Zwierzęta
Ciekawostki o płazach
Jedne z pierwszych czworonogów na Ziemi
Płazy to zmiennocieplne kręgowce, z których większość rozpoczyna swoje życie w środowisku wodnym i dopiero po osiągnięciu dojrzałej formy część z nich wyrusza na ląd. Chociaż wyróżniamy trzy rzędy tych zwierząt, 90% z nich to płazy bezogonowe takie jak żaby i ropuchy.
1
Płazy należą do kręgowców. Współcześnie żyjące płazy dzielimy na trzy rzędy: bezogonowe, ogoniaste i beznogie. Płazów beznogich opisano dotychczas 7360 gatunków, ogoniastych 764 a beznogich 215.
2
Pierwsze płazy pojawiły się na Ziemi w Dewonie, około 370 milionów lat temu. Wyewoluowały z ryb mięśniopłetwych, których zmodyfikowane płetwy służyły do przemierzania podwodnego dna oceanicznego.
3
Tylko dwa gatunki żab i jedna salamandra żyją w środowisku słonowodnym, wszystkie pozostałe w słodkowodnym. Nawet płazy lądowe muszą żyć w wilgotnym środowisku, które jest niezbędne do utrzymania wilgotnej skóry.
4
Skóra płazów jest przepuszczalna dla wody i umożliwia wymianę gazową. Musi być wilgotna, dlatego płazy posiadają na skórze głowy, tułowia i ogona specjalne gruczoły śluzowe. Część z nich posiada również gruczoły jadowe służące zwierzęciu do obrony.
5
Płazy oddychają za pomocą prymitywnych płuc. Większość z nich potrafi jednak oddychać także skórnie. W stadium larwalnym wiele salamander i wszystkie kijanki wyposażone są w skrzela, które tracą po przeobrażeniu. Istnieją pewne wyjątki, na przykład aksolotle zachowują swoje skrzela również w dorosłym życiu.
6
Zdecydowana większość płazów to drapieżniki. Podstawą ich diety są organizmy, które poruszają się dość wolno i które są odpowiednio małe, by nie trzeba było ich rozdrabniać a więc: chrząszcze, gąsienice, dżdżownice i pająki. Jedne gatunki polują aktywnie podczas gdy inne czają się w ukryciu i polują z zasadzki. Zwykle płazy łapią zdobycz swoim lepkim językiem i wciągają do jamy ustnej a następnie połykają swoje ofiary w całości, choć mogą je również przeżuwać w celu uprzedniego podduszenia.
7
Wśród płazów są również roślinożercy. Niektóre tropikalne żaby drzewne odżywiają się owocami. Również kijanki żab i ropuch są organizmami roślinożernymi z racji swoich niewielkich rozmiarów, żywią się głównie glonami które stanowią dla nich istotne źródło witaminy C.
8
Wśród płazów istnieją również specjaliści pokarmowi. Nosatka meksykańska ma specjalnie przystosowany język, który umożliwia jej łapanie mrówek i termitów.
9
Niektóre gatunki płazów są kanibalami. Nie jest to bardzo powszechne ale zdarza się zarówno u dojrzałych osobników jak i u larw. Młodsze kijanki niektórych gatunków atakują te bardziej dojrzałe podczas ich przeobrażenia.
10
Choć większość żyje w środowiskach wilgotnych niektóre płazy przystosowały się do suchego klimatu. Żyjąca w Australii Pustynnica katolicka większość swojego życia spędza zagrzebana w ziemi a na powierzchnię wychodzi po obfitych opadach deszczu. Oprócz przystosowania trybu życia do suchych warunków płazy żyjące w suchych ekosystemach posiadają również organy, które łączą jamy ciała z układem moczowym. Dzięki temu są w stanie magazynować wodę w układzie moczowym i wykorzystać te zapasy w momencie ograniczonego dostępu do wody.
