Geografia

Ciekawostki o Parku Narodowym Czeska Szwajcaria

Znaleźliśmy 15 ciekawostek na temat Parku Narodowego Czeska Szwajcaria

Národní park České Švýcarsko

Park Narodowy Czeska Szwajcaria jest jednym z czterech parków narodowych w Republice Czeskiej. Głównym przedmiotem ochrony w parku są unikatowe formacje piaskowca i związany z nimi biotop. Są wśród nich masywne wieże skalne, bramy, mury, wąwozy, labirynty, które powstały w wyniku erozji kredowych osadów morskich. Najbardziej znaną formacją skalną jest Pravčická brána, która stała się symbolem parku. Posiada ona status narodowego pomnika przyrody i jest największą bramą skalną z piaskowca w Europie.
Park Narodowy Czeska Szwajcaria
1
Park Narodowy Czeska Szwajcaria położony jest w północnych Czechach, w powiecie Děčín na Wyżynie Dieczyńskiej.

Leży pomiędzy miejscowościami: Hřensko, Chřibská i Brtniky. Zajmuje obszar w pobliżu granicy państwowej z Niemcami, która oddziela go od Parku Narodowego Saskiej Szwajcarii (do granicy przylega prawie cała północna i zachodnia część parku).

Park Narodowy Saskiej Szwajcarii (Nationalpark Sächsische Schweiz) o powierzchni 93,5 km2 jest większy od Parku Narodowego Czeska Szwajcaria (79,23km2).

Wschodnia część parku graniczy z Obszarem Chronionego Krajobrazu Góry Łużyckie, pozostałe strony otacza Obszar Chronionego Krajobrazu Piaskowców Łabskich (po stronie niemieckiej znajdują się odpowiedniki obu obszarów chronionych).

Czeskie i niemieckie terytoria piaskowców nadłabskich tworzą razem jeden z najważniejszych europejskich obszarów piaskowcowych.

2
Nazwa "Czeska Szwajcaria" wywodzi się od nazwy "Szwajcaria Saksońska", która używana była od XVIII wieku dla niemieckiej części piaskowców nadłabskich.

Wymyślili ją dwaj szwajcarscy malarze: Adrian Zingg i Anton Graff, którzy pracowali w Akademii Drezdeńskiej i malowali pejzaż nad Łabą, przypominający im ojczyznę.

Czeska Szwajcaria czasami nazywana jest Zadni hory - nazwę taką nadał krajobrazowi liberecki pisarz Miloslav Nevrly.

3
Park został utworzony 1 stycznia 2000 roku na powierzchni 79,23 km2.

Wydzielono go z obszaru chronionego krajobrazu Łabskie Piaskowce, obejmującego swym zasięgiem całą Wyżynę Dieczyńską. Obszar ten stanowi częściową naturalną otulinę Parku Narodowego Czeska Szwajcaria.

Park został utworzony w celu ochrony unikatowych form skalnych. Obejmuje on najcenniejsze regiony łabskich piaskowców (Jetřichovické stěny) oraz część Děčínských stěn, gdzie występują piaskowcowe miasta skalne. Oprócz nich na rozczłonkowanym terenie parku znajdują się liczne skalne bramy, pionowe ściany, baszty, iglice, wąwozy, szczeliny, parowy i wąskie tarasy skalne.

W parku znajduje się jedna wieś - Mezna, ruiny młyna wodnego i kilka zamków skalnych (m.in. Falkenštejn, Šaunštejn).

4
Pierwsze próby objęcia regionu ochroną datują się na 1933rok, kiedy to utworzono tam rezerwaty: Wąwóz Edmunda, Pravčicka brana i Tiska steny.

Próby ochrony terytorium Szwajcarii Czeskiej sięgają roku 1739, kiedy to hrabia Jan Josef Thun zakazał wypasu bydła na terenie posiadłości Děčín, a w określonych porach roku także wyrębu. W kolejnych latach wydawane były podobne rozporządzenia, które zabraniały wyrębu lasów i ustanawiały tzw. ciche tereny, na których rozwijała się populacja cietrzewia.

