Geografia
Ciekawostki o Parku Narodowym Gór Stołowych
Park Narodowy chroniący wyjątkowe góry
Park Narodowy Gór Stołowych powstał w celu ochrony wyjątkowego pasma górskiego rozciągającego się zarówno po polskiej, jak i czeskiej stronie. Góry Stołowe są płaskie, a swój kształt zawdzięczają rzadkiemu procesowi geologicznemu - ich powstanie nie wiąże się z fałdowaniem, a z erozją, która tak fantastycznie je wyrzeźbiła.
Powstał w 1993 roku, jako dziewiętnasty w kolejności polski park narodowy.
1
Park Narodowy Gór Stołowych znajduje się w województwie Dolnośląskim. Leży na terenie Sudetów Środkowych na północnym zachodzie ziemi kłodzkiej, przy granicy z Czechami.
2
Obejmuje wierzchowinowe i centralne partie Gór Stołowych oraz północno-zachodnią część Wzgórz Lewińskich. Na północnym zachodzie Park sąsiaduje z czeskim parkiem krajobrazowym ChKO Broumovsko.
Od południa i północnego wschodu obszar Parku wyznacza linia ściany lasu biegnąca u podnóży Gór Stołowych i północno-zachodniego fragmentu Wzgórz Lewińskich.
3
Park zajmuje ogółem powierzchnię 6347,71 ha. W tym ochronie ścisłej podlega 771 ha, ochronie czynnej 4944,77 ha, a ochronie krajobrazowej 631,94 ha.
4
Góry Stołowe to pasmo górskie w łańcuchu Sudetów Środkowych. Wypiętrzone przed 30 milionami lat są jednymi z nielicznych w Europie gór płytowych (góry o wyraźnie spłaszczonym, rozległym wierzchołku i stromych stokach).
Płyty te zbudowane z piaskowców ułożone są poziomo - stąd pochodzi nazwa gór, bo są płaskie jak stół.
Zachodnia część Gór Stołowych leży na terenie Czech i nosi nazwę Broumovska vrchovina.
Północno-zachodni skraj pasma Gór Stołowych nosi nazwę Zaworów.
5
Wschodnia część Gór Stołowych wraz ze Szczelińcem Wielkim (najwyższy szczyt) położona jest w Polsce. Do Polski należy również pasmo Zawory, leżące w powiatach kamiennogórskim i wałbrzyskim.
Środkowa część gór należy do Czech, do kraju hradeckiego.
6
Góry Stołowe leżą na europejskim dziale wodnym. Rozdziela on wody mórz Bałtyckiego i Północnego.
7
Park Narodowy Gór Stołowych został utworzony 16 września 1993 roku. Powstał jako dziewiętnasty w kolejności wśród 23 parków narodowych w Polsce.
8
W obrębie Parku znajduje się część Gór Stołowych z ich najwyższymi wzniesieniami - Szczelińcem Wielkim i Skalniakiem. Szczeliniec Wielki o wysokości 919 m n.p.m. należy do Korony Gór Polski i jest jedną z największych atrakcji turystycznych Sudetów, z rezerwatem krajobrazowym i tarasami widokowymi z panoramą Sudetów.
Najwyższym jego punktem jest Fotel Pradziada - 12- metrowej wysokości skała.
Skalniak o wysokości 915 m n.p.m. jest drugim co do wysokości szczytem Gór Stołowych.
9
W otulinie Parku znajdują się popularne uzdrowiska: Polanica-Zdrój, Duszniki-Zdrój, Lewin Kłodzki i Kudowa-Zdrój. Uzdrowiska te przyciągają turystów i kuracjuszy głównie swoimi wodami leczniczymi,a także licznymi zabytkami.
W Kudowie-Zdroju podczas II wojny światowej znajdowała się filia obozu Gross-Rosen, w której pracowało około 3 tys. więźniów.
Główną atrakcją turystyczną tego miasta jest położona w dzielnicy miasta Czermna Kaplica Czaszek - jedna z trzech w Europie. Kaplica wyłożona jest czaszkami i piszczelami ludzi zmarłych w czasie wojny trzydziestoletniej oraz zarazy.
W Kudowie organizowane są Festiwale Moniuszkowskie, których repertuar złożony jest w większej części z dzieł Stanisława Moniuszki, twórcy polskiej opery narodowej.
10
Góry Stołowe zachwycają swoimi kształtami i głębokimi szczelinami, będącymi wynikiem setek tysięcy lat erozji. Obecnie Park Narodowy Gór Stołowych ograniczył możliwość zwiedzania - dostępna jest tylko jedna trasa jednokierunkowa w kierunku Karłowa, leżącego dosłownie u stóp Szczelińca.
Karłów założony w 1730 roku jest bazą wypadową w największe atrakcje Gór Stołowych: Błędne Skały, Białe Skały, Kopę Śmierci, Narożnik i Szczeliniec Wielki.
Przez miejscowość tę przebiega Szosa Stu Zakrętów, droga o szczególnych walorach widokowych z wieloma zakrętami, prowadząca przez szczytowe partie Gór Stołowych (biegnie obok Szczelińca Wielkiego).
Droga w niektórych miejscach jest wąska i przepaścista, a zimą może być nieprzejezdna.
Pokonuje ona deniwelację ponad 400 metrów przy długości około 23 kilometrów.
