Geografia

Ciekawostki o Jeziorze Wiktorii

Znaleźliśmy 20 ciekawostek na temat Jeziora Wiktorii

Największe na świecie jezioro tropikalne

Jezioro Wiktorii to największe afrykańskie jezioro i największe na świecie jezioro tropikalne. Jego wody zamieszkują hipopotamy, wydry, krokodyle i żółwie. Niegdyś było bardzo bogate w ryby, jednak wiele gatunków zostało wyniszczonych, głównie z powodu masowego odławiania, które jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla bioróżnorodności jeziora. Istnieją niepokojące prognozy mówiące o tym, że Jezioro Wiktorii obumrze w ciągu pięćdziesięciu lat, jeśli nie zostaną podjęte radykalne kroki - jezioro zalewane jest zanieczyszczeniami i eksploatowane nadmiernie.
Jezioro Wiktorii
1
Jezioro Wiktorii znajduje się w Afryce.
Położone jest na Wyżynie Wschodnioafrykańskiej, w kotlinie między Wielkim Rowem Zachodnim a Wielkim Rowem Wschodnim.
2
Zaliczane jest do tzw. Wielkich Jezior Afrykańskich - nazwa ta została nadana na wzór Wielkich Jezior Północnoamerykańskich.

Nazwa ta używana jest w odniesieniu do jezior skupionych w Afryce Wschodniej, które wypełniają tektoniczne zagłębienia Wielkich Rowów Afrykańskich. Zwykle zalicza się do nich pięć jezior: Jezioro Wiktorii, Jezioro Alberta, Jezioro Edwarda, Tanganikę i Kiwu.

Niektórzy za Wielkie Jeziora Afrykańskie uważają tylko te trzy pierwsze, a jeszcze inni włączają do tej piątki jeszcze jezioro Niasa.

3
Region Wielkich Jezior Afrykańskich stanowi jeden z najgęściej zaludnionych obszarów kontynentu afrykańskiego.
Ocenia się, że zamieszkuje go około 107 mln osób.
4
Jezioro Wiktorii zajmuje powierzchnię 68,8 tys. km2

Pod względem powierzchni jest to największe jezioro Afryki i największe jezioro tropikalne świata. Jest także drugim słodkowodnym jeziorem świata (po jeziorze Bajkał) i trzecim, jeśli wziąć pod uwagę wszystkie jeziora, łącznie ze słonymi (Morze Kaspijskie - 371 800 km2, Jezioro Górne - 82 410 km2).

Pod względem objętości zajmuje ósme miejsce w świecie.

5
Wody Jeziora Wiktorii podzielone są między trzy państwa: Kenię, Ugandę i Tanzanię.

80% wody w jeziorze pochodzi z opadów, dodatkowo z rzek i tysięcy małych strumieni. Największą rzeką wpływającą do jeziora jest Kagera, uważana za źródłową dla Nilu i stanowiąca część jego górnego biegu.

Kagera płynie przez Rwandę, Burundi, Tanzanię i Ugandę. Jej długość wynosi 400 km.

6
Jedynym odpływem z Jeziora Wiktorii jest Nil.
Wypływa on z jeziora w pobliżu Jinja w Ugandzie jako Nil Wiktorii, zwany też Nilem Białym.
7
Jezioro Wiktorii uważane jest za jezioro płytkie, biorąc pod uwagę jego duży obszar.

Średnia głębokość wynosi tam 40 metrów, maksymalna - 83 metry. Najgłębsza część jeziora jest na wschodzie, w pobliżu Kenii, a płytsze jest na zachodzie wzdłuż linii brzegowej Tanzanii.

Powierzchnia jeziora wynosi 68 800 km2, maksymalna długość -337 km, maksymalna szerokość - 250 km, a objętość - 2 750 km3.

