Zwierzęta
Ciekawostki o jastrzębiach
Bardzo zwinni i sprawni drapieżnicy ale też doskonali i opiekuńczy rodzice
Jeszcze w latach 60 XX wieku jastrzębie były bardzo rozpowszechnionymi ptakami w Polsce, jednak ze względu na zdarzające się ataki na domowe ptactwo były masowo tępione przez ludność wiejską. Zdarzały się przypadki, gdy ludzie wdrapywali się na drzewa, na których znajdowały się gniazda jastrzębi i niszczyli je razem ze znajdującymi się w środku jajami czy pisklętami. Podczas takich wydarzeń nierzadko ginęły też osobniki dorosłe stające w obronie gniazda. Sytuacja tych ptaków zaczęła się poprawiać dopiero w latach 80 gdy zajęto się ich ochroną i odbudową populacji.
1
Jastrzębie występują w strefach lasów liściastych i borealnych północnej półkuli.
2
Wyróżniamy 10 podgatunków jastrzębia, występującym na terenie Polski jest jastrząb zwyczajny (Accipiter gentilis gentilis).
3
W Polsce populacja jastrzębi jest szacowana na około 6500 par.
4
Jastrzębie można spotkać w górach, gdzie zamieszkują tereny do 1000 metrów n.p.m.
5
Najwięcej jastrzębi w Polsce można znaleźć na Śląsku oraz w Wielkopolsce.
6
Samce mogą osiągać długość ciała od 48 do 56 cm a rozpiętość skrzydeł od 95 do 105 cm.
7
Samice jastrzębi są większe od samców ich długość ciała osiąga przeważnie od 58 do 66 cm a rozpiętość skrzydeł 110 do 125 cm.
8
Masa ciała jastrzębi to do 1 kg u samców i do 1,5 kg u samic.
9
Cechą charakterystyczną dla tych ptaków jest szeroka, biała brew nad oczami.
10
Jastrzębie mają stosunkowo długie ogony, które pomagają tym ptakom manewrować podczas lotu pomiędzy gałęziami drzew.
11
Jastrzębie prowadzą samotne życie i łączą się w pary jedynie w okresie godowym.
12
Jastrzębie rzadko wydają jakiekolwiek dźwięki, najczęściej można je usłyszeć tylko w trakcie okresu godowego.
13
Są drapieżnikami. Najchętniej polują na inne ptaki, przeważnie gołębie, sójki, wrony, kawki czy kuropatwy. Zdarza się że ofiarą jastrzębia pada również ptactwo domowe. Oprócz ptaków, które stanowią około 85% pożywienia jastrzębi, ptaki te polują na wiewiórki, zające, króliki oraz małe gryzonie.
14
Ptaki te ustalają obszar lęgowy kilka miesięcy przed godami. Za to zadanie odpowiada samica, która jest większa od samca. Budują gniazdo wspólnie z gałęzi i patyków, choć samica ma większy udział przy jego powstawaniu.
15
Gniazda jastrzębi znajdują się zwykle w koronach starszych drzew na wysokości od 10 do 20 metrów. Jastrzębie mogą wykorzystywać gniazda w okresie kilku sezonów.
16
Jaja jastrzębi mają odcień niebieskawy i zmieniają kolor wraz z biegiem czasu. Samica składa zwykle 3 jaja na przełomie marca i kwietnia.
17
Jastrzębie wysiadują swoje jaja około 35 do 40 dni, czasem zdarza się że wysiaduje je samiec. Po wykluciu przez pierwszy miesiąc młode nie opuszczają gniazda o później zaczynają przechodzić na sąsiadujące z gniazdem gałęzie i próbują nauczyć się latać. Umiejętność tą zyskują zwykle po tygodniu prób, choć nie zyskują jeszcze pełnej sprawności.
18
Po około 70 dniach od wyklucia młode jastrzębie usamodzielniają się a dojrzałość płciową osiągają po 10 miesiącach.
19
Za opiekę nad młodymi odpowiada tylko i wyłącznie samica. Samiec zajmuje się jedynie dostarczaniem pokarmu do gniazda.
20
W przypadku śmierci samicy młode stają przed zagrożeniem śmierci głodowej. Samiec powoli jest w stanie wykształcić instynkt porcjowania i równomiernego karmienia młodych jednak może mu to zająć zbyt wiele czasu aby młode mogły przetrwać
21
Jastrzębie są w Polsce objęte całkowitą ochroną gatunkową. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody klasyfikuje jastrzębia zwyczajnego jako gatunek najmniejszej troski. Według Monitoringu Ptaków Polski liczebność populacji jastrzębia ustabilizowała się.
Nie znamy dokładnej liczby osobników występujących na terenie kraju, szacuje się że może to być od 4900 do 6300 par lęgowych.
