Kultura i sztuka

Ciekawostki o prawosławiu

Znaleźliśmy 17 ciekawostek na temat prawosławia

Chrześcijaństwo powszechne

Prawosławie jest jednym z głównych odłamów chrześcijaństwa, opierającym swoją doktrynę na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego. Jest chrześcijaństwem powszechnym, a jego grecka nazwa "orthodoxia" oznacza prawdziwą chwałę i prawdziwą wiarę, strzeże i głosi prawdziwą wiarę w Boga. Liczba wiernych Cerkwi prawosławnej na świecie oceniana jest na 250-300 milionów.

Prawosławie
1
Prawosławie jest jedną z trzech głównych gałęzi chrześcijaństwa, obok katolicyzmu i protestantyzmu.
Teologia i praktyki Kościoła prawosławnego są podobne do tych z wczesnego Kościoła.
2
Prawosławie swoją doktrynę opiera na Piśmie Świętym i Tradycji Kościoła Wschodniego.
Kościołami wschodnimi określa się wszystkie Kościoły chrześcijańskie, które mają swoje korzenie na terenach starożytnych patriarchatów: Konstantynopola, Aleksandrii, Antiochii i Jerozolimy.

Właściwe Kościoły wschodnie zwane ortodoksyjnymi, dzielą się na trzy grupy powstałe na skutek różnych interpretacji osoby Jezusa Chrystusa w świetle wiary chrześcijańskiej (dogmatów  chrystologicznych).
3
Kościół prawosławny zorganizowany jest w autokefaliczne (głowa tego kościoła nie jest odpowiedzialna przed jakimkolwiek innym hierarchą o wyższej randze) kościoły niezależne od siebie z prawnego punktu widzenia.
W XXI wieku jest ich szesnaście. Wybierają one własnego prymasa, którego jurysdykcja duszpasterska zależy od patriarchy wybranego przez synod. Wiele tych jurysdykcji odpowiada terytoriom jednego lub więcej państw - np. Patriarchat Moskiewski odpowiada terytorium Rosji i niektórym innym państwom postsowieckim.

Mogą również obejmować metropolie, biskupstwa, parafie, klasztory, a nawet znajdować się poza krajem, w którym rezyduje patriarcha. Przykładem może być Konstantynopol, którego jurysdykcja znajduje się częściowo w północnej Grecji i na wschodzie. W Besarabii (część Mołdawii i Ukrainy) nakładają się jurysdykcje patriarchów Bukaresztu i Moskwy.
4
Prawosławie ukształtowało się z pierwotnego chrześcijaństwa.
W II wieku chrześcijaństwo zmuszone było do wyboru drogi rozwoju - izolacja bądź otwarcie na nowe nurty. Wybrano dalszy rozwój, polegający na włączeniu do religii chrześcijańskiej dorobku kultury antycznej.

Z chrześcijańskim prymatem Rzymu nie zgadzało się wielu biskupów Wschodu. Rodziły się konflikty pomiędzy Kościołem Wschodnim i zachodnim, które w rezultacie doprowadziły do schizmy.

Podłożem rozłamu między Kościołami Wschodu i Zachodu były kulturowe różnice między wschodnią a zachodnią częścią ówczesnego świata chrześcijańskiego. Różnice kulturowe wyrażały się w odmiennym podejściu do treści Ewangelii - w istocie różnice w nauce Kościoła katolickiego i prawosławnego są niewielkie.

Rozłam między Kościołem Wschodu a Kościołem Zachodu jest schizmą, polega na zerwaniu jedności kościelnej, a nie na błędnej nauce (nie jest herezją).
5
Zasady prawosławia kształtowały się od I do VIII wieku podczas soborów powszechnych i synodów, z wyjątkiem nicejskiego I i konstantynopolitańskiego.
Na jednym z tych synodów, który odbył się w Orleanie w 533 roku ustalono, że kobiety nie mogą brać udziału w hierarchii kościelnej i nie mogą otrzymywać święceń kapłańskich.

Kształtowaniu się prawosławia towarzyszyły herezje (odrzucanie błędnych doktryn religijnych) i rozłamy. Towarzyszyła mu także polemika z licznymi ruchami religijnymi.

