Geografia

Ciekawostki o Roztoczańskim Parku Narodowym

Znaleźliśmy 20 ciekawostek na temat Roztoczańskiego Parku Narodowego

Najbardziej zalesiony park narodowy w Polsce

Roztoczański Park Narodowy zlokalizowany na Roztoczu Środkowym często określany jest mianem krainy jodły, buka i tarpana. Jest parkiem, którego gros ekosystemu stanowią lasy - jest najbardziej zalesionym parkiem narodowym w Polsce. Jest domem dla wielu zwierząt, a przede wszystkim dla konika polskiego, który stał się dla parku jego zwierzęciem herbowym.
Roztoczański Park Narodowy
1
Roztoczański Park Narodowy położony jest w województwie lubelskim, na Roztoczu Środkowym, w dolinie górnego Wieprza.
Obejmuje najcenniejsze przyrodnicze obszary Roztocza - krainy geograficznej łączącej Wyżynę Lubelską z Podolem (kraina historyczna i geograficzna na terytorium Ukrainy i Mołdawii). Jest to wyraźnie wypiętrzony wał wzniesień szerokości 12-32 km i długości około 180 km.

Najwyższe wzniesienie Roztocza osiąga 414 m n.p.m. (poza granicami Polski), w Polsce najwyższe wzniesienia to Długi Goraj (391,5 m n.p.m.) i Wielki Dział (390,4 m n.p.m.).
2
Został utworzony w 1974 roku.
Początkowo w jego skład weszło około 5 tys. ha lasów. Od tego czasu park ewoluował i powiększał swoją powierzchnię. Obecnie zajmuje obszar 8 483 ha, z czego 1029 ha (12,1%) stanowi obszar objęty ochroną ścisłą.

Lasy zajmują 8 102 ha (95,5%), a otulina parku 38 095,87 ha.
3
Historia tego obszaru ściśle związana jest majątkiem rodowym Zamoyskich, który powstał w 1589 roku, a siedzibę swoją miał w Zwierzyńcu.
Początki ochrony przyrody tego regionu również sięgają XVI wieku. Wówczas na obszarze należącym do ordynacji założonej przez kanclerza Jana Zamoyskiego utworzono zwierzyniec - rodzaj ogrodu, teren łowiecki. Teren ten otoczony był parkanem o długości około 30 km.

Obejmował on teren obecnego obszaru ochrony ścisłej Bukowa Góra oraz część obwodu Florianka. W zwierzyńcu tym znajdowały się jelenie, rysie, dziki, wilki, żbiki i tarpany.

Zwierzyniec został zlikwidowany pod koniec XVIII lub na początku XIX wieku. Zwierzęta zostały wypuszczone na wolność albo przekazane okolicznym mieszkańcom.
4
W pierwszej połowie XX wieku walory przyrodnicze tego terenu wywołały zainteresowanie wielu badaczy.
Zaczęto tworzyć tam rezerwaty leśne i florystyczne - w 1936 roku utworzono rezerwat Bukowa Góra, który obecnie jest obszarem ściśle chronionym.

W 1938 roku po raz pierwszy w Polsce wydano ustawę o ochronie ptaków drapieżnych w majątku rodziny Zamoyskich. Z Lasów Państwowych obrębów Kosobudy i Zwierzyniec należących do rodziny Zamoyskich utworzono park.

Park ten oraz przyległe doń tereny były świadkiem licznych bitew podczas powstania styczniowego i obu wojen światowych. Świadectwa tamtych tragicznych wydarzeń znajdują swoje odzwierciedlenie na cmentarzach w Zwierzyńcu i innych miejscowościach regionu.
5
Siedziba Roztoczańskiego Parku Narodowego znajduje się w odrestaurowanym domu dawnego administratora majątku Zamoyskich w Zwierzyńcu - Pałacu Plenipotenta, tzw. Plenipotentówce.
Jest to zabytkowa willa zarządców Ordynacji Zamoyskiej, wybudowana w stylu szwajcarskim w latach 1880-1890 za XIV Ordynata Tomasza Franciszka Zamoyskiego.
6
Symbolem Roztoczańskiego Parku Narodowego, jego zwierzęciem herbowym jest konik polski.

Jego protoplastą był występujący tam niegdyś, obecnie wymarły gatunek - tarpan. Na terenie parku prowadzona jest hodowla zachowawcza tej rasy w systemie rezerwatowym i stajennym.

