Ciekawostki o Murze Berlińskim

Został postawiony by uniemożliwić mieszkańcom socjalistycznego NRD ucieczkę na “zgniły zachód”. Przed postawieniem muru około 3.5 miliona Niemców uciekło na teren Berlina Zachodniego i RFN przed socjalistycznym "dobrobytem" NRD. Dla gospodarki wschodnich Niemiec był to olbrzymi cios ekonomiczny dlatego zdecydowano się na takie rozwiązanie kryzysu emigracyjnego.

Berlin Zachodni był położony 161 kilometrów na wschód od granicy NRD i RFN. Z zachodu do Berlina można było dostać się na trzy sposoby: samolotem, pociągiem lub transportem rzecznym. Najbezpieczniejszą formą był transport lotniczy, który realizowany był wyłącznie przez Air France, European Airways (później British Airways) i Pan Am. Zarówno transport rzeczny jak i kolejowy wiązały się z licznymi kontrolami przeprowadzanymi na różnych odcinkach trasy.

Był to obszar funkcjonujący na zasadzie wolnego miasta pod zarządem państw alianckich. Poza obszarem Berlina Zachodniego  znajdowała się Niemiecka Republika Demokratyczna utworzona z radzieckiej strefy okupacyjnej. Ustrojem NRD był socjalizm a głowami państwa do 1960 prezydenci a następnie przewodniczący Rady Państwa.

Przesłanki takie płyną z zapisu rozmowy pomiędzy Chruszczowem a Walterem Ulbrichtem, ówczesnym Przewodniczącym Rady Państwa NRD. Nie można jednak ze stuprocentowym prawdopodobieństwem przypisać mu mocy sprawczej w tej kwestii gdyż inne źródła sugerują, że początkowo Chruszczow obawiał się rozpoczęcia prac konstrukcyjnych, które mogłyby doprowadzić do stanowczej reakcji państw zachodnich.

O północy policja i jednostki armii wschodnioniemieckiej zaczęły zamykać granicę, która została uszczelniona i zabezpieczona w godzinach porannych.

Inicjatorami i wykonawcami pomysłu budowy bury była Niemiecka Republika Demokratyczna (NRD), znajdująca się pod wpływem Związku Radzieckiego. Oficjalnie, budowa muru miała na celu ochronę ludności NRD przed faszystami z zachodu.

W tym czasie rozwinięto ogrodzenie z drutu kolczastego wokół miasta oraz postawiono betonowy i ceglany mur na całej długości granicy wewnątrz miasta.

Taką właśnie nazwę nosił mur w przekazie propagandowym NRD - Antifaschistischer Schutzwall.  Łączna długość umocnień wynosiła 156,4 km z czego 111,9 km stanowił betonowy i ceglany mur a pozostałe 44,5 km płot z siatki stalowej. W zależności od odcinka muru, jego wysokość wynosiła od 340 do 420 cm.

Na wyposażeniu Oddziału Grupy Środek Straży Granicznej NRD, bo tak nazywała się formacja odpowiedzialna za ochronę Muru Berlińskiego znajdowało się 567 transporterów opancerzonych, 48 granatników, 48 dział przeciwpancernych, 114 miotaczy ognia, 156 pojazdów opancerzonych i 2295 innych pojazdów.

W sytuacjach nadzwyczajnych (wzmocniona ochrona granicy) liczba ta wzrastała do 2500 żołnierzy i w każdej chwili mogła zostać podniesiona jeśli zachodziła taka potrzeba.

System umocnień był cały czas rozbudowywany, nawet w ostatnich latach przed obaleniem muru. W 1989 roku wzdłuż muru rozmieszczone były 302 wieże wartownicze wyposażone w reflektory. Zainstalowano również system dotykowy wykrywający nieautoryzowane próby przekroczenia granicy.

Znajdował się na skrzyżowaniu ulic Friedrichstraße z Zimmerstraße i Mauerstraße. Ruch graniczny przeznaczony był zarówno dla pieszych jak i samochodów. Po upadku NRD i zjednoczeniu Niemiec budynek graniczny przy Checkpoint Charlie stał się atrakcją turystyczną. Został przeniesiony w całości do AlliiertenMuseum w Berlinie, gdzie można go obejrzeć na wystawie zewnętrznej.

Środki, jakie mogli stosować wobec osób próbujących przedostać się przez granicę zakładały użycie broni palnej i możliwość zabicia emigrantów. Rozkaz strzelania do cywilów był okresowo znoszony w sytuacji wizyt dyplomatycznych przedstawicieli innych państw by uniknąć w ten sposób międzynarodowego skandalu.

Wśród zbiegów znalazło się aż 600 strażników granicznych.

W pobliżu muru koncertowali David Bowie, Bruce Springsteen i David Hasselhoff.

Po zakończeniu koncertu przez Berlin wschodni przetoczyła się fala zamieszek.

Co ciekawe, koncert odbył się po wschodniej stronie muru a uczestniczyło w nim około 300 tysięcy osób. Był również transmitowany w telewizji gdzie oglądały go miliony. Koncert miał ogromny wpływ na mieszkańców NRD i spowodował nieodwracalne przemiany społeczne, które doprowadziły do upadku muru 16 miesięcy później.

Według różnych szacunków od 136 do 239 osób z ponad 100 tysięcy, które próbowało przedostać się na drugą stronę straciło życie.

Głównym powodem upadku była tzw. Jesień Ludów czyli masowe protesty ludności państw bloku wschodniego zapoczątkowane obradami Okrągłego Stołu w Polsce Ludowej. Obywatele NRD dowiedzieli się o otwarciu granic z transmitowanej w telewizji konferencji prasowej z udziałem Güntera Schabowskiego, członkowi biura politycznego KC SED. Tłumy wyszły na ulicę i zaczęły napierać na placówki graniczne. Służby Graniczne NRD nie zostały poinformowane o nowych przepisach co mogło doprowadzić do rozlewu krwi, tak się jednak nie stało.

Ludzie wymieniali między sobą serdeczności, ściskali się a z setek samochodów rozlegały się dźwięki klaksonów. Okoliczne piwiarnie fundowały przybyłym z NRD rodakom darmowe piwo.

Otwarcie odbyło się w obecności kanclerza RFN Helmuta Kohla i premiera NRD Hansa Modrowa.

W Murze pojawiało się jednak coraz więcej wyrw, które na początku sumiennie naprawiano ale z czasem zaniechano i tego. Intensywność patroli z każdym dniem zmniejszała się a całkowicie ustała 1 lipca 1990 roku.