Jego rozpowszechnianie się rozpoczęło się we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego w obrębie kultury greckiej.
6
Podstawowymi wymiarami prawosławia są: życie i kult, a także nauczanie doktrynalne wiary i moralności.
Głównymi prawdami wiary w prawosławiu są twierdzenia zawarte w Składzie Apostolskim (najwcześniejszym wyznaniu wiary Kościoła katolickiego).

Dla prawosławnych najwyższą władzą w sprawach wiary nie jest papież, lecz sobór powszechny. Soborowość w administracji kościelnej jest główną cechą odróżniającą Prawosławie od innych wyznań. 

Inną cechą indywidualną Kościoła prawosławnego jest fakt, że wszyscy biskupi są wobec siebie równi; metropolita czy patriarcha to "pierwszy wśród równych sobie".

Cechą ustroju zewnętrznego Kościoła prawosławnego jest autokefalia, czyli niezależność Kościoła miejscowego, jako odrębnej jednostki wchodzącej w skład całego Kościoła Powszechnego. Wszystkie lokalne Kościoły prawosławne łączy wspólna wiara, wspólne prawo kanoniczne i kult liturgiczny.
7
Prawosławni chrześcijanie wierzą w Trójcę Świętą, trzy odrębne, boskie osoby, z których każda jest pojedynczą istotą boską, niestworzoną, niematerialną i wieczną.
Te trzy osoby są rozróżniane przez ich wzajemne relacje. Ojciec jest wieczny i nie zrodzony i nie pochodzi od nikogo, Syn jest wieczny i zrodzony z Ojca, a Duch Święty jest wieczny i pochodzi od Ojca (a nie "od Ojca i Syna", jak w katolicyzmie - jest to rozbieżność miedzy prawosławiem a katolicyzmem).

Bóg jest jeden w trzech Osobach. W Bogu jest jedność natury i istoty, natomiast troistość poszczególnych Osób: Ojca, Syna I Ducha Świętego. Wcielony Jezus Chrystus jest prawdziwym Bogiem i prawdziwym człowiekiem, jest w nim cała pełnia Bóstwa i człowieczeństwa.
8
Źródłem wiary prawosławnej jest Pismo Święte wraz z Tradycją tworzące jedność.
Podstawową księgą dla wiernych jest Pismo Święte.
9
Prawosławie naucza także określonych zasad moralnych w małżeństwie.
Relacją między małżonkami ma kierować cnota czystości, której podstawą jest miłość polegająca na umiejętnym łączeniu namiętności ludzkiej z darem pobożności. Według doktryny prawosławnej pożycie seksualne małżonków ma  być wyrazem wiernej miłości ślubowanej w sakramencie małżeństwa, a prokreacja nie jest wymogiem koniecznym, a jedynie jednym z wielu celów pożycia małżeńskiego. Zjednoczenie małżonków jest najważniejsze.

Antykoncepcja nie opierająca się na metodach aborcyjnych jest w prawosławiu dozwolona.

Skłonność seksualną do osób tej samej płci prawosławie uważa za niezgodne z naturą i akty homoseksualne uznaje za grzech. Wzywa jednak do poszanowania osób wykazujących takie skłonności, gdyż sama orientacja odmienna od heteroseksualnej nie jest grzeszna.
10
Kościół prawosławny nosi nazwę cerkwi prawosławnej i jest drugim co do wielkości Kościołem chrześcijańskim z około 220 mln ochrzczonych członków.
Działa jako wspólnota kongregacji autokefalicznych, z których każda zarządzana jest przez swoich biskupów. Kościół prawosławny nie posiada centralnej władzy doktrynalnej lub rządowej analogicznej do Głowy Kościoła rzymskokatolickiego, papieża.





Ekumeniczny Patriarcha Konstantynopola uznawany jest za primus inter pares ("pierwszy wśród równych") i uważany za duchowego przywódcę wielu wschodnich parafii chrześcijańskich.
11
Teologia prawosławna opiera się na świętej tradycji, która obejmuje dogmatyczne dekrety siedmiu soborów ekumenicznych, Pismo Święte i nauczanie Ojców Kościoła.
Kościół prawosławny naucza, że jest jednym, świętym i apostolskim Kościołem ustanowionym przez Jezusa Chrystusa i że jego biskupi są następcami apostołów Chrystusa.

Utrzymuje, że praktykuje pierwotną wiarę chrześcijańską, przekazaną przez świętą tradycję.

