Ludzie
Ciekawostki o George Sand
Muza Chopina
Była baronową, pracującą arystokratką, osobowością epoki. Kobietą nietuzinkową w długim do kostek surducie, cylindrze na głowie i z nieodłącznym cygarem, kobietą, która znakomicie odnalazła się w męskim świecie XIX wieku. Żyła jak chciała. Była żoną, matką, poczytną pisarką, ale świat zapamiętał ją przede wszystkim jako ekscentryczną muzę i towarzyszkę Fryderyka Chopina.
1
Urodziła się w 1804 roku w Paryżu, jako Amantine Aurore Lucile Dupin. Jej rodzicami byli Sophie-Victorie Delaborde i Maurice Dupin de Francueil.
2
Była córką napoleońskiego oficera, syna Aurory Dupin, dziedziczki Nohan. Aurora Dupin, babka George Sand była córką hrabiego Maurycego Saskiego, marszałka Francji, księcia Kurlandii i Semigalii, nieślubnego syna króla polskiego Augusta II Mocnego i jego metresy hrabiny Marii Aurory von Konigsmarck (ojciec uznał go swoim dzieckiem, nobilitował nadając mu tytuł hrabiego).
3
Ojciec miał skłonności do melancholii, kiedy George była małym dzieckiem zabił się podczas jazdy konnej. Dziewczynkę wychowywała matka i babka, które nie darzyły się sympatią. Matka była bonapartystką, babka, zagorzałą republikanką. Ponad to Sophie pochodziła z plebsu (ponoć była utrzymanką pewnego generała), więc to też było powodem złych relacji między kobietami.
4
George otrzymała imię Aurora, tak jak babka, ponieważ w tej rodzinie dziewczynki od pokoleń otrzymywały imię Aurora, a chłopcy Maurycy, na cześć królewskich przodków. Ponieważ George już we wczesnej młodości często nosiła białą koszulę i spodnie, babka nazywała ją czasami Maurycy.
5
Choć matka nie widziała potrzeby kształcenia córki, ponieważ jej powinnością było zamążpójście, babka pragnęła, by wnuczka posiadała wykształcenie równe chłopcom. George czuła się rozdarta pomiędzy tymi dwiema kobietami, miewała zmienne nastroje, popadała w stany zamyślenia, miała wybujałą wyobraźnię.
6
Matka zgodziła się oddać córkę pod opiekę babki za stałą pensję. Babka wysłała wnuczkę do szkoły augustianek. Przyklasztorna szkoła przypadła do gustu piętnastoletniej Aurorze, w której za dnia uczennice zgłębiały tajniki wiary, nocami urządzały eskapady do klasztornych piwnic w "poszukiwaniu duchów".
7
Gdy młoda Aurora oświadczyła, że chce wstąpić do klasztoru, babka natychmiast sprowadziła ja do domu, gdzie była uczona przez nauczyciela, pana Deschartresa. Był to człowiek dość ekscentryczny, który po śmierci babki Aurory zabrał dziewczynkę na cmentarz do rodzinnego grobowca, uniósł wieko trumny jej ojca, wyjął jego czaszkę, by córka mogła ją ucałować.
8
Mimo wcześniejszej chęci wstąpienia do klasztoru, George nie posiadała silnej wiary. Resztki jej religijności legły w gruzach, gdy po śmierci babki w 1821 roku była świadkiem palenia przez biskupa liberalnego księgozbioru jej babci.
9
Rodzina opiekująca się Aurorą zdecydowała, że powinna ona wyjść za mąż. Mimo, iż zdawała sobie sprawę, że po ślubie jej majątek (Nohant) pozostawiony przez babkę stanie się własnością męża, w 1822 roku wyszła za mąż za barona Casimira Dudevanta, z którym żyła osiem lat i miała dwoje dzieci: Maurice'a i Solange.
