Znaleźliśmy 18 ciekawostek na temat Jerzyka zwyczajnego
Apus apus
Jerzyk zwyczajny to średniej wielkości migrujący ptak, który większość swojego życia spędza w powietrzu. Choć nie jest gatunkiem blisko spokrewnionym w jaskółkami, wykształcił podobne cechy anatomiczne oraz zachowania.
1
Jerzyk zwyczajny jest przedstawicielem rodziny jerzykowatych (Apodidae).
Rodzina jerzykowatych obejmuje około 100 gatunków.
2
W porze lęgowej przebywa na półkuli północnej w Eurazji a zimuje na południu Afryki.
Pojawia się od wysp brytyjskich przez całą Europę wraz ze Skandynawią, Afryką Północną i Azją środkową. Zimuje na kontynencie afrykańskim od strefy okołorównikowej aż po południowe wybrzeże.
3
Jest ptakiem średniej wielkości.
Długość ciała wynosi od 16 do 18 cm a rozpiętość skrzydeł od 40 do 44cm. Masa ciała waha się od 31 do 52 g.
4
Jerzyki są czarnobrązowe i tylko na ich podbródku można znaleźć małą, bladoszarą plamkę.
Nogi mają dość krótkie i wykorzystują je głównie do przyczepiania się do pionowych ścian. Ich ogon jest rozwidlony podobnie jak u jaskółek a skrzydła w trakcie lotu układają się w półksiężycowy kształt.
5
Poza okresem gniazdowania, jerzyki spędzają resztę życia w powietrzu. Żaden inny gatunek ptaków nie może pochwalić się lepszym wynikiem.
Żywią się owadami złapanymi w locie, piją, kopulują i śpią w locie. Niektóre osobniki mogą przebywać w powietrzu nawet 10 miesięcy i nie lądują w tym czasie ani raz.
6
Prędkość ich lotu może dochodzić do 111 km/h.
W ciągu swojego życia jerzyki mogą przebyć dystans ponad miliona kilometrów. Poza okresem gniazdowania, ptaki te spędzają życie w locie.
Ich śpiew nie jest finezyjny i wyrafinowany. Można wyróżnić w nim dwa rodzaje krzyków o różnej tonacji.
Tonacja wyższa charakterystyczna jest dla samic. Czasem tworzą krzyczące formacje wielu ptaków, podczas których krzykom latających ptaków odpowiadają krzyki gniazdujących osobników. Według badań, krzyk w obrębie latającego stada służy wymianie informacji między poszczególnymi osobnikami i odbywa się wieczorem i nad ranem.
8
Jerzyk zwyczajny jest ptakiem owadożernym.
Ponad połowę jego diety stanowią błonkoskrzydłe, około 25% małe chrząszcze, następnie motyle i inne, mniejsze owady.
9
Podczas żerowania może oddalać się od swojego gniazda nawet na 100 km.
Znane są przypadki, gdy jerzyki opuszczały swoje gniazda w zachodniej Szkocji, by udać się na pożywny posiłek nad obszar Irlandii Północnej, gdzie występują bardziej dorodne i wartościowe odżywczo owady.
10
Odżywiają się w locie, łapiąc przelatujące insekty szeroko otwartym dziobem.
Jest to cecha wspólna łącząca jerzykowate z jaskółkami, choć wykształciły się niezależnie od siebie w drodze ewolucji zbieżnej (konwergencji).
11
Okres lęgowy jerzyków zaczyna się w marcu i trwa do czerwca.
Zakładają gniazda w dziuplach, szczelinach murów i zakamarkach wewnątrz budynków oraz w szczelinach skalnych. W ludzkich zabudowaniach chętnie wybierają wieże, poddasza i strychy. Niegdyś jerzyki wyprowadzały lęg w naturze, lecz wraz z rozwojem cywilizacyjnym przeniosły się w pobliże ludzkich zabudowań.
12
Zwykle łączą się w pary na lata.
Po powrocie z zimowania często wracają do swojego poprzedniego gniazda i odnajdują partnera. Razem przystępują do naprawy uszkodzonego lęgowiska, które pozostawiły opustoszałe na okres około 8,5 miesiąca.
13
Samica składa od 2 do 3 jaj w dwudniowych odstępach.
Mają barwe jasnoszarą i wagę około 3,5 g. Wysiadywane są przez oboje rodziców przez około 20 dni.
14
Młode wykluwają się nagie i ślepe. Dopiero po pewnym czasie zaczynają pokrywać się puchem.
Oczy otwierają około 2 tygodnia życia a do opuszczenia gniazda zdolne są po 42 do 56 dni. Im więcej dostępnego pokarmu tym szybciej pisklęta usamodzielniają się.
15
Po okresie lęgowym wyruszają na migrację w miejsca zimowania.
Pierwsze wylatują pary, którym nie udało się wyprowadzić lęgu oraz pisklęta i roczne ptaki przed osiągnięciem dojrzałości płciowej. Dopiero po nich gniazda opuszczają samce lęgowe a na samym końcu również lęgowe samice.
16
Sygnałem do rozpoczęcia migracji jest skrócenie się ilości godzin dziennych.
Czas odlotu nadchodzi, gdy ilość światła na dobę spada poniżej 17 godzin.
17
Niektóre młode gniazdujące pary mogą okresowo przerywać przyjmowanie pokarmu.
Wchodzą wtedy w stan letargu, obniżają temperaturę ciała i przemianę materii.
18
Nie jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem.
Według pomiarów, europejska populacja jerzyka zwyczajnego wynosi pomiędzy 19 a 32 mln par lęgowych.
