Pleszka zwyczajna (Phoenicurus phoenicurus) jest wędrownym ptakiem z rodziny muchołówkowatych. Po raz pierwszy została opisana przez Karola Linneusza w 1758 roku. Choć kiedyś żyła głównie na terenach lesnych, dziś ptaka tego można spotkać w pobliżu ludzkich osad, w parkach miejskich i skwerach.
Wyróżniamy dwa podgatunki pleszki:
pleszka zwyczajna (Phoenicurus phoenicurus phoenicurus)- występująca w Europie, Afryce północnej aż po Azję centalną
pleszka białoskrzydła (Phoenicurus phoenicurus samamisicus) - występująca na terenie Bałkanów, Iranu, Turkmenistanu, Uzbekistanu i Grecji.
Lęgi - Eurazja, Zimowanie - Afryka subsaharyjska
Zasięg występowania pleszki zwyczajnej obejmuje praktycznie całą Europę kontynentalną, za wyjątkiem południowego Półwyspu Iberyjskiego i rozciąga się aż do środkowej Azji. W Irlandii można spotkać od 1 do 5 par lęgowych w ciągu roku.
Zimują w Afryce, w strefie subsaharyjskiej oraz na południu Półwyspu Arabskiego. Odlatują w okresie od połowy sierpnia do początku października.
Pleszka jest bardzo smukłym ptakiem o długich nogach. Osiąga długość ciała do 14,5 centymetrów przy rozpiętości skrzydeł dochodzącej do 24 centymetrów. Masa tego ptaka waha się od 11 do 23 gramów.
Głowa oraz grzbiet są niebieskoszare, skrzydła koloru brązowego z beżowymi krawędziami piór. Na bokach oraz piersi ptaki te są rudawe, brzuch mają biały a ogon pomarańczowy. Na głowie czarna maska i gardło oraz białe czoło.
Głowa i grzbiet niebieskoszare, reszta ciała płowa przechodząca w jasnokremowy kolor na podbrzuszu. Ogon podobnie jak u samców jest pomarańczowy jednak słabiej wybarwiony.
Żywią się głównie owadami skrzydlatymi, na które poluje podczas lotu lub zbiera z liści, gałęzi i pni drzewa. Z obserwacji wynika, że owady w locie częściej padają łupem samców niż, samic, które wybierają pożywienie pobierane z podłoża.
W ciągu 8 godzin ptaki te potrafią zjeść więcej pokarmu niż wynosi waga ich ciała. Jeśli otrzymują mniej niż 10g owadów dziennie czeka je śmierć głodowa.
W okresie jesiennym mogą wzbogacać swoją dietę o różne owoce i jagody.
Są to ptaki migrujące, które do Europy przybywają w połowie kwietnia. Samce na ogół pojawiają się kilka dni wcześniej niż samice. Wylatują do Afryki i na Półwysep Arabski pomiędzy końcem sierpnia a początkiem października.
Cechą charakterystyczną pleszki jest przykucanie i kiwanie ogonem. W ten sposób ptaki te manifestują swoją przynależność do gatunku. Za dnia są raczej niewidoczne a podróże odbywają nocą.
Samce często śpiewają, ich śpiew jest dość szybki i często wplatają w niego głosy innych ptaków. Najczęściej ich głos rozlega się o świcie ze szczytu drzew. Śpiew pleszki białoskrzydłej jest wolniejszy i bardziej zgrzytliwy od pleszki zwyczajnej.
Okres lęgowy pleszki trwa od końca kwietnia do połowy lipca. Mogą wyprowadzać dwa lęgi, pierwszy zwykle w maju, drugi w czerwcu. Samica składa pięć do sześciu niebieskich lub zielonkawoniebieskich jaj. Wysiadywanie jaj trwa około 2 tygodni.
Zdarza się, że pleszki wysiadują podrzucone przez kukułkę jajo. Paradoksalnie, podrzucone kukułcze jajo w przypadku pleszki okazuje się korzystne, gdyż świeżo wyklute pisklę kukułki zapewnia ogrzewanie pozostałych jaj przyspieszając ich wyklucie. Dodatkowo, zaobserwowano, że lęgi z podrzuconą kukułką są bardziej obficie dokarmiane przez rodziców.
Po wykluciu się młodych pleszek oboje rodzice dostarczają pokarm do gniazda. Szacuje się że ptaki te mogą odbyć nawet 400 lotów z takim zaopatrzeniem dziennie. Pisklęta opuszczają gniazdo po około dwóch tygodniach od wyklucia a po następnych dwóch tygodniach stają się samodzielne i opuszczają swoich rodziców.