8
Geologicznie Jezioro Wiktorii jest stosunkowo młode, ma około 400 000 lat.

 W swojej geologicznej historii jezioro przechodziło zmiany, począwszy od obecnej płytkiej depresji, a skończywszy na szeregu znacznie mniejszych jezior.

Próbki rdzeniowe pobrane z dna jeziora pokazują, że Jezioro Wiktorii wyschło całkowicie co najmniej trzy razy od momentu powstania. Ostatnio jezioro wyschło około 17 300 lat temu, a 14 700 lat temu zostało ponownie napełnione, gdy rozpoczął się afrykański wilgotny okres.

9
W rejonie jeziora żyje wiele gatunków ssaków, a niektóre z nich są ściśle związane z samym jeziorem i pobliskimi mokradłami.
Są wśród nich: hipopotamy, wydry afrykańskie, wydry plamiste, mangusty bagienne, sitatunga sawannowa (antylopa), bohor reedbuck (antylopa), kob śniady, szczury trzcinowe i ryjówka olbrzymia.
10
Jezioro Wiktorii i jego podmokłe tereny mają dużą populację krokodyli nilowych, żółwi błotnych, w tym żółwi błotnych Williamsa, gatunku endemicznego dla Afryki.
Żółw błotny Williamsa ograniczony jest do Jeziora Wiktorii i innych jezior, rzek i bagien w górnym dorzeczu Nilu.
11
Jezioro Wiktorii było dawniej bardzo bogate w ryby, w tym wiele endemitów, jednak w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat duży ich procent wyginął.

 Główną grupą w jeziorze są pielęgnice (Haplochromis), z ponad 500 gatunkami, prawie wszystkie endemiczne, w tym około 300 gatunków wciąż nieopisanych. Jest to znacznie więcej gatunków ryb niż w jakimkolwiek innym jeziorze na świecie (wyjątek stanowi Jezioro Malawi).

Pielęgnice z Jeziora Wiktorii są częścią starszej grupy ponad 700 blisko spokrewnionych gatunków, w tym także tych z kilku mniejszych jezior w regionie, zwłaszcza Kioga, Edwarda, Jerzego, Alberta i Kiwu.

12
Wprowadzenie do ekosystemu jeziora okonia nilowego, eutrofizacja jeziora i inne zmiany doprowadziły do wyginięcia co najmniej 200 gatunków pielęgnic Jeziora Wiktorii.
Obecnie krytycznie zagrożone są dwa gatunki pielęgnic z jeziora: Singida tilapia i Victoria tilapia.
13
Jezioro Wiktorii jest miejscem największego w Afryce rybołówstwa śródlądowego.
Większość połowów stanowi inwazyjny okoń nilowy, wprowadzony do jeziora w latach pięćdziesiątych.
14
Głównym inwazyjnym gatunkiem roślinnym w jeziorze jest hiacynt wodny.

Hiacynt wodny pochodzi z Ameryki Południowej, a w Jeziorze Wiktorii znalazł się w wyniku działalności człowieka (prawdopodobnie dostał się tam z Rwandy przez rzekę Kagerę w latach 80. XX w.).

 

15
Hiacynt wodny wpływa na populację Jeziora Wiktorii na wiele negatywnych sposobów.

 Blokuje on dostęp do łodzi, ma to wpływ na gospodarkę - skutki dla transportu i połowów są natychmiast odczuwalne.

Tam gdzie rośliny występują w dużym skupisku, następuje ogólny wzrost liczby chorób, ponieważ hiacynt tworzy doskonałe obszary lęgowe dla komarów i innych owadów. Zwiększa się częstotliwość występowania wysypki skórnej, kaszlu, malarii, zapalenia mózgu, zaburzeń żołądkowo-jelitowych i schistosomatozy (gorączka Katayama).

Hiacynt wodny zakłóca uzdatnianie wody, nawadnianie i zaopatrzenie w wodę. Odtlenia wodę, zmniejsza ilość składników odżywczych dla młodych ryb. Zdarzyło się też, że zablokował ujęcia zasilania elektrowni wodnej, odcinając energię elektryczną dla całych miast.

16
Obecność hiacyntów wodnych może przynosić również korzyści.
Ich obecność przyczynia się do oczyszczenia zeutrofizowanej wody. Rośliny są zbierane i wykorzystywane do produkcji biogazu, nawozu i in. W 2018 roku w wiosce Dunga w Kenii zainstalowano dwie komory fermentacyjne biogazu i zaplanowano wiele innych.
17
Jezioro Wiktorii zanieczyszczone jest ściekami, odpadami domowymi i przemysłowymi oraz nawozami i chemikaliami z gospodarstw rolnych.

Dorzecze jeziora ma wiele skupisk ludzkich. Jego brzegi usiane są kluczowymi miastami: Kisumu, Kisii i Homa Bay w Kenii, Kampala, Jinja i Entebbe w Ugandzie oraz Bukoba, Mwanza i Musoma w Tanzanii. Istniejący w nich przemysł, brak oczyszczalni ścieków powoduje, że jezioro jest systematycznie zanieczyszczane.

Przypuszcza się, że w ciągu najbliższych pięćdziesięciu lat Jezioro Wiktorii może obumrzeć, jeżeli nie zostaną podjęte kroki naprawcze.

18
Pierwsze odnotowane informacje o Jeziorze Wiktorii pochodzą od arabskich handlarzy przemierzających szlaki śródlądowe w poszukiwaniu złota, kości słoniowej, innych cennych towarów i niewolników.

Jezioro istniało i było znane wielu Afrykanom na długo przed tym, zanim zostało zauważone przez Europejczyka w 1858 roku, kiedy brytyjski odkrywca John Hanning Speke dotarł do jego południowego brzegu. Na cześć królowej Wiktorii nazwał jezioro jej imieniem.

Jezioro posiada wiele lokalnych nazw: Nam Lolwe, Nnalubaale, Nyanza, Ukerewe.

19
Na Białym Nilu, w pobliżu jego źródła w Jeziorze Wiktorii, wybudowano elektrownię Nalubaale (dawniej znaną jako Owen Falls Dam).
Dostarcza ona energię elektryczną do Ugandy oraz części sąsiedniej Kenii i Tanzanii. Jej moc wynosi 180 megawatów.
20
Od początku XX wieku promy na Jeziorze Wiktorii są ważnym środkiem transportu między Ugandą, Tanzanią i Kenią.

Jeden z promów, MV Bukobaz zatonął w jeziorze 21 maja 1996 roku. W wyniku tej katastrofy zginęło od 800 do 1000 osób, co czyni ją jedną z największych katastrof wodnych w Afryce.

Kolejna tragedia miała miejsce 20 września 2018 roku i dotyczyła promu pasażerskiego MV Nyerere z Tanzanii, w wyniku której śmierć poniosło ponad 200 osób.

Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

18 ciekawostek o jeziorze Tanganika
18 ciekawostek o jeziorze Tanganika
Jedno z najstarszych jezior na świecie
Jezioro Tanganika jest jednym z najbardziej niesamowitych i nietypowych jezior na Ziemi. Odizolowane od innych zbiorników wodnych i utrzymujące przez ...
20 ciekawostek o jeziorze Malawi
20 ciekawostek o jeziorze Malawi
Miejsce pierwszej bitwy nawodnej I wojny światowej
Jedno z najstarszych jezior na ziemi. Zaczęło się formować mniej więcej w tym samym czasie co jezioro Tanganika, które jest od niego oddalone o 350 ki ...
18 ciekawostek o Bajkale
18 ciekawostek o Bajkale
Błękitne oko Syberii.
Bajkał jest jeziorem tektonicznym leżącym w Rosji, w południowej Syberii. Jest najstarszym i najgłębszym jeziorem na świecie. Rozciąga się na długości ...
15 ciekawostek o jeziorze Michigan
15 ciekawostek o jeziorze Michigan
Jezioro o rozmiarach 1/6 powierzchni Polski
Jest olbrzymim jeziorem polodowcowym znajdującym się w USA. Wchodzi w skład pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Powstało pod koniec ostatniej ep ...
17 ciekawostek o Morzu Kaspijskim
17 ciekawostek o Morzu Kaspijskim
Morze, które jest największym jeziorem świata
Przed milionami lat Morze Kaspijskie było częścią nieistniejącego już w Europie akwenu stanowiącego północną część oceanu Tetydy. Przewrotnie nazywane ...
15 ciekawostek o jeziorze Como
15 ciekawostek o jeziorze Como
Najgłębsze jezioro Alp
Starożytni Rzymianie nazywali go Lacus Larius. Było ono popularnym miejscem wypoczynku arystokratów i bogatych ludzi od czasów rzymskich i tak jest p ...
14 ciekawostek o zaporze w Solinie
14 ciekawostek o zaporze w Solinie
Najwyższa budowla hydrotechniczna w Polsce
Zapora Solińska, to najwyższa budowla hydrotechniczna w Polsce. Wraz z Jeziorem Solińskim, zwanym często przez turystów "bieszczadzkim morzem", stanow ...
26 ciekawostek o Morskim Oku
26 ciekawostek o Morskim Oku
Największe jezioro w Tatrach
Morskie Oko jest jednym z najpiękniejszych jezior w Tatrach, jest też jednym z najbardziej popularnych. W miesiącach letnich nad Morskim Okiem pojawia ...

Najnowsze tematy

13 ciekawostek o śniegu
13 ciekawostek o śniegu
Biały puch zimowego krajobrazu
Śnieg, biały puch zimowego krajobrazu, jest nie tylko jednym z najbardziej uroczych zjawisk atmosferycznych, ale także małym cudem przyrody. Opadając ...
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
12 ciekawostek o Święcie Dziękczynienia
Najbardziej wyczekiwane święto rodzinne w Stanach Zjednoczonych
Święto Dziękczynienia to tradycyjne amerykańskie święto obchodzone w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Jego korzenie sięgają 1621 roku, kiedy grupa an ...
19 ciekawostek o kaszalocie spermacetowym
19 ciekawostek o kaszalocie spermacetowym
Jedno z najważniejszych zwierząt dla morskich ekosystemów
W głębiach oceanów, tam gdzie światło słoneczne traci swe znaczenie, króluje jedne z najbardziej majestatycznych i enigmatycznych mieszkańców mórz - k ...
14 ciekawostek o chałwie
14 ciekawostek o chałwie
Jedna z najstarszych słodkości na świecie
Chałwa to popularny wyrób cukierniczy występujący w różnych kulturach, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, w Azji Środkowej, Bałkanach i krajach basenu Mo ...
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
Symbol szczęścia
Zimorodek zwyczajny (Alcedo atthis) to ptak o niezwykłym wyglądzie, który przyciąga uwagę ornitologów i miłośników ptaków na całym świecie. Ten mały p ...
22 ciekawostki o Panamie
22 ciekawostki o Panamie
Państwo łączące Amerykę Północną z Ameryką Południową
Panama to kraj położony w samym sercu Ameryki Centralnej, łączący Amerykę Północną z Południową, a także kultury, historie i krajobrazy obu kontynentó ...
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
11 ciekawostek o Parku Narodowym Komodo
Jeden z nowych siedmiu cudów świata
Park Narodowy Komodo (Taman Nasional Komodo) to położony w Indonezji obszar chroniony. Jest jednym z pięćdziesięciu parków narodowych tego kraju, znaj ...
17 ciekawostek o hienie cętkowanej
17 ciekawostek o hienie cętkowanej
Śmiejąca się hiena
Hiena cętkowana jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych zwierząt Afryki, znanym również jako hiena śmiejąca się. Jest największym żyjącym członkiem ...

Podobne tematy