Pierwszy przewodnik po Czeskiej Szwajcarii ukazał się w 1826 roku staraniem rodziny Thunów (austriacko-czeska rodzina szlachecka wywodząca się z Tyrolu, której przedstawiciele pojawili się w Czechach w XVII w. Ich głównym majątkiem zostało miasto Děčín).

W 1879 roku w Hřensku powstał oddział Towarzystwa Górskiego Szwajcarii Czeskiej, którego członkowie zaczęli budować szlaki, mostki, schroniska turystyczne i wieże widokowe, wyznaczyli szlaki turystyczne i organizowali wycieczki, a w 1884 roku udostępniono do zwiedzania atrakcyjne wąwozy.

5
Symbolem Parku Narodowego Czeska Szwajcaria jest Pravčicka Brama.

Jest ona największym naturalnym skalnym mostem z piaskowca w Europie i jednym z najbardziej imponujących pomników przyrody w Górach Łabskich.. Rozpiętość łuku bramy u podstawy wynosi 26,5 m, wysokość otworu 16 m, najmniejsza szerokość mostu 8 m, minimalna grubość mostu 2,5 m. Górna powierzchnia stropowej płyty bramy leży na wysokości 21 m od jej podstawy.

W 1826 roku przy bramie wybudowano karczmę. W 1881 roku książę Edmund z Clary-Aldringen wybudował hotel Sokole Gniazdo z 50 łóżkami. Aby uchronić tę formację skalną przed naporem turystów, wstęp na łuk bramy został zamknięty w 1982 roku. Można ją podziwiać bezpośrednio spod jej łuku, bądź z tarasów widokowych. Cały teren jest własnością prywatną od czasu prywatyzacji hotelu i można go zwiedzać za opłatą.

Przy Pravčickiej Bramie biegnie górska ścieżka z Eisenach do Budapesztu.

W miejscu tym nakręcono kilka scen krajobrazowych w filmie "Opowieści z Narnii: Lew, czarownica i stara szafa". Ponieważ na Pravčicką Bramę nie można się już wspinać (od 1982 roku), sceny, w których aktorzy zdaja się biegać po łuku, zostały nagrane w studiu i wklejone.

6
Formacje skalne parku położone są na rozległej płycie o średniej wysokości 400 m n.p.m.
Zbudowana jest ona ze skał osadowych, piaskowców i margli, w której doliny rzek Křinice, Kamenice i Łaby utworzyły przełomy dzielące park na odrębne części. Choć obszar ten kojarzy się z górami, znajduje się tutaj najniżej położony w Czechach teren - miejscowość Hřensko położona na wysokości 115 m n.p.m.
7
Specyficzne warunki klimatyczne parku kształtowane są głównie przez niewielkie rzeki, Kamenice i Křinice, przepływające przez ten teren.
W wyniku różnicy temperatur i wilgotności między dolinami w kanionach a powierzchniami położonymi wyżej dolin, występuje podział roślinności i drzewostanu.
8
Aż 97% powierzchni parku zajmują lasy.

Pierwotnie dominował w nich buk (Fagus sylvatica), jednak został zastąpiony przez inwazyjnego świerka pospolitego (Picea abies), który obecnie zajmuje około 60% powierzchni leśnej. Pierwotnie dominujące, buk i jodła biała występują obecnie w bardzo małym stopniu, ale administracja parku stara się przywrócić dominację tych drzew.

Na kamienistym podłożu dobrze radzi sobie sosna zwyczajna i brzoza biała, na niektórych zboczach występuje dąb ozimy, a w pobliżu cieków wodnych olsza lepka. Inne gatunki, mniej pospolite, występujące tam to: jarzębina, kruszyna pospolita (olcha), leszczyna pospolita, wierzba, jesion, wiąz górski, grab, lipa, klon i inne.