10
Małżeństwo nie okazało się szczęśliwe, Aurora nie darzyła miłością męża. Nie odpowiadało jej życie typowe dla arystokratów. W nocy, gdy mąż spał, często dosiadała konia (świetnie sobie radziła w siodle) i wymykała się do pobliskiego Chatre, gdzie tańczyła z plebsem, piła alkohol i jadała w wiejskich chałupach. Uczestniczyła też w rozmowach toczonych przez mężczyzn, słuchała o tym co dzieje się w Paryżu.
11
Wśród tych mężczyzn poznała młodego studenta prawa, pisarza Julesa Sandeau. Sandeau zasugerowała jej jako pierwszy, że mogła by pisać. Mąż wyśmiał jej pomysł. Aurora przekonana wcześniej o zdradach męża, przejrzała jego korespondencję i upewniła się o jego niewierności. Zdecydowała się na separację i wyjechała do Paryża. Kilka miesięcy spędzała w Paryżu, a kilka z dziećmi w Nohant.
12
W Paryżu zamieszkała z Jules'em Sandeau. Aby utrzymać się u boku biednego studenta musiała zacząć pracować. Zdobiła popielniczki, malowała portrety, szyła, w końcu znalazła posadę w "Le Figaro". Zaczęła pisać. Jej grono znajomych poszerzyło się o przyjaciół z paryskiej bohemy.
13
Wspólnie z Jules'em napisała i wydała pierwszą książkę, pod jego nazwiskiem. Gdy zorientowała się, że Jules żyje na jej koszt, a książkę właściwie napisała sama, postanowiła odejść.
14
Przyjęła też wtedy pseudonim George Sand, który był skrótem nazwiska kochanka. George Sand była ekscentryczką i skandalistką. Wierzyła w miłość, ale nie w wierność. Głosiła zasadę, że jej ciało należy do niej i tylko ona sama o nim decyduje. Ubierała się w charakterystyczny sposób. Nosiła długi do kostek surdut, na głowie cylinder kryjący jej bujne ciemne włosy i paliła cygara.
15
Wdała się w romans z gwiazdą paryskiej sceny Marie Dorval, znaną z upodobań do kobiet. Pojawiali się też nowi mężczyźni w jej życiu: Alfred de Musset, który ją zdradzał i obgadywał oraz prawnik, Michel de Bourges, któremu udało się przeprowadzić rozwód Aurory z mężem w taki sposób, że zatrzymała ona swój zamek w Nohant.
16
Napisała powieść "Indiana", która zyskała znakomite recenzje i bardzo dobrze się sprzedawała. Gdy w jednej recenzji napisano, że to najlepsza książka ostatnich dekad, Victor Hugo się na nią obraził.
17
George Sand zdobyła sławę, pisanie książek stało się jej zawodem, z którego była w stanie się utrzymać. Jej nazwisko zrobiło się głośne w Paryżu, często i chętnie zapraszano ją na salony, gdzie piła sporo alkoholu i używała niecenzuralnych słów, nie przystających damom.
18
Na jednym z takich spotkań, na wieczorze u Liszta, poznała Fryderyka Chopina, który ze względu na strój George i sposób zachowania, miał wątpliwości, czy to na pewno kobieta. Na następnym spotkaniu, George wystąpiła w białej sukni z amarantowa szarfą, w hołdzie dla patriotycznych uczuć Polaka.
19
Związek z Chopinem trwał osiem lat. Ponieważ Chopin nie lubił męskich wcieleń George, dla niego zakładała suknie. Na charytatywny bal w Hotelu Lambert w karnawale 1846 roku, z którego dochód przeznaczony był na wsparcie uchodźców z Polski, George założyła czarną suknię - prezent od Fryderyka.
