Jest gatunkiem gada z rodziny waranowatych (Varanidae) - grupy mięsożernych i owocożernych (Varanus olivaceus i Varanus bitatawa) jaszczurek, obejmującej żyjący rodzaj Varanus i szereg wymarłych rodzajów.
Warany różnią się od innych jaszczurek budową języka, który składa się z dwóch części: mięsistej grubej pochwy będącej podstawą języka oraz wysuwalnej z niej długiej, cienkiej, rozdwojonej na końcu części dotykowej, tzw. narządu Jacobsona.
Żyją w rozmaitych środowiskach ekologicznych; niektóre wyłącznie na drzewach, inne są naziemne, jeszcze inne ziemnowodne (doskonale pływają i nurkują), a waran szary (Varanus griseus) żyje na pustyni. Wśród gadów wyróżniają się inteligencją - potrafią odróżniać swoich opiekunów od innych ludzi, rozumieją proste polecenia.
Potrafią gonić swoją ofiarę przez długi czas (w odróżnieniu od innych jaszczurek) i osiągać prędkość ponad 30 km/h, dzięki czemu są jednymi z najszybszych gadów. Posiadają silnie umięśnione gardziele, które wpompowują im powietrze do płuc w czasie biegu.
Praca mięśni odpowiedzialnych za poruszanie się wpływa jednocześnie na rozciąganie się płuc, co u większości jaszczurek uniemożliwia jednoczesny bieg i oddychanie.