Ciekawostki o Czechach

Są państwem unitarnym - wszystkie jednostki wchodzące w skład państwa są tak samo zorganizowane i podporządkowane organom centralnym.

Liczba ludności przekracza 10,6 mln, a gęstość zaludnienia wynosi 134 osoby/km2. 

93,7% ludności stanowią Czesi, 4,9% Morawianie, a 1,4% Słowacy.

Od północy graniczą z Polską, od zachodu i północnego zachodu - z Niemcami, od południa z Austrią i od wschodu ze Słowacją.

W kraju obowiązuje (od 2000 roku) czterostopniowy podział administracyjny na 14 krajów 204 gmin III stopnia, 384 gmin II stopnia oraz 5661 gmin I stopnia.

Jest jedynym wydzielonym miastem mającym status kraju. Praga leży w zachodniej części Republiki Czeskiej, w środkowej części krainy Czechy, nad Wełtawą. Jest ośrodkiem administracyjnym, przemysłowym, handlowo-usługowym, akademickim, turystycznym i kulturalnym o znaczeniu międzynarodowym. Jest siedzibą czeskiego parlamentu, prezydenta i rządu.

Ze względu na wiele atrakcji Praga należy do najchętniej odwiedzanych miast europejskich. W 1992 roku jej zabytkowe centrum znalazło się na liście światowego dziedzictwa UNESCO.

W Pradze urodziło się wielu znanych ludzi, m.in. Jaroslav Hašek, Vaclav Havel, Franz Kafka, Karol IV Luksemburski, Josef Manes, Wacław II - król Czech i Polski Wacław III - król Czech i Węgier, niekoronowany król Polski.

Na czele państwa stoi prezydent, od 2013 roku wybierany w wyborach powszechnych na pięcioletnią kadencję. Organem ustawodawczym jest dwuizbowy parlament, składający się z niższej izby parlamentu (200 parlamentarzystów) - Izby Poselskiej i izby wyższej - Senatu (81 senatorów).

Czechy są członkiem wielu organizacji międzynarodowych, m.in. ONZ, NATO, Unii Europejskiej, strefy Schengen, Rady Europy, OECD, Grupy Wyszehradzkiej.

Od 2019 roku wiceprzewodniczącą Komisji Europejskiej jest Czeszka, Vera Jourova. Odpowiada ona za wartości i przejrzystość. W czasie sprawowania swojej funkcji w Komisji Europejskiej kwestionowała ona zmiany ustrojowe w Polsce i na Węgrzech, opowiedziała się za silniejszym powiązaniem funduszy europejskich z praworządnością (w 2020 Wiktor Orban domagał się jej dymisji, uznając krytykę z jej strony za obraźliwą).

Procent mieszkańców Czech żyjących poniżej progu ubóstwa jest znikomy. Bezrobocie tam jest od dłuższego czasu na niskim poziomie, znacznie poniżej średniej krajów rozwiniętych. Występuje tam stosunkowo niewielki stopień nierówności w dochodach pomiędzy najbogatszymi i najbiedniejszymi obywatelami.

Czechy są 10. najbezpieczniejszym krajem świata pod względem zagrożenia wojną i występowania przestępczości fizycznej (badanie przeprowadzone było przed inwazją Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022).

Według indeksu korupcji w 2015 roku, Czechy znajdowały się na 10. miejscu wśród krajów Unii Europejskiej (badanie przeprowadzone przez Transparency International).

Wywodzi się ona od nazwy zachodniosłowiańskiej grupy etnicznej pochodzącej z ziem czeskich - Czechów, którzy osiedlili się na tych terenach w VI lub VII w. Oznacza ona najbardziej wysunięty na zachód i największy historyczny region ziem czeskich i współczesną Republikę Czeską.

Łacińska, średniowieczna nazwa Czech - Bohemia (Boiohaemum) wywodzi się od Bojów, celtyckiego plemienia zamieszkującego te tereny przed przybyciem wczesnych Słowian. Bohemus - mieszkaniec Czech, później mianem tym określano Cyganów, którzy, jak sądzono, przybyli z Czech

Szczególnym szacunkiem darzona jest tam korona świętego Wacława, która jest narodową relikwią, a także nieoficjalnym symbolem państwowości i suwerenności czeskiej. Korona świętowacławska jest insygnium koronacyjnym , koroną władców Czech od 1347 do 1836 roku. Przechowywana jest w katedrze Świętych Wita, Wacława i Wojciecha w Pradze. W koronie umieszczony jest sprowadzony z Paryża cierń z korony Chrystusa.

Symbolem Czech jest również lipa, której wizerunki liści umieszczone są m.in. na pieczęci państwowej i na banknotach.

Najbardziej znaną kulturą obecną na ziemiach czeskich w epoce prehistorycznej jest kultura Uneticka, która rozwijała się na tych terenach przez około pięć wieków. W V w. p.n.e. przybyli tam Celtowie, a jednym z ich plemion byli Bojowie. Nadali oni ziemiom czeskim nazwę Kraina Bojów, co po łacinie brzmi Boiohaeum. Celtowie w początkach naszej ery wypierani byli przez plemiona germańskie. Najbardziej znanym plemieniem germańskim byli Markomanie, a ślady ich wojen z Cesarstwem Rzymskim pozostały na południowych Morawach.