9
Dużym problemem parku pozostają nierodzime drzewa, które od XIX wieku były tu sztucznie wprowadzane ze względu na zwiększone zapotrzebowanie na drewno.
Posadzono tam eksperymentalnie różne gatunki drzew, głównie z Ameryki Północnej (sosna wejmutka sosna Banksa, daglezja, cyprys Lawsona, modrzew japoński, grab olbrzymi, dąb czerwony i modrzew liściasty). Większość tych gatunków nie zadomowiła się w parku, ale znakomicie odnalazła się tam daglezja, wejmutka, modrzew i dąb czerwony, które rozprzestrzeniają się kosztem drzew rodzimych.
10
W Czeskiej Szwajcarii zidentyfikowano 227 gatunków ptaków, z których 148 to gatunki lęgowe.
Spośród większych ptaków gniazdują tu bocian czarny i sokół wędrowny, którego lokalna populacja jest największa w Europie Środkowej. W parku gniazduje też co najmniej siedem gatunków sów, między innymi sowa rogata (Bubo bubo).
11
Długą tradycję w Czeskiej Szwajcarii posiada wspinaczka górska.

Pierwsze wejścia na skalne wieże miały miejsce już w XIX wieku. Pionierami wspinaczki skałkowej byli m.in. Olver Perry Smith, Bernd Arnold i Jindřich Hudeček. Obecnie wspinaczka górska jest dozwolona w parku na określonych w regulaminie parku zasadach. Zajęcia wspinaczkowe mogą być prowadzone tylko na określonych obszarach, moga tu wspinać się tylko członkowie Międzynarodowej Federacji Alpinizmu UIAA i organizacji stowarzyszonych (również członkowie Czeskiego Związku Alpinizmu).

Wraz z utworzeniem w 2000 roku Parku Narodowego Czeska Szwajcaria, z terenu tego zniknęły wszystkie kempingi i miejsca do swobodnego przebywania.

12
Oprócz atrakcji przyrodniczych, Park Narodowy Czeska Szwajcaria posiada szereg zabytkowych miejsc związanych z działalnością człowieka.

Być może najważniejszym z nich jest zabytek kultury Dolsky mlyn, o którym źródła wspominają już w 1515 roku. Młyn należał do wielu różnych właścicieli, a jego funkcja stopniowo się zmieniała - kiedyś służył nawet jako gorzelnia i zajazd wycieczkowy. Obecnie Miejskie Towarzystwo Ratowania i Konserwacji Zabytku Kultury Dolsky mlyn stara się o zachowanie młyna.

Kolejnym budynkiem jest chata na skale Marii w południowo-zachodniej części parku, która została zbudowana w 1856 roku przez Ferdynanda Bonaventurę z rodziny Kinskich. Chata spłonęła w 2005 roku, ale rok później została odbudowana.

W okolicy znajduje się również szereg innych zabytków architektury ludowej i sakralnej. Znajdują się one głównie poza terenem parku.

13
24 lipca 2022 w Czeskiej Szwajcarii wybuchł pożar, który objął swym zasięgiem ponad 1000 ha.

 Zagrożona na skutek pożaru była Brama Pravčicka. W akcję ratowniczą oprócz służb lokalnych zaangażowali się również Polacy i Słowacy, a także samoloty gaśnicze ze Szwecji.  Ikonę parku udało się uratować, Brama Pravčicka oraz budynek zameczku, wydaje się, nie ucierpiały w czasie pożaru.

Poprzednio, w wyniku pożaru w Parku Narodowym Czeska Szwajcaria, który miał miejsce w lipcu 2006 roku, spaliła się część lasu w pobliżu Jetřichovic.

14
Parkiem Narodowym Czeska Szwajcaria zarządza Administracja Parku Narodowego České Švýcarsko z siedzibą w Krásnej Lipie.
Dwa razy w roku wydaje ona „Biuletyn Administracji Parku Narodowego České Švýcarsko”.
15
Niezwykle malowniczym wąwozem w Parku Narodowym Czeska Szwajcaria jest Edmundova soutěska  - Wąwóz Edmunda.

