Ciekawostki o modroarze hiacyntowej

Obecnie występuje na trzech głównych obszarach tego kontynentu: w północnej Brazylii, wschodniej Boliwii oraz w północno-wschodnim Paragwaju. Największa jej populacja występuje na równinie Pantanal, naturalnym regionie obejmującym największy na świecie tropikalny obszar podmokły i największe na świecie zalane łąki.

Na ogół unika gęstych, wilgotnych lasów, najczęściej występuje na ich obrzeżach lub wzdłuż tropikalnych rzek. Gatunek ten zamieszkuje sawanny z gajami palmowymi, preferując zwłaszcza palmę moriche ( Mauritia flexuosa ), w drugiej kolejności dżungle i lasy, w których często śpi lub odpoczywa.

Opisał ją pod dwumianową nazwą Psittacus hyacinthinus.

Długość ciała tej papugi wynosi około 95-100 centymetrów, prawie połowę tej długości przypada na ogon. Imponująca jest także rozpiętość skrzydeł wynosząca około 120 centymetrów, natomiast waga to niespełna 2 kilogramy.

Jedynie wokół ciemnobrązowych oczu i u nasady dzioba znajduje się żółta naga skóra. Nie ma w zasadzie różnicy w wyglądzie samca i samicy, samica jest tylko bardziej smukła.

Ara hiacyntowa posiada duży, mocny, zakrzywiony, szaroczarny dziób. Służy on jej do rozłupywania pożywienia. 

U każdej nogi znajdują się cztery palce - dwa skierowane do przodu (trzeci i drugi) i dwa do tyłu (pierwszy i czwarty). Ten rodzaj budowy stopy, charakterystyczny dla papug (również dla dzięciołów, czy sów) i nosi nazwę zygodaktylii.

Palce papugi są długie, delikatne i podatne