Ludzie
Ciekawostki o Bronisławie Piłsudskim
Starszy brat Marszałka
Bronisław Piłsudski, starszy brat Józefa Piłsudskiego, w Polsce jest mało znaną postacią, o której mało kto pamięta. Natomiast w Japonii stawia mu się pomniki i uznaje się go tam za bohatera narodowego. W młodości chciał być prawnikiem, ale los rzucił go na Sachalin, gdzie został wielkim etnografem. Jego dorobek naukowy był tak samo cenny, jak niepodległościowe dokonania jego brata, w cieniu którego zawsze pozostał.
1
Bronisław Piłsudski urodził się w 1866 roku w Zułowie na Litwie, w okręgu wileńskim, nad Merą. Urodził się w dworze Zułów, należącym do rodziny Piłsudskich. Dwór wniosła do małżeństwa w posagu matka Bronisława, Maria z Billewiczów Piłsudska, która pochodziła z jednej z najstarszych rodzin szlachty żmudzińskiej. Ojciec Bronisława, Józef Wincenty Piłsudski był uczestnikiem Powstania Styczniowego, pełnił urząd komisarza Rządu Narodowego.
2
Bronisław był trzecim w kolejności dzieckiem w rodzinie Piłsudskich. Miał dwie starsze siostry: Helenę i Zofię, ośmiu młodszych braci (Józefa, Adama, Kazimierza, Jana, Ludwika, Kacpra, Piotra, Teodora) i jedną młodszą siostrę Marię.
3
Jako młody chłopak, wraz z młodszym bratem Józefem uczęszczał do gimnazjum w Wilnie. Rodzina Piłsudskich zamieszkała w Wilnie w 1874 roku po pożarze dworu w Zułowie.
4
Dom Piłsudskich przepojony był tradycjami patriotycznymi, które szczególnie pielęgnowała matka. Dzieci odebrały staranne wykształcenie ucząc się historii Polski, czytając polską literaturę wieszczów, zwłaszcza tę zakazaną. Wychowywane były w duchu patriotyzmu z naciskiem na konieczność kontynuowania walki z wrogiem ojczyzny.
5
Bronisław już w gimnazjum, gdzie poddawano go intensywnej rusyfikacji, podjął działania przeciwdziałające temu. Razem z Józefem założył kółko samokształceniowe "Spójnia", w ramach którego sprowadzali z Warszawy polskie książki.
6
Po śmierci matki, Bronisław wyjechał do Petersburga, gdzie w 1886 roku zdał egzamin na bakałarza i wstąpił na Wydział Prawa miejscowego uniwersytetu. Szybko zaangażował się w działalność polityczną.
7
Wstąpił do organizacji rewolucjonistów "Narodnaja Wola" działającej w Imperium Rosyjskim, dążącej do obalenia caratu. W organizacji tej działał także starszy brat Lenina, Aleksander Uljanow.
8
Organizacja przygotowywała zamach na cara Aleksandra III, który został udaremniony. Po dekonspiracji spisku zarówno Bronisław Piłsudski jak i Aleksander Uljanow zostali skazani na karę śmierci. Uljanowa stracono, a Bronisławowi karę tę zamieniono na 15 lat katorgi i zesłanie na wyspę Sachalin.
9
Jako dwudziestoczterolatek znalazł się na Sachalinie (wyspa na Oceanie Spokojnym u wybrzeży Rosji), gdzie w 1891 roku poznał Lwa Sternberga, rosyjskiego etnografa. Sternberg był jednym z wczesnych aktywistów marksistowskich, zrzeszonych w "Narodniej Woli". Za udział w tej organizacji spędził trzy lata w więzieniu w Odessie, po czym został zesłany na 10 lat do karnej kolonii na Sachalinie. Przebywając na zesłaniu walczył o prawa zesłańców oraz ludności tubylczej, co spowodowało umieszczenie go w odległej kolonii w Wiachtu. Tam zaczął swoje pierwsze obserwacje Niwchów, Oroków i Ajnów. Był znaczącą postacią w nowo powstającej dziedzinie naukowej - etnografii. Po Rewolucji Październikowej w 1917 roku zorganizował centrum etnograficzne na Uniwersytecie Petersburskim.
10
Bronisław przebywając na Sachalinie zaczął interesować się kulturą autochtonicznych mieszkańców wyspy: Ajnów i Niwchów. Jako młody człowiek szybko nawiązał kontakt i znalazł wspólny język z dziećmi autochtonów. Zauważyli to ich rodzice i powierzyli mu nauczanie dzieci. Przy okazji nauczył się języka Niwchów.