20
Ich związek był burzliwy, często się kłócili, oboje mieli innych partnerów i miłostki na boku. George Sand twierdziła nawet w listach, że "Chopette nie ma pociągu do żeńskiego ciała". Chopin posiadał mnóstwo wielbicielek, zwłaszcza wśród młodych patriotek. Mimo wszystko byli razem. Zimy spędzali w Paryżu, a lato w Nohant. Wyjeżdżali też razem za granicę. Zimę z przełomu 1838/39 spędzili wraz z jej dziećmi i pokojówką Amelią na Majorce. Tam Chopin stworzył cykl swoich 24 preludiów - kompozycji uważanych za najpiękniejsze i najbardziej charakterystyczne dla całej twórczości. Na Majorce też Chopin przeżył swój pierwszy atak gruźlicy. W Valldemossie, w muzeum Fryderyka Chopina znajduje się druga, największa na świecie kolekcja eksponatów związanych z artystą (pierwsze miejsce zajmuje kolekcja w Warszawie).
21
W Nohant Chopin stworzył swoje największe dzieła. Aurora zajmowała się w tym czasie organizowaniem życia, była jego opiekunką, ona szukała dla niego lekarzy i sanatoriów. Przyrządzała nawet dla niego konfitury z malin. Wydawała przyjęcia, na które zapraszała licznych Polaków. Prowadzili dość wystawne, drogie życie i mimo wysokich honorariów zaczynało im brakować pieniędzy.
22
Georg Sand cały czas pisała swoje książki, robiła to zwłaszcza nocami. Między Chopinem a jej synem istniał konflikt, który budził jej niepokój. Natomiast zbyt czułe kontakty Chopina z jej córką, przyczyniły się do decyzji o zakończeniu ich związku.
23
Czarę goryczy przelał jeszcze fakt, że przez cały okres ich zażyłości, Chopin nie zadedykował Aurorze ani jednego utworu. Ponieważ był to 1848 rok, Wiosna Ludów, George Sand pochłonęły sprawy publiczne. Gdy Francja na powrót stawała się republiką, ona nieoficjalnie brała udział w tworzeniu nowego ładu, jej zdanie brane było pod uwagę, miała wpływ na obsadę stanowisk.
24
Gdy jej syn Maurycy zaproponował, aby reprezentowała kobiety w parlamencie, odmówiła. Ironizowała, że to mężczyźni mieli by ją wybrać, aby reprezentowała kobiety. Nikomu do głowy nie przyszło, aby, gdy upadła monarchia i ogłoszono powszechne wybory, dać prawo wyborcze kobietom. Republika nie trwała długo, po trzech latach jej istnienia, Karol Ludwik Bonaparte ogłosił się cesarzem Napoleonem III.
25
Pięćdziesięcioletnia Sand, ze swoimi republikańskimi sympatiami spędzała czas głównie w Nohant. Zajmowała się ogrodem, uprawą ziół i pisała kolejne książki. Powstały wtedy dwa dzieła autobiograficzne: "Historia mojego życia" oraz "Ona i on". Napisała w sumie ponad siedemdziesiąt pozycji.
26
Twórczość George San miała w dużej mierze charakter feministyczny. Inspirowały ja również spirytualizm i mistyka chrześcijańska. Dała temu wyraz w powieści "Spirydion", która była jednym z jej najlepszych dzieł.
27
Kilka powieści Sand zostało zekranizowanych, m.in. "Indiana". Postać George Sand pojawia się natomiast w fabułach filmów traktujących o artystach, z którymi była związana, przede wszystkim o Chopinie ("Chopin. Pragnienie miłości", "Pamiętna pieśń") i o Mussecie ("Les enfants du siecle").
28
Wszystkie jej powieści miłosne zostały umieszczone w indeksie ksiąg zakazanych (opracowany i ogłoszony przez Kościół katolicki spis dzieł, których nie wolno było czytać, posiadać i rozpowszechniać bez zezwolenia władz kościelnych). Dekrety obejmowały lata 1840, 1841, 1842 i 1863.
29
George Sand zmarła 8 czerwca 1876 w Nohant. Pisała i publikowała prawie do samej śmierci. Jednymi z jej ostatnich utworów były napisane dla wnuków baśnie "Contes d'une grand mere".
