Kuoki słyną ze swojego uśmiechu. Te małe torbacze zamieszkujące Australię stały się swego rodzaju światowym fenomenem. Od 2010 roku rzesze turystów podróżują do ich siedlisk i chętnie fotografują ich uśmiechnięte pyszczki. Stały się sensacją na świecie dzięki dziesiątkom selfie, wykonywanym przez zachwyconych nimi turystów, na których kuoki zawsze wychodzą perfekcyjnie.
1
Kuoka krótkoogoniasta (Setonix brachyurus) jest torbaczem z rodzaju Setonix.
Należy do rodziny kangurowatych i jest jedynym przedstawicielem rodzaju Setonix.
2
Słowo kuoka wywodzi się od nyungarskiego słowa „gwaga” lub „kwaka”.
Nyungar to język Aborygenów, używany głównie przez społeczność Noongar.
Zamieszkują małe wyspy u wybrzeży Australii Zachodniej, zwłaszcza wyspę Rottnest i Bald Island, oraz południowo-zachodnie części kontynentu.
4
Wyspa Rottnest zawdzięcza swoją nazwę populacji kuok.
Willem de Vlamingh, kapitan floty holenderskiej, po przybyciu na wyspę w 1696 r. był przekonany, że napotkane przez niego kuoki to ogromne szczury. Nazwał to miejsce „t Eylandt ’t Rottenest”, co oznacza „wyspa szczurzego gniazda”.
5
Najliczniejsza populacja kuok znajduje się na wyspie Rottnest.
Obecnie żyje tam około 10 000 kuok.
6
Kuoki są stosunkowo małe jak na kangurowate, wobec czego częściej zalicza się je do walabii.
Dorastają do 40-55 centymetrów, a ich waga waha się od 2,5 do 5 kg. Ich ogony sięgają nawet 30 centymetrów. Przejawiają dymorfizm płciowy – samce są większe i cięższe niż samice.
7
Ewolucja przystosowała kuoki do lokomocji nadrzewnej.
Początkowo ich układ mięśniowo-szkieletowy był przystosowany do lokomocji naziemnej, charakterystycznej dla torbaczy.
Kuoki potrafią wspinać się na krzewy i drzewa sięgające 1,5 metra.
8
Kuoki są zwierzętami nocnymi.
W ciągu dnia kuoki sypiają schowane pod kolczastymi roślinami z gatunku Acanthocarpus, endemicznymi dla Australii Zachodniej. Ich aktywność zaczyna się po zmierzchu, kiedy pożywiają się okoliczną roślinnością, a dojrzałe płciowo kuoki oddają się kopulacji.
9
Średnia długość życia kuoki na wolności wynosi około 10 lat, a w niewoli dożywają około 15 lat.
Kuoki można znaleźć w różnych australijskich ogrodach zoologicznych, w tym w Sydney i Perth.
10
Okres lęgowy kuok zależy od ich siedliska.
Okres lęgowy na wyspie Rottnest jest krótszy i trwa od stycznia do sierpnia. Na kontynencie natomiast kuoki rozmnażają się przez cały rok.
11
Dojrzałość płciową osiągają w wieku 18 miesięcy.
12
Kuoki rodzą po jednym młodym, zazwyczaj dwa razy w roku.
Młode rodzi się po miesiącu ciąży. Maluch przebywa w torbie samicy przez około sześć miesięcy, a po jej opuszczeniu, odżywia się mlekiem matki przez kolejne dwa miesiące. W wieku około ośmiu miesięcy staje się w pełni zdolny do samodzielnego życia.
Kuoka w ciągu swojego życia rodzi do 17 młodych.
13
Kuoki są zdolne do diapauzy.
Stan zahamowania ontogenezy jest w przypadku kuok rozpowszechniony. Kuoki po urodzeniu młodego często zostają ponownie zapłodnione. W takim przypadku ciąża przestaje się rozwijać do czasu, gdy kuoka uzna istniejące warunki za odpowiednie do urodzenia potomstwa, lub młode, które wydała na świat, zginie.
Podczas ucieczki przed drapieżnikiem samica kuoki może upuścić noszone w torbie młode, które następnie wabi drapieżnika wydawanymi przez siebie piskami, co umożliwia samicy ucieczkę.
15
Ciało samicy jest w stanie wyczuć, czy młode przeżyło spotkanie z drapieżnikiem.
Jeśli nie, ciąża zapłodnionej ponownie kuoki zaczyna się rozwijać, by po miesiącu mogła wydać na świat kolejne młode. W przypadku, gdy młode przeżywa spotkanie z drapieżnikiem, zarodek obumiera po pięciu miesiącach.
16
Kuoki są roślinożerne.
Zjadają różne rodzaje roślinności, w tym trawy, liście, łodygi i korę. Ostatnie badania wskazują, że szczególnie upodobały sobie rośliny kwitnące z rodzaju Guichenotia.
17
Mogą przetrwać bez jedzenia i wody przez długi czas.
W tym celu polegają na tłuszczu zgromadzonym w ogonie.
18
Kuoki są w dużej mierze samotnikami, nie socjalizują się z innymi przedstawicielami gatunku.
Tworzą grupy wyłącznie w celu przetrwania.
19
Samce walczą o dominację i tworzą ścisłą hierarchię.
Największy i najcięższy samiec zawsze ma zapewnione najlepiej zaciemnione miejsce do odpoczynku w ciągu dnia, a także niczym nieskrępowany dostęp do samic.
20
Kuoki są podatne na dystrofię mięśniową, która potrafi znacznie osłabić ich mobilność.
21
Mimo że kuoki są przyjazne i chętnie podchodzą do ludzi, nie zawahają się ugryźć, jeśli poczują się zagrożone.
Zwykle gryzą dzieci.
22
Kuoki znajdują na liście gatunków zagrożonych wyginięciem jako narażone na wyginięcie.
Ich populacja systematycznie spada, głównie z powodu stale kurczących się w wyniku wyrębu siedlisk. Ich populację na kontynencie stale zmniejszają również polujące na nie lisy, psy i koty. Szczęśliwie kuoki żyjące na wyspach nie mają naturalnych wrogów, choć zdarza się, że padają ofiarami węży.
23
Na świecie pozostało około 20 000 kuok.
Ich populacja została zdziesiątkowana w 2015 roku podczas pożaru w Australii Zachodniej.
24
Handel kuokami, jak również posiadanie ich jako zwierzaka domowego, jest nielegalne.
Są gatunkiem podlegającym ochronie.
25
Australijskie prawo jest bardzo surowe w odniesieniu do interakcji człowieka z kuoką.
Nie wolno ich dotykać, głaskać, przytulać, ani karmić. Za złamanie przepisów grożą surowe kary. Zdarzył się przypadek, gdy jeden z turystów postanowił wyrzucić kuokę z łodzi, by przekonać się czy potrafi pływać. Chociaż kuoki pływają i sytuacja nie zagrażała życiu zwierzęcia, mężczyzna trafił do więzienia.
