Geografia

Ciekawostki o Sudetach

Znaleźliśmy 24 ciekawostki na temat Sudetów

Łańcuch górski na obszarze południowo-zachodniej Polski

Sudety to obszar, na którego bogactwo składają się warunki naturalne - świat przyrody, niezwykłe zjawiska geologiczne i różnorodne krajobrazy, oraz ślady działalności człowieka - stare osady, bezcenne zespoły zabytków, stylowe uzdrowiska, a także cmentarze z różnojęzycznymi napisami na nagrobkach. Często możemy usłyszeć, że Sudety są starymi górami, tymczasem wcale takimi nie są. Wbrew obiegowej opinii Sudety to góry o młodej rzeźbie zbudowane ze starych skał. Sudety, które znamy współcześnie wypiętrzyły się dopiero w czasie ostatniej orogenezy alpejskiej, która zresztą trwa do dziś i w takim ujęciu są górami młodymi.
Sudety
1
Gdyby nie orogeneza alpejska, Sudetów, w sensie orograficznym by nie było.
Sudety zostały wypiętrzone podczas orogenezy hercyńskiej, w wyniku której nastąpiła metamorfoza wcześniej powstałych skał osadowych i wulkanicznych oraz intruzje skał magmowych, zwłaszcza granitów. Przez następne około 200 mln lat Sudety były niszczone czynnikami zewnętrznymi, w wyniku czego zostały niemal całkowicie zrównane i pokryte grubą warstwą osadów. W wyniku orogenezy alpejskiej grube warstwy skorupy ziemskiej nie zostały sfałdowane, lecz potrzaskane na kilkanaście części, z których każda została wyniesiona na inną wysokość. Tak powstały góry zrębowe, których przykładem są Sudety.
2
Sudety są trzysta kilometrowym łańcuchem górskim, położonym w Polsce, Czechach i Niemczech. Ciągną się od doliny Laby aż po Bramę Morawską.
W Polsce leżą w południowo-zachodnim rejonie kraju, w Czechach - na północy a w Niemczech zajmują tylko niewielki obszar.
3
Sudety podzielone są na Sudety Zachodnie, Środkowe, Wschodnie a także na część zwaną Przedgórzem Sudeckim.
4
Sudety Zachodnie oddzielone są od Sudetów Środkowych przez Bramę Lubawską, Przełęcz Domanowską i dolinę Nysy Szalonej. Sudety Środkowe i Wschodnie dzieli Przełęcz Międzyleska, Przełęcz Kłodzka i dolina Nysy Kłodzkiej.
5
Sudety od Karpat oddziela Brama Morawska, Kotlina Ostrawska i Płaskowyż Głubczycki.
6
Wśród naukowców nie ma jednoznacznej opinii na temat pochodzenia nazwy "Sudety".
Większość opowiada się za jej celtyckim pochodzeniem. Jej pierwotne znaczenie mogło brzmieć jako las dzików lub las dzikich świń.
7
Najbardziej znaną częścią Sudetów Zachodnich są Karkonosze.
Jest to najpopularniejsze i jednocześnie najwyższe i graniczne pasmo.
8
Najwyższym szczytem Karkonoszy jest malowniczo położona Śnieżka , której wysokość wynosi 1603 m.
Innymi szczytami Karkonoszy są Kopa - 1375 m oraz Szrenica -1362 m
9
Najwyższym szczytem Sudetów Środkowych jest Wielka Desztna (1115 m.n.p.m.) w Górach Orlickich po czeskiej stronie, a po stronie polskiej - Orlica (1084 m.p.p.m.), również w Górach Orlickich.
10
W Sudetach Wschodnich najwyższym szczytem jest Pradziad (1492 m.n.p.m.) w Jesionikach, a po polskiej stronie Śnieżnik -1426 m.n.p.m. w Masywie Śnieżnika.
11
Trzema najwyższymi pasmami górskimi w łańcuchu Sudetów są Karkonosze, Wysoki Jesionik i Masyw Śnieżnika.
Określane są one mianem Wysokie Sudety.
12
Przedgórze Sudeckie oddzielone jest od Sudetów sudeckim uskokiem brzeżnym.
Jest to teren łagodnie pofalowany, pagórkowaty, z licznymi uprawami rolnymi, porośnięty drzewami i krzewami.
13
Najważniejszymi rzekami wypływającymi z Sudetów są: Odra, Łaba i Morawa.
14
W Sudetach znajduje się kilka wodospadów, które powstały w miejscach stykania się skał o różnej odporności.
Do najbardziej znanych należą: Wodospad Kamieńczyka, Wodospad Szklarki, Wodospad Podgórnej i Wodospad Łomniczki - w Karkonoszach, wodospad Wilczki w Masywie Śnieżnika.
15
Naturalne jeziora w Sudetach są bardzo nieliczne, występują jedynie w Karkonoszach.
Są to jeziora polodowcowe.
16
Świat zwierzęcy Sudetów jest bardzo bogaty, żyją tu także trzy gatunki endemiczne.
W średniowieczu w Sudetach licznie występowały łosie, w XVII i XVIII w wybito na tych terenach niedźwiedzie, wilki, rysie i żbiki. W XIX w zniknęły stąd orły przednie. Obecnie występuje nadal wiele ssaków jak jeleniowate, łasicowate, zającowate i inne. Są płazy, gady, ptaki, owady,mięczaki.
17
W Karkonoszach występuje kilka endemitów roślin: biedrzeniec mniejszy skalny, dzwonek karkonoski, gnidosz sudecki, jarząb sudecki, skalnica darniowa bazaltowa.
18
W Sudetach dominuje przemysł wydobywczy węgla brunatnego oraz surowców skalnych.
W czasach historycznych wydobywano tam złoto, srebro, żelazo, arsen a także węgiel kamienny, baryt, fluoryt, uran i miedź. W wielu miejscach w Sudetach można spotkać opuszczone kamieniołomy, hałdy, sztolnie, szyby.
19
Sudety chronione są poprzez utworzenie w nich obszarów chronionego krajobrazu, parków narodowych, krajobrazowych i rezerwatów oraz obszarów Natura 2000.
Istnieją tam dwa parki narodowe: Karkonoski i Gór Stołowych.
20
Niewątpliwą atrakcją turystyczną są sztolnie kompleksu Riese.
Projekt Riese był kryptonimem największego projektu górniczo-budowlanego nazistowskich Niemiec, rozpoczętego i niedokończonego w Górach Sowich i na zamku Książ i pod nim, w latach 1943-1945. Miała to być jedna z kwater głównych Adolfa Hitlera.
21
Sudety to region wielu późnośredniowiecznych zamków, z pośród których najbardziej znane są: Bolków, Bolczów, Niesytno, Chojnik. Grodno w Zagórzu Śląskim oraz największy z nich zamek Książ.
22
Na terenach tych znajdują się też osiemnastowieczne pruskie twierdze fortyfikacyjne.
M. in. Kłodzko, Srebrna Góra, Nysa i Świdnica.
23
W polskiej części Sudetów zachowało się blisko trzysta pradziejowych i wczesnośredniowiecznych grodzisk plemiennych.
24
Najstarszą pod względem geologicznym częścią Sudetów są Góry Sowie w Sudetach Środkowych.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

19 ciekawostek o Ślęży
19 ciekawostek o Ślęży
Symbol pogańskich wierzeń
Ślęża, najwyższy szczyt Masywu Ślęży jest zagadkową, pełną tajemnic górą, która przed wiekami stanowiła miejsce pogańskiego kultu solarnego miejscowy ...
18 ciekawostek o Parku Narodowym Gór Stołowych
18 ciekawostek o Parku Narodowym Gór Stołowych
Park Narodowy chroniący wyjątkowe góry
Park Narodowy Gór Stołowych powstał w celu ochrony wyjątkowego pasma górskiego rozciągającego się zarówno po polskiej, jak i czeskiej stronie. Góry St ...
15 ciekawostek o Tatrach
15 ciekawostek o Tatrach
Tylko niecałe 23% Tatr leży w Polsce.
Tatry są najwyższym pasmem górskim w Karpatach. Ich długość wynosi 57 km. Dzielimy je na Tarty Zachodnie i Tatry Wschodnie, które rozdziela przełęcz L ...
16 ciekawostek o Bieszczadach
16 ciekawostek o Bieszczadach
Idealne miejsce do obcowania z naturą
Przez swoje położenie Bieszczady tworzą niepowtarzalny klimat ciszy i spokoju. Pierwotne lasy stanowią dom dla setek gatunków zwierząt i roślin, a czę ...
31 ciekawostek o Austrii
31 ciekawostek o Austrii
Śródlądowy kraj w Alpach Wschodnich
Austria jest niewielkim państwem leżącym w Europie Środkowej. Jest krajem górzystym, w którym dwie trzecie powierzchni zajmują Alpy. Z powodu swojej g ...
17 ciekawostek o Himalajach
17 ciekawostek o Himalajach
Najwyższy łańcuch górski na Ziemi
Choć w czasach dinozaurów nie było ich jeszcze na Ziemi, dziś są najbardziej wybitnym obszarem górskim na planecie. To tu znajduje się najwięcej ośmio ...
25 ciekawostek o Tatrzańskim Parku Narodowym
25 ciekawostek o Tatrzańskim Parku Narodowym
Jeden z największych parków narodowych w Polsce
Tatrzański Park Narodowy jest jednym z dwudziestu trzech parków narodowych w Polsce. O utworzeniu obszaru chroniącego przyrodę Tatr myślano już od poł ...
26 ciekawostek o Wyspach Owczych
26 ciekawostek o Wyspach Owczych
Wyspy, na których mieszkają Farerowie
Wyspy Owcze są jednym z trzech krajów Królestwa Danii, obok Danii kontynentalnej i Grenlandii. Głową państwa jest duńska królowa Małgorzata II. Wyspy ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy