160 cm).
31
Napoleon Bonaparte cierpiał na ailurofobię - irracjonalny, przeraźliwy strach przed kotami
Nie był jedyną wśród znanych historycznych postaci osobą, cierpiącą na ten rodzaj fobii. Oprócz niego kotów bali się Juliusz Cezar, Dżingis Chan, Aleksander Wielki, Benito Mussolini i Adolf Hitler. Napoleon tak bardzo bał się kotów, że kiedy znajdowały się w pobliżu, potrafił z przerażenia wskoczyć na stół i czekać tam, aż kot zostanie wyprowadzony z pomieszczenia. Do takiej sytuacji doszło podczas bitwy pod Wagram. Jeden z jego adiutantów usłyszał w pewnym momencie wołanie o pomoc dochodzące z namiotu wodza. Myśląc, że napoleon jest w niebezpieczeństwie, wyciągnął broń i wkroczył do namiotu. W środku okazało się, że "bóg wojny" kuli się spocony i dźga powietrze swoją szablą w obronie przed bezpańskim kotem, który wszedł do namiotu.
32
Napoleon Bonaparte jest autorem romantycznej powieści "Clisson i Eugenia" ("Clisson et Eugenie").
Opowiada ona o żołnierzu na wojnie i jego ukochanej kobiecie czekającej w domu. Historia została oparta na własnych doświadczeniach młodego Napoleona, a konkretnie na jego romansie z Eugenie Bernardine Clary, przyszłą żoną Karola XIV Jana, króla Szwecji i Norwegii. Para zdążyła się nawet zaręczyć, jednak później zaręczyny zostały zerwane, a Bonaparte poślubił Józefinę de Beauharnais. Powieść została wydana dopiero w 2008 roku.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

20 ciekawostek o bitwie pod Azincourt
20 ciekawostek o bitwie pod Azincourt
Rzeź francuskich elit
Jedna z ważniejszych bitew wojny stuletniej. Zlekceważone przez francuzów nieliczne oddziały angielskie rozgromiły znacznie silniejsze wojska francusk ...
19 ciekawostek o Henryku III Walezym
19 ciekawostek o Henryku III Walezym
Król uciekinier
Henryk Walezy był królem Polski zaledwie pół roku. Jak tylko nadarzyła się okazja, uciekł do Paryża by zostać królem Francuzów. W swoim przekonaniu ni ...
26 ciekawostek o Jane Austen
26 ciekawostek o Jane Austen
Ikona światowej powieści obyczajowej
Jane Austen jest angielską pisarką zwaną znawczynią psychiki płci pięknej. Jest autorką powieści, które opisywały życie angielskiej klasy wyższej na p ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...
29 ciekawostek o Pałacu w Wersalu
29 ciekawostek o Pałacu w Wersalu
Dawna rezydencja królów Francji
Pałac wersalski jest jednym z największych kompleksów pałacowych w Europie. Stanowi część historyczno-kulturowego dziedzictwa Francji, jako symbol mon ...
19 ciekawostek o Emilie du Chatelet
19 ciekawostek o Emilie du Chatelet
Jedna z najwybitniejszych kobiet XVIII wieku
Urodzona na początku XVIII wieku Emilie du Chatelet przez współczesnych uważana była za najwybitniejszą kobietę swoich czasów. Była genialną ale też n ...
26 ciekawostek o Marii Antoninie Austriaczce
26 ciekawostek o Marii Antoninie Austriaczce
Ostatnia królowa Francji przed rewolucją francuską
Maria Antonina była arcyksiężną Austrii oraz królową Francji i Nawarry, jako żona króla Ludwika XVI. Żyła w latach 1755-1793. Zmarła w wieku trzydzie ...
16 ciekawostek o Paryżu
16 ciekawostek o Paryżu
Miasto świateł
Paryż to miasto bardzo chętnie odwiedzane przez turystów. Zaskakuje ilością zabytków i bogatą architekturą z różnych okresów historycznych. Na spragni ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy