Geografia

Ciekawostki o Antarktydzie

Znaleźliśmy 26 ciekawostek na temat Antarktydy

Świat z lodu

Przez tysiące lat, gdy ludzie zdobywali najdalsze zakątki ziemi, tutaj nie dotarł nikt. Starożytni Grecy dowodzili, że świat jest okrągły i że musi istnieć jakiś wielki południowy kontynent. Gwiazdy nad biegunem północnym nazwali Arktos czyli Niedźwiedź, biegun przeciwległy nazwali więc Antarktos.

Jako pierwszy nazwę Antarktyda naniósł na mapy w latach 90-tych XIX wieku szkocki kartograf, John George Bartholomew.

1
Antarktyda jest jedynym kontynentem całkowicie niezamieszkanym przez człowieka.

Antarktyda nie ma rdzennych mieszkańców a działalność człowieka ogranicza się do badań naukowych, połowów i turystyki.

2
Położona jest najdalej na południe Ziemi.

Położona jest w obrębie Antarktyki, części świata na półkuli południowej, która obejmuje Antarktydę i otaczający ją Ocean Południowy oraz położone na nim wyspy.

3
Międzynarodowo uznawaną granicą Antarktyki jest równoleżnik 60 S.

Naturalną granicę Antarktyki wyznacza strefa konwergencji antarktycznej(wąski pas wód powierzchniowych), w której chłodne wody powierzchniowe wokół Antarktydy stykają się z cieplejszymi wodami subantarktycznymi i zanurzają się w nich.

4
Do XVIII w. żeglarze sporadycznie zapuszczali się na wody antarktyczne, dopiero James Cook w latach 1772-1775 przekroczył koło podbiegunowe południowe.

W XIX w. pojawili się w tych rejonach wielorybnicy i łowcy fok, odkryli wówczas Szetlandy Południowe. W ślad za nimi pojawiły się ekspedycje naukowe i odkrywcze.

5
Pierwszym zdobywcą bieguna południowego jest norweski badacz polarny, Roald Engelbregt Gravning Amundsen.

W Belgijskiej Wyprawie Antarktycznej w 1898 roku brało udział dwóch polskich uczonych: Henryk Arctowski i Antoni Bolesław Dobrowolski.

6
Antarktyda jest piątym co do wielkości kontynentem po Eurazji, Afryce, Ameryce Północnej i Ameryce Południowej.

Jej powierzchnia wynosi 14 mln km2 i jest prawie dwa razy większa od Australii.

7
97,6 % powierzchni Antarktydy to polarna czapa lodowa o średniej grubości 2160 metrów.

W najgrubszym punkcie, lodowiec pokrywający kontynent ma 4776 metrów grubości.

8
Antarktyda ma najwyższą średnią wysokość ze wszystkich kontynentów.

Jest też najzimniejszym, najsuchszym i najbardziej wietrznym kontynentem.

9
Antarktyda jest obszarem pustynnym.

Jest pustynią lodową czyli obszarem praktycznie pozbawionym pokrywy roślinnej, pokrytym lądolodem, na którym przez cały rok panują temperatury ujemne a opady(wyłącznie w postaci śniegu) wynoszą do 250 mm rocznie. Występuje tam także zjawisko dnia i nocy polarnej.

10
Temperatura na Antarktydzie spada poniżej - 90 °C.

11
Na Antarktydzie są w stanie przetrwać tylko organizmy przystosowane do zimna.

Jest to wiele gatunków archeonów (drobne jednokomórkowce, pierwotnie bezjądrowe, zwykle ekstremofilne, zaliczane do prokariontów), bakterii, grzybów, porostów. Z kregowców występują tu tylko ptaki (16 gatunków reprezentujących m.in. pingwiny i mewowate) i ssaki ( kilka gatunków płetwonogich i waleni). Ze stawonogów tylko nieliczne roztocza, muchówki i owady bezskrzydłe.

12
Rośliny na Antarktydzie reprezentowane są przez mchy i dwa gatunki roślin naczyniowych: śmiałka antarktycznego i kolobanta antarktycznego.

Od XX w. na wyspach Antarktyki występują sporadycznie inne gatunki roślin zawleczone przez człowieka (antropofity,czyli gatunki obcego pochodzenia na danym terenie), zwłaszcza wiechlina roczna.

13
Antarktyda jest zarządzana wspólnie przez państwa, które mają prawo głosu w ramach systemu traktatu antarktycznego.

Zawarty w 1959 r. traktat, do dziś podpisały 53 państwa, w tym Polska. Traktat zakazuje działań wojskowych i wydobycia surowców mineralnych, prób jądrowych i składowania odpadów jądrowych. Wspiera natomiast badania naukowe, chroni florę i faunę kontynentu.

14
Na Antarktydzie stale prowadzone są badania naukowe przez 4000 naukowców z wielu krajów.

15
Antarktyda podzielona jest na dwie części łańcuchem Gór Transantarktycznych na Antarktydę Zachodnią i Antarktydę Wschodnią.

16
Antarktyda zawiera około 90% światowego lodu a tym samym ok 70% światowych zasobów słodkiej wody.

17
Na Antarktydzie i okolicznych wyspach znajduje się wiele gór o pochodzeniu wulkanicznym.

Wiele wygasłych wulkanów zachowało się w dobrym stanie dzięki niskiemu tempu erozji. Istnieją też wulkany czynne. Wulkan znajdujący się na Deception Island miał silną erupcję w 1970 roku. Na podstawie wstrząsów sejsmicznych stwierdzono istnienie czynnych wulkanów podwodnych.

18
Antarktyda posiada też liczne jeziora polodowcowe.

W 2013 roku było ich 387 ale liczba ich rośnie w miarę postępu badań.

19
Największym jeziorem Antarktydy jest jezioro Wostok o powierzchni około 16 tys, km2, co czyni je jednym z największych jezior na Ziemi.

Ukryte pod czterokilometrowej grubości lodem jezioro Wostok przypomina warunkami ocean na księżycu Jowisza - Europie. Prowadzone badania niejednoznacznie dowodzą, że w jeziorze istnieje życie. Jeśli wiadomości o istnieniu życia się potwierdzą, to wzmocni to argumenty za możliwością życia na Europie.

20
Głównym znanym surowcem naturalnym Antarktydy jest węgiel.

Poza węglem odkryto też żelazo, miedź, złoto, srebro i ołów.

21
Antarktyda nie należy do żadnego państwa i nie posiada rządu ale istnieją kraje , które roszczą sobie prawo do fragmentów jej terytorium.

22
Żadna działalność gospodarcza nie jest na Antarktydzie prowadzona.

Wyjątek stanowią połowy w wodach przybrzeżnych i uprawiana na małą skalę turystyka.

23
Na Antarktydzie znaleziono wiele meteorytów, które pozwalają badać pierwotną materię, powstałą na początku istnienia Układu Słonecznego.

Pierwszy meteoryt na tym kontynencie został znaleziony w 1912 roku.

24
Badania opublikowane w "Nature Geoscience" w 2013 roku stwierdzają, że centrum Antarktydy Zachodniej jest jednym z najszybciej ocieplających się regionów na Ziemi.

25
Każdego roku nad Antarktydą rozrasta się obszar niskiego stężenia ozonu w ozonosferze, określany jako dziura ozonowa.

Największe rozmiary osiąga we wrześniu, utrzymuje się od sierpnia po grudzień.

26
Do grudnia 2020 Antarktyda była jedynym kontynentem nie skażonym koronawirusem.

Niestety wirus pojawił się i tam. Wśród pracowników stacji badawczej wykryto obecność SARS-COV-2.