Więcej informacji o koniku polskim znajdziesz tutaj.

7
Roztoczański Park Narodowy jest najbardziej zalesionym parkiem narodowym w Polsce.
Ekosystemy leśne są dominującym typem ekosystemów Parku. Obejmują najlepiej zachowane na Roztoczu drzewostany bukowe, jodłowe i grądowe. Różnorodność biocenozy zapewniają ekosystemy lądowe (łąki, roślinność kserotermiczna) i ekosystemy wodne, głównie rzeki oraz torfowiska.
8
Świat roślin w Roztoczańskim Parku Narodowym obejmuje ponad 1100 gatunków.
Wśród nich 950 gatunków to rośliny naczyniowe, około 200 mszaki i około 50 glony. Wśród roślin naczyniowych występują typowe gatunki środkowoeuropejskie, jak żywiec cebulkowy, kokorycz pusta, gatunki borealne (mącznica lekarska, pomocnik baldaszkowy, zimoziół północny), w tym także torfowiskowe (turzyca bagienna, przygiełka biała, bagnica torfowa, rosiczki).

Najbardziej charakterystycznymi elementami flory RPN są rośliny górskie: żywiec gruczołowaty, tojad dzióbaty, czosnek niedźwiedzi, podrzeń żebrowiec, paprotnica sudecka, paprotnik Brauna i in. 

Na uwagę zasługują też rośliny stepowe, jak wiśnia karłowata, dzwonek syberyjski, powojnik prosty oraz śródziemnomorskie, jak ożanka właściwa, ośmiał mniejszy.
9
Fauna Roztoczańskiego Parku Narodowego liczy ponad 3630 gatunków.
Wśród nich 3300 to bezkręgowce, a około 340 to kręgowce. Park jest ostoją dla ślimaka - świdrzyka zwodniczego i ślimaka żółtawego, pijawki lekarskiej, wielu chrząszczy, ważek, motyli, a także modliszki zwyczajnej.
10
Wśród ssaków żyjących w parku występują jelenie, sarny, dziki, lisy, wilki i borsuki.
W 1979 roku reintrodukowano bobry europejskie i obecnie w dolinie Wieprza rozwijają się kolonie tego ssaka.

Zarejestrowano tam około 190 gatunków ptaków, w tym orły, bociany i dzięcioły, 130 z nich regularnie na terenie Parku gniazduje (bocian czarny, kobuz, orlik krzykliwy, głuszec, jarząbek i in.).

Gady reprezentowane są przez jaszczurki, żmije pospolite i zaskrońce oraz zagrożonego żółwia błotnego.
11
Roztoczański Park Narodowy może poszczycić się unikalnymi formacjami drzewnymi.
Znajduje się tu ponad 400 wiekowych drzew określanych mianem "pomników przyrody" oraz jedne z największych jodeł w Polsce (do 50 m wysokości).
12
W RPN dominuje turystyka piesza i rowerowa.
Dla turystów udostępniono ponad 64,5 km szlaków pieszych, ścieżek poznawczych, tras rowerowych.
13
Park odwiedza rocznie około 120 tys. osób.
Głównym centrum edukacji i obsługi ruchu turystycznego jest Ośrodek Edukacyjno-Muzealny położony w zabytkowej części Zwierzyńca.
14
Jedną z większych atrakcji Roztoczańskiego Parku Narodowego są Stawy Echo.
Jest kompleks stawów, który powstał w latach 1929-1934, na miejscu mokradeł rzeki Świerszcz. Po uregulowaniu rzeki i wytyczeniu obszaru zalewowego powstały 4 stawy.

Zbiorniki są stosunkowo płytkie. Ich głębokość waha się w granicach 0,5-1,5 m.  Niestety stawy wysychają  - rzeka Świerszcz z roku na rok tłoczy coraz mniej wody, co prowadzi do wysychania stawów.

W rejonie Stawów Echo prowadzona jest czynna ochrona płazów.
15
Na Roztoczu można znaleźć sporo wież widokowych.
Porozrzucane są one po kilku miejscowościach, ale w planach jest utworzenie Szlaku Wież Widokowych po Roztoczu.

Jedna z platform widokowych, z której można podziwiać piękno regionu została wybudowana na Białej Górze, tuż obok Roztoczańskiego Centrum Naukowo Edukacyjnego. 