Kanion ciągnie się na długości około 1 km wzdłuż dolnego biegu rzeki Kamenice. Jest to charakterystyczna naturalna formacja skalna o prawie pionowych ścianach, których wysokość waha się od 50 do 150 metrów.

Niedaleko wąwozu znajduje się przełom rzeki Kamenice zwany  Divoká soutěska (Dziki Wąwóz). Jest to głęboka dolina rzeczna wyrzeźbiona erozyjną działalnością rzeki. Niegdyś była ona niedostępna, a pierwszego przepłynięcia dokonano na trzech tratwach w 1877 roku.

Pod koniec XIX wieku z inicjatywy księcia  Edmunda Clary-Aldringena i Hreńskiego Towarzystwa Górskiego Szwajcarii Czeskiej rozpoczęto budowę kładek oraz przejść tunelowych w skałach, które umożliwiły drożność niedostępnych odcinków kanionu. Pomiędzy przełomami Wąwozu Edmunda i Dzikiego Wąwozu blisko dwustu robotników pod nadzorem włoskich rzemieślników zbudowało drogę. Uroczyste otwarcie przejazdu odbyło się w 1898 roku.

Obecnie wzdłuż wąwozu prowadzi oznakowany szlak turystyczny (żółty).

Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

22 ciekawostki o Pradze
22 ciekawostki o Pradze
Miasto setek wież
Praga jest stolicą Czech, leży nad Wełtawą w zachodniej części państwa. Jest największym i najbardziej popularnym czeskim miastem, które co roku odwi ...
19 ciekawostek o Ołomuńcu
19 ciekawostek o Ołomuńcu
Historyczna stolica Moraw
Ołomuniec leżący we wschodniej części Republiki Czeskiej jest pięknym, choć mało popularnym miastem. Jako stolica Moraw posiada bogatą historię, które ...
15 ciekawostek o willi Tugendhatów
15 ciekawostek o willi Tugendhatów
Ikona modernizmu
Willa Tugendhatów, znana również jako Dom Tugendhatów jest jednym z najważniejszych osiągnięć architektonicznych modernizmu na świecie. Zlokalizowana ...
20 ciekawostek o Morawach
20 ciekawostek o Morawach
Historyczna kraina we wschodniej części Republiki Czeskiej
Morawy to przepiękny region Czech, który mimo, iż położony jest tak blisko naszej południowej granicy, a nawet niewielka część tej historycznej krainy ...
22 ciekawostki o Świętym Wojciechu
22 ciekawostki o Świętym Wojciechu
Patron Czechów i Polaków
Życie świętego Wojciecha nie było łatwe, choć pochodził z zamożnego czeskiego rodu Sławnikowiców. Choroba w dzieciństwie zdeterminowała jego los, wyzn ...
18 ciekawostek o Karkonoskim Parku Narodowym
18 ciekawostek o Karkonoskim Parku Narodowym
Park narodowy w południowo-zachodniej Polsce
Karkonoski Park Narodowy został utworzony w celu ochrony walorów przyrodniczych najwyższego pasma górskiego Sudetów - Karkonoszy. Obejmuje on swym zas ...
14 ciekawostek o Słowińskim Parku Narodowym
14 ciekawostek o Słowińskim Parku Narodowym
Jeden z dwóch nadmorskich parków narodowych
Słowiński Park Narodowy jest jednym z dwudziestu trzech parków narodowych w Polsce i drugim, obok Wolińskiego Parku Narodowego, parkiem nadmorskim w n ...
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
Jeden z nowych siedmiu cudów świata
Park Narodowy Komodo (Taman Nasional Komodo) to położony w Indonezji obszar chroniony. Jest jednym z pięćdziesięciu parków narodowych tego kraju, znaj ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy