Historia
Ciekawostki o Murze Berlińskim
10316 dni podziału miasta
Budowa muru, który na ponad 28 lat podzielił mieszkańców Berlina na dwa obozy został zainicjowany przez NRD i ZSRR. Miał na celu uniemożliwić mieszkańcom bloku wschodniego migrację na zachód, która w ostatnich latach przed postawieniem muru przybierała olbrzymie rozmiary.
Mur Berliński stał się materialną manifestacją żelaznej kurtyny - bariery polityczno-światopoglądowej, która po zakończeniu II wojny światowej na prawie 50 lat podzieliła świat na dwa wrogie sobie obozy.
1
Mur berliński to nie tylko betonowe ściany, był to kompleksowy system umocnień składający się również z drutu kolczastego, okopów i pól minowych. Został postawiony by uniemożliwić mieszkańcom socjalistycznego NRD ucieczkę na “zgniły zachód”. Przed postawieniem muru około 3.5 miliona Niemców uciekło na teren Berlina Zachodniego i RFN przed socjalistycznym "dobrobytem" NRD. Dla gospodarki wschodnich Niemiec był to olbrzymi cios ekonomiczny dlatego zdecydowano się na takie rozwiązanie kryzysu emigracyjnego.
2
Całą infrastruktura muru otaczała szczelnym kordonem trzy sektory okupacyjne państw alianckich tworząc swoistą enklawę na terytorium NRD. Berlin Zachodni był położony 161 kilometrów na wschód od granicy NRD i RFN. Z zachodu do Berlina można było dostać się na trzy sposoby: samolotem, pociągiem lub transportem rzecznym. Najbezpieczniejszą formą był transport lotniczy, który realizowany był wyłącznie przez Air France, European Airways (później British Airways) i Pan Am. Zarówno transport rzeczny jak i kolejowy wiązały się z licznymi kontrolami przeprowadzanymi na różnych odcinkach trasy.
3
Po wewnętrznej stronie muru znajdował się Berlin Zachodni, utworzony z połączenia trzech stref okupacyjnych - brytyjskiej, francuskiej i amerykańskiej. Był to obszar funkcjonujący na zasadzie wolnego miasta pod zarządem państw alianckich. Poza obszarem Berlina Zachodniego znajdowała się Niemiecka Republika Demokratyczna utworzona z radzieckiej strefy okupacyjnej. Ustrojem NRD był socjalizm a głowami państwa do 1960 prezydenci a następnie przewodniczący Rady Państwa.
4
Inspiratorem budowy muru był najprawdopodobniej Nikita Chruszczow - premier ZSRR w latach 1958 - 1964. Przesłanki takie płyną z zapisu rozmowy pomiędzy Chruszczowem a Walterem Ulbrichtem, ówczesnym Przewodniczącym Rady Państwa NRD. Nie można jednak ze stuprocentowym prawdopodobieństwem przypisać mu mocy sprawczej w tej kwestii gdyż inne źródła sugerują, że początkowo Chruszczow obawiał się rozpoczęcia prac konstrukcyjnych, które mogłyby doprowadzić do stanowczej reakcji państw zachodnich.
5
Akt przypieczętowujący zamknięcie granic i budowę muru pomiędzy NRD i Berlinem Zachodnim podpisał w sobotę, 12 sierpnia 1961 roku Walter Ulbricht. O północy policja i jednostki armii wschodnioniemieckiej zaczęły zamykać granicę, która została uszczelniona i zabezpieczona w godzinach porannych.
6
Budowa umocnień rozpoczęła się 13 sierpnia 1961 roku. Inicjatorami i wykonawcami pomysłu budowy bury była Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD), znajdująca się pod wpływem Związku Radzieckiego. Oficjalnie, budowa muru miała na celu ochronę ludności NRD przed faszystami z zachodu.
7
Całkowite odgrodzenie Berlina Zachodniego od NRD zajęło tylko dwa tygodnie. W tym czasie rozwinięto ogrodzenie z drutu kolczastego wokół miasta oraz postawiono betonowy i ceglany mur na całej długości granicy wewnątrz miasta.
8
Antyfaszystowski wał ochronny. Taką właśnie nazwę nosił mur w przekazie propagandowym NRD - Antifaschistischer Schutzwall. Łączna długość umocnień wynosiła 156,4 km z czego 111,9 km stanowił betonowy i ceglany mur a pozostałe 44,5 km płot z siatki stalowej. W zależności od odcinka muru, jego wysokość wynosiła od 340 do 420 cm.
9
Do obrony granicy zaangażowane były olbrzymie siły straży granicznej NRD. W ich skład na początku 1989 roku wchodziło 11500 żołnierzy i 500 pracowników cywilnych. Na wyposażeniu Oddziału Grupy Środek Straży Granicznej NRD, bo tak nazywała się formacja odpowiedzialna za ochronę Muru Berlińskiego znajdowało się 567 transporterów opancerzonych, 48 granatników, 48 dział przeciwpancernych, 114 miotaczy ognia, 156 pojazdów opancerzonych i 2295 innych pojazdów.
10
W zwykły dzień do ochrony muru było oddelegowane około 2300 żołnierzy. W sytuacjach nadzwyczajnych (wzmocniona ochrona granicy) liczba ta wzrastała do 2500 żołnierzy i w każdej chwili mogła zostać podniesiona jeśli zachodziła taka potrzeba.