Z jej szczytu można podziwiać duży obszar RPN, a także hodowlę bydła białogrzbietego, które znalazło tu dla siebie najlepsze miejsce.
16
Na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego nie można zbierać grzybów i jagód.
Wszelkie niszczenie roślin, pozyskiwanie, wykorzystywanie jest surowo wzbronione.

Na terenie parku dopuszczone jest przebywanie psów na uwięzi.
17
Roślinnym symbolem RPN jest obuwik pospolity.
Jest to roślina naczyniowa ujęta w europejskim programie różnorodności Natura 2000.
18
Na terenie parku aktualnie żyje rodzina wilków (5-6 sztuk), oraz 2-3 dorosłe rysie.
Wielką rzadkością w parku jest żółw błotny. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat tylko 5 razy zaobserwowano te żółwie na terenie RPN.
19
Wśród wielu rodzajów grzybów występujących w parku, znaleźć można mądziaka malinowego (Mutinus ravenelii) - gatunek grzyba z rodziny sromotnikowatych.
Ten pochodzący z Ameryki Północnej grzyb został odkryty na granicy parku w 2018 roku. Jego charakterystyczną cechą jest zapach przypominający zgniłe mięso.
20
W 1984 roku utworzono Roztoczańską Konną Straż Ochrony Przyrody im. 25. Pułku Ułanów Wielkopolskich.
Jest to stowarzyszenie, którego wolontariusze patrolują Roztoczański Park Narodowy na koniach lub pieszo, dbając o bezpieczeństwo turystów i chroniąc przyrodę.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

14 ciekawostek o Słowińskim Parku Narodowym
14 ciekawostek o Słowińskim Parku Narodowym
Jeden z dwóch nadmorskich parków narodowych
Słowiński Park Narodowy jest jednym z dwudziestu trzech parków narodowych w Polsce i drugim, obok Wolińskiego Parku Narodowego, parkiem nadmorskim w n ...
16 ciekawostek o Białowieskim Parku Narodowym
16 ciekawostek o Białowieskim Parku Narodowym
Jeden z pierwszych parków narodowych w Europie
Białowieski Park Narodowy zlokalizowany na terenie rozległego lasu będącego Puszczą Białowieską, tworzy oazę dzikiej przyrody niemalże w środku kontyn ...
15 ciekawostek o koniku polskim
15 ciekawostek o koniku polskim
Jego przodkiem był tarpan
Koniki polskie, zwane też biłgorajskimi, to potomkowie dzikich tarpanów żyjących do końca XVII wieku na lesistych terenach wschodniej Europy. Pierwsze ...
25 ciekawostek o Kampinoskim Parku Narodowym
25 ciekawostek o Kampinoskim Parku Narodowym
Park z łosiem w herbie
Kampinoski Park Narodowy znajduje się na północno-wschodnich obrzeżach Warszawy i stanowi ważną bazę rekreacyjno-wypoczynkową dla stolicy. Odwiedzając ...
21 ciekawostek o Biebrzańskim Parku Narodowym
21 ciekawostek o Biebrzańskim Parku Narodowym
Największy polski park narodowy
Biebrzański Park Narodowy powstał jako osiemnasty z dwudziestu trzech polskich parków narodowych i obecnie jest największym z nich. Jest też jednym z ...
24 ciekawostki o Pienińskim Parku Narodowym
24 ciekawostki o Pienińskim Parku Narodowym
Pierwszy park narodowy w Polsce
Pieniński Park Narodowy jest jednym z najmniejszych parków narodowych w Polsce, równocześnie jednym z najbardziej popularnych i najczęściej odwiedzany ...
21 ciekawostek o Bieszczadzkim Parku Narodowym
21 ciekawostek o Bieszczadzkim Parku Narodowym
Trzeci co do wielkości park narodowy na terenie Polski
Spośród 23 parków narodowych w Polsce, Bieszczadzki Park Narodowy jest trzecim co do wielkości i największym parkiem narodowym polskich gór. Chroni on ...
19 ciekawostek o Wigierskim Parku Narodowym
19 ciekawostek o Wigierskim Parku Narodowym
Park słynący z licznych jezior
Wigierski Park Narodowy został utworzony w 1989 roku i w chwili powstania był czwartym co do wielkości polskim parkiem narodowym. Krajobraz parku w du ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy