Geografia
Ciekawostki o Wielkiej Rafie Koralowej
Największe skupisko raf koralowych na świecie
Jest jednym z siedmiu cudów natury i niesamowitym tworem, w całości zbudowanym przez organizmy żywe. Ze względu na bardzo wolny stopień przyrostu koralowców Wielka Rafa Koralowa jest wrażliwym organizmem, którego regeneracja to bardzo długi proces. Z powodu zmieniającego się klimatu, zanieczyszczeń i inwazyjnej ludzkiej działalności jest zagrożona zniszczeniem, dlatego rząd Australii podejmuje wzmożone działania mające na celu zapobieżenie dalszej dewastacji tego regionu. W marcu 2015 roku opracowano strategię „Reef 2050 Plan”, która ma zaradzić niszczeniu tego wyjątkowego miejsca na ziemi. Nie jest pewne czy zadanie jest wykonalne, gdyż jednym z czynników zagrażających rafie jest wysoka temperatura wody a na jej poziom ma wpływ globalne ocieplenie, za które odpowiada cała planeta.
1
Rafy koralowe to skupisko szkieletów wapiennych organizmów morskich takich jak korale madreporowe czy otwornice.
2
Wielka Rafa Koralowa stanowi 10% wszystkich ziemskich ekosystemów rafowych.
3
Jest największą na świecie rafą koralową, rozciąga się na obszarze 2300 kilometrów i zajmuję powierzchnię około 344,4 tysięcy km². W skład Wielkiej Rafy Koralowej wchodzi ponad 3000 oddzielnych raf i 900 wysp.
4
Szerokość Wielkiej Rafy Koralowej w najwęższym miejscu wynosi około 60 km a w najszerszym 250 km. Położona jest wzdłuż północno-wschodniego wybrzeża Australii.
5
Grubość warstwy szkieletowej tworzącej Wielką Rafę wynosi ponad 500 metrów.
6
Najstarsze fragmenty rafy pochodzą sprzed ponad 500 tysięcy lat.
7
Według badań antropologicznych już 60 tysięcy lat temu pierwotni Aborygeni żyli na tych terenach i podróżowali po rafie w poszukiwaniu pożywienia. Ludność Europy zachodniej nie miała styczności z tym cudem natury aż do XVIII wieku.
8
W 1768 roku Louis de Bougainville przypłynął na teren Wielkiej Rafy Koralowej jednak nie zajął tych terenów w imieniu korony francuskiej.
9
Jedną z bardziej znanych wypraw zachodnich żeglarzy w to miejsce była wyprawa Jamesa Cooka, który 11 Lipca 1770 roku dotarł tu na pokładzie barki Endeavour.
10
Ze względu na problematyczną budowę terenu przez okres XIX wieku na terenie Wielkiej Rafy Koralowej nie prowadzono badań naukowych, te rozpoczęły się dopiero w okolicy roku 1922.
11
Na obszarze Wielkiej Rafy Koralowej żyje ponad 600 gatunków koralowców, dają one schronienie ponad 1625 gatunkom ryb i 3000 gatunkom mięczaków. Na obszarze rafy spotkać możemy również delfiny, wieloryby, krokodyle oraz żółwie morskie.
12
Wielka Rafa Koralowa już siedmiokrotnie ulegała procesowi bielenia, który jest bardzo niebezpieczny. Polega on na utracie symbiotycznych alg z tkanki koralowca na skutek niesprzyjających warunków. Symbiotyczne algi – zooksantelle rezydując w tkance koralowca dostarczają mu pożywienia a gdy opuszczą jego organizm koralowiec umrze z głodu po upływie kilku tygodni.
13
Za główną przyczynę bielenia koralowców na Wielkiej Rafie uważa się wzrost temperatury wody.
14
26 października 1981 roku objęto Wielką Rafę Koralową ochroną, tworząc na jej terenie park morski. W tym samym roku wpisano ją na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
15
Naturalnym zagrożeniem dla Wielkiej Rafy jest inwazyjny i żarłoczny gatunek rozgwiazdy – Korona cierniowa. Rozgwiazdy te żywią się polipami korali madreporowych, potrafią więc ogołocić z tkanki olbrzymie połacie rafy, która nie jest w stanie odrosnąć. Według szacunków, w ciągu ostatnich 27 lat aż 40% strat na rafie spowodowane jest drapieżną aktywnością tej rozgwiazdy.
16
Australijski stan Queensland prowadzi na terenie rafy program zwalczania rekinów. Założeniem akcji jest eliminacja drapieżników mogących zagrażać ludziom oraz innym zwierzętom mieszkającym na rafie. Program oceniany jest negatywnie przez ekologów, którzy zwracają uwagę na bezsensowność sztucznego ingerowania w naturę. Szacuje się, że w latach 1962 – 2018 zabito w ten sposób 50 tysięcy rekinów. Niestety ofiarami programu padają również delfiny i żółwie morskie, w ten sposób lista ofiar programu osiągnęła liczbę 84 tysięcy w okresie 1962 – 2015.
17
Ustawa o ochronie Morskiego Parku Wielkiej Rafy Koralowej z 1975 roku wymusza przygotowywanie raportu sytuacji ekologicznej raz na 5 lat. Są w nim zawarte wszystkie niepokojące spostrzeżenia dotyczące degradacji ekosystemu a także możliwe scenariusze przeciwdziałania takiemu stanowi rzeczy. Ostatni taki raport przygotowano w roku 2019.
