Ciekawostki o Hatszepsut

Amenhotep panował prawdopodobnie w latach od 1525 p.n.e. do 1504 p.n.e. Ocenia się, że był on twórcą imperium egipskiego. Ożenił się ze swoją siostrą – Ahhotep II. Miał z nią jednego syna Amenemhata, który zmarł w wieku około 2 lat. Ponieważ Amenhotep nie pozostawił po sobie następcy tronu, sukcesję po nim przejęła boczna gałąź dynastii.

Choć większość Egipcjan żyła w związkach monogamicznych, faraon oprócz głównej małżonki mógł mieć także pomniejsze żony i konkubiny. Dawało to możliwość zawierania sojuszy poprzez dyplomatyczne małżeństwa. Tytuł “Wielkiej Małżonki Królewskiej” należał do głównej żony faraona.  

Hatszepsut pochodziła ze związku Totmesa I i jego “Wielkiej Małżonki Królewskiej” Ahmes. 

Z drugorzędną żoną Mutnofret, Totmes I miał synów: Amenmose, Wadżmose i Totmesa II. 

Według Manethona (kapłan, który prawdopodobnie na polecenie Ptolemeusza I rozpoczął spisywanie historii Egiptu) Totmes I panował przez 12 lat. O ósmym i dziewiątym roku jego panowania mówią inskrypcje na kamiennych blokach w mieście Karnak. 

W dniu, kiedy jej ojciec wstąpił na tron, Hatszepsut miała około 9 lat.

Tytuł ten miał znaczenie symboliczno-religijne. Funkcją kobiet noszących ten tytuł było towarzyszenie bogu stwórcy w Kosmogonicznej Prokreacji. Kobiety te nazywano “Ręką Boga” - zgodnie z wierzeniami bogowie powstali w wyniku masturbacji kreatora, dlatego ręka posłużyła mu za partnerkę.

Hatszepsut otrzymała tytuł “Boskiej Małżonki Amona” jeszcze za życia swej matki, co nie było zgodne z zasadą dziedziczenia tego tytułu dopiero po śmierci poprzedniczki, ale świadczyło o głębokim uczuciu, jakim darzyli ją rodzice. 

Zgodnie z zasadą dziedziczenia władzy przez męskich potomków, przyrodnie rodzeństwo Hatszepsut - najpierw Amenmose, a po jego śmierci Wadżmose - byli następcami tronu przygotowanymi do tej funkcji. Nie było im jednak dane osiągnąć sukcesji. Po ich śmierci władzę odziedziczył pochodzący ze związku Totmesa I z drugorzędną żoną Mutnofret - Totmes II. Tron objął w wieku około 21 lat.

Totmes II panował prawdopodobnie trzynaście lat (niektóre źródła wskazują 3 lat, inne 18 lat), ale uważa się, że rzeczywistą władzę sprawowała jego żona, która zajmowała się najważniejszymi sprawami państwa. Dowodem na to może być stela umieszczona przez architekta i wysokiego urzędnika państwowego Ineni w jego grobowcu w Szeich Abd el Gurna, mówiąca: „...Król wstąpił do nieba i połączył się z Bogami. Jego syn zajął jego miejsce jako król Obu Krajów i był władcą na tronie tego co go spłodził. Jego siostra, Boska Małżonka Hatszepsut zajmowała się sprawami kraju; ona rządziła Obojgiem Krajów, jej płacono podatki...”

Ze związku Totmesa II i Hatszepsut urodziły się dwie córki: Neferure i Meritre. W okresie samodzielnego panowania Hatszepsut, Neferure traktowana była jako następczyni tronu i przygotowywana przez matkę do objęcia władzy, jako faraona. Hatszepsut kreowała jej wizerunek jako męskiego potomka i przekazała jej swój tytuł “Boskiej Małżonki Amona”. Neferure zmarła jednak w młodym wieku, nie doczekawszy możliwości objęcia tronu. 