Rozpoznaje siedem sakramentów, z których głównym jest Eucharystia sprawowana liturgicznie w synaksie (zgromadzenie liturgiczne w chrześcijaństwie wschodnim).

Kościół naucza, że przez konsekrację wezwaną przez kapłana, chleb i wino ofiarne stają się Ciałem i Krwią Chrystusa.

Najświętsza Maryja Panna jest czczona we Wschodnim Kościele Prawosławnym jako nosicielka Boga, czczona w nabożeństwach maryjnych. Kult maryjny zajmuje w Kościele prawosławnym bardzo ważne miejsce. Według jego teologii Maria Panna jest Theotokos - Bogurodzicą, Matką Boga.

Prawosławie podkreśla wielkość Matki Bożej i jej wyższość nie tylko nad wszystkimi świętymi, ale także nad najwyższymi Aniołami w niebie. Uznawana jest za pierwszą po Bogu i przed Bogiem orędowniczką i wspomożycielką rodzaju ludzkiego.
12
Prawosławie uznaje liturgię za formę przekazu wiary, zgodnie z zasadą lex orandi lex credendi ("reguła modlitwy jest regułą wiary").
Do tradycji liturgicznych należą gesty oraz czynności, wyjątek stanowią tylko słowa, które wypowiadane są w trakcie nabożeństwa. Najważniejszym obrządkiem w Cerkwi prawosławnej jest obrządek bizantyjski (dopuszczalne są także inne, jak np. koptyjski.

Życie liturgiczne wyznaczane jest według dwóch różnych kalendarzy: juliańskiego (tzw. stary styl) i gregoriańskiego (tzw. nowy styl). Stąd przy podawaniu daty świąt widnieją dwie daty.

Prawosławny rok liturgiczny rozpoczyna się w dniu 1 września wg. nowego stylu, a 14 września wg. starego stylu. Według jednego i drugiego stylu - Pascha (Zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa) - Wielkanoc - to Święto wszystkich Świąt.
W kwestii Wielkanocy Kościół prawosławny pozostał wierny zaleceniom I Soboru Powszechnego 325 roku. Zgodnie z jego zaleceniami Pascha chrześcijańska nie może być obchodzona przed Starotestamentową, ani razem z nią. Musi być zachowane następstwo Testamentów - wypełnienia Starego, a po nim obchodzenia Nowego, jako wypełnienia proroctw i archetypów poprzez Zmartwychwstanie Zbawiciela.
13
"Prawosławny" to ktoś, kto prawidłowo rozpoznaje Boga.
Ale także ten, który w sposób prawidłowy oddaje mu chwałę podczas nabożeństw. Prawosławie, greckie słowo "orthodoxia" oznacza chrześcijaństwo powszechne. Oznacza prawdziwą wiarę i prawdziwą chwałę - nazwa ta została nadana przez czynniki zewnętrzne w XIII wieku , gdy nastąpił rozłam w Kościele Powszechnym.
14
Szczególne miejsce w Kościele prawosławnym odgrywa Ikona.
Traktowana jest jako okno duchowości lub Ewangelia pisana kolorami. Tworzenie Ikony jest modlitwą, stąd Ikonę się "pisze", a nie "maluje". Twórca Ikon (ikonograf) musi byś dobrym wiernym Kościoła, a sam akt twórczy powinna poprzedzać spowiedź i przyjęcie eucharystii.

Ikony są częścią tradycji Prawosławia na równi z Biblią, soborami, ojcami Kościoła, liturgią i kanonami. Nazywa się je objawieniem bożym przedstawionym za pomocą kreski i barwy, jak w Piśmie Świętym słowem. Kościół prawosławny uznaje je wszystkie za pochodzące od Ducha Świętego.

Ozdobna, pokryta ikonami ściana we wnętrzu cerkwi, znajdująca się między miejscem ołtarzowym (swiatłyszcze) a nawą przeznaczona dla wiernych, nosi nazwę ikonostasu. Ikonostas wprowadza wiernych w mistykę wydarzeń dziejących się w miejscu ołtarzowym. Wierni mogą spoglądać na wizerunki świętych i proroków aby lepiej zrozumieć Liturgię.