Totmes II nie cieszył się dobrym zdrowiem – zmarł w wieku 30 lat. Wcześniej, działając wspólnie z kapłanami Amona sprowokował wybranie syna na faraona. Miało do tego dojść na skutek cudu. Podczas procesji w Świątyni Amona posąg boga zatrzymał się przed dwuletnim wówczas księciem i oznajmił, że to on będzie królem Egiptu.

Jego koronacja miała miejsce około 1479 roku p.n.e. Prawdopodobnie wcześniej został zaręczony ze swoją przyrodnią siostrą, księżniczką Neferure, być może doszło do ślubu, ale nie jest to pewne.

Uważała swoje pochodzenie za lepsze od współmałżonka, Totmesa II. Dążyła do pełni rządów twierdząc, że ma największe prawa do tronu. Niezależnie od tego, Totmes III w chwili koronacji był kilkuletnim chłopcem. Spraw państwowych nie można było powierzyć kilkulatkowi. Hatszepsut, będąca jego ciotką, macochą i teściową, objęła regencję.

Uczyniła to w drugim lub trzecim roku regencji (według innych źródeł w 7 roku). Jej koronacja odbyła się Heliopolis, miejscowości znajdującej się na północ od ówczesnej stolicy Egiptu, Memfis.

Nie przestał być faraonem, ale stał się młodszym współrządcą i następcą macochy. Hatszepsut stopniowo przyzwyczajała opinię publiczną do zmiany sytuacji. Zaczęła przedstawiać się jako mężczyzna i utrzymywać, że jeszcze za życia swego ojca została przez niego wyznaczona na koregenta.

Panowała w Egipcie około 20 lat - jej rządy umieszcza się między 1503 p.n.e., a 1450 p.n.e. Był to okres pomyślnego rozwoju kraj.

Hatszepsut prowadziła niewiele wojen, skupiała się na gospodarczym rozwoju państwa. W dziewiątym roku panowania zorganizowała wyprawę do kraju Punt, leżącego prawdopodobnie na terenie dzisiejszej Etiopii i Erytrei, z którym kontakty handlowe uległy zerwaniu z powodu różnych zawirowań politycznych.

Senenmut pochodził z ubogiej prowincjonalnej rodziny, ale dzięki inteligencji i pracowitości zrobił błyskotliwą karierę. Początkowo był nauczycielem córek Hatszepsut i małego Totmesa III. Po objęciu przez Hatszepsut tronu otrzymał tytuł “Wysokiego sługi króla”. Nie tylko zarządzał dworem królewskim, ale był także rzecznikiem królowej i Zarządcą Wszelkich Prac Budowlanych, uczestniczył w przygotowywaniu wyprawy do kraju Punt i dzielił z królową związany z nią triumf.

Do naszych czasów zachowało się złośliwe graffiti wykonane przez budowniczych w jednym z niedokończonych grobowców. Ukazano na nim parę podczas aktu płciowego w pozycji od tyłu, a mężczyzna dominuje nad osobnikiem w stroju faraona.

Jej mumię zidentyfikowano dopiero w 2007 roku. Dzięki zaawansowanym technikom naukowym udało się ustalić, że cierpiała na otyłość, cukrzycę i raka kości, który, z dużym prawdopodobieństwem, był przyczyną jej śmierci. Analiza mumii dostarczyła także informacji, że w chwili śmierci była częściowo łysa (straciła włosy z tyłu głowy).

W starożytnym Egipcie było to posunięcie niemal świętokradcze, gdyż zgodnie z egipskimi wierzeniami, usunięcie wizerunku i imion zmarłego powodowało jego unicestwienie w świecie pozagrobowym. Totmes III pozostawił tylko te wizerunki Hatszepsut, na których została uwieczniona w roli małżonki jego ojca. Ukrył także ślady po jej mumii i nakazał usunięcie jej imienia z listy królów.

Lata swojego panowania zaczął liczyć od śmierci swojego ojca Totmesa II. Uznał, że przez cały czas pozostawał faraonem, który wprawdzie nie rządził, ale panował.