Ikonostas obrazuje Niebo, którego namiastką staje się Sanktuarium.
15
W Kościele prawosławnym bardzo surowe są reguły postu.
W ciągu całego niemal Wielkiego Postu i Wielkiego Tygodnia nie spożywa się mięsa, ryb i wszelkich produktów pochodzenia zwierzęcego (w tym nabiału). Cerkiew prawosławna nawołuje do przestrzegania tych samych zasad postnych podczas innych postów, nie wyłączając środy i piątków. Również wszystkie posty jednodniowe są postami ścisłymi.
16
Najwięcej wyznawców prawosławia zamieszkuje tereny Europy Wschodniej oraz byłego Związku Radzieckiego.
Chrześcijanie prawosławni stanowią większość wyznaniową w takich państwach jak: Mołdawia (ok. 93%), Grecja (87%), Rumunia (86%), Serbia (84%), Gruzja (83,4%), Ukraina (83%), Bułgaria, Cypr, Czarnogóra, Białoruś, Rosja, Macedonia Północna.

Mały odsetek (1-3%) zamieszkuje Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan, Polskę , Słowację, Finlandię, Turcję, Jordanię, Azerbejdżan.
17
W prawosławiu najbardziej rozpowszechniony jest krzyż o ośmiu końcach - jest to krzyż prawosławny.
Takie przedstawienie zgodne jest z najstarszą tradycją, uważaną za najbardziej autentyczną, zarówno przez kościoły wschodnie, jak i zachodnie. Na zachodzie często ten krzyż nazywany jest słowiańskim, gdyż używany jest w Cerkwiach słowiańskich, podczas gdy pozostałe Cerkwie prawosławne posługują się symbolem krzyża greckiego, zwanego bizantyjskim lub rosyjskim.

Ten ośmioramienny krzyż jest połączeniem krzyża greckiego, łacińskiego i krzyża św. Andrzeja. Jest symbolem dla całego prawosławia.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

24 ciekawostki o judaizmie
24 ciekawostki o judaizmie
Jedna z trzech głównych religii abrahamowych
Judaizm jest najstarszą religią monoteistyczną na świecie - jego początki sięgają 2000 lat przed naszą erą. Opiera się on na wierze w jedynego Boga, s ...
28 ciekawostek o buddyzmie
28 ciekawostek o buddyzmie
Nauka Przebudzonego
Buddyzm jest systemem filozoficznym i religijnym, który powstał w Indiach około 500 roku p.n.e. Jego twórcą był Siddhartha Gautama z rodu Śakjów, zna ...
53 ciekawostki o islamie
53 ciekawostki o islamie
Mahometanizm
Choć islam obecnie jest drugą po chrześcijaństwie największą pod względem liczby wyznawców religią monoteistyczną, wiele wskazuje na to, że w przyszło ...
38 ciekawostek o Bazylice Mariackiej w Gdańsku
38 ciekawostek o Bazylice Mariackiej w Gdańsku
"Korona Gdańska"
Bazylika Mariacka jest największym kościołem w Gdańsku i jedną z największych ceglanych świątyń w świecie. Jest to miejsce wyjątkowe, zarówno przez sw ...
41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
41 ciekawostek o katedrze wawelskiej
Miejsce koronacji i spoczynku królów polskich
Katedra wawelska to szczególne dla Polaków miejsce. Jest nie tylko najsłynniejszą w naszym kraju nekropolią królewską, ale też niejako sanktuarium nar ...
30 ciekawostek o Jerzym Popiełuszce
30 ciekawostek o Jerzym Popiełuszce
Patron NSZZ "Solidarność"
Jerzy Popiełuszko był księdzem katolickim, którego posługa duszpasterska przypadła w trudnym okresie komunistycznej Polski. Był odważnym kapłanem, kt ...
22 ciekawostki o bazylice Sagrada Familia
22 ciekawostki o bazylice Sagrada Familia
Duma Barcelony
Bazylika Sagrada Familia jest dumą Barcelony i wyrazem geniuszu jej twórcy - Antonio Gaudiego. Choć jej budowa trwa już od 139 lat, na jej ostateczne ...
30 ciekawostek o kościele Mariackim w Krakowie
30 ciekawostek o kościele Mariackim w Krakowie
Najsłynniejszy kościół w Krakowie
Kościół Mariacki w Krakowie jest ceglaną, trójnawową bazyliką znajdującą się przy rynku w Krakowie. Pierwsze wzmianki o kościele pochodzą jeszcze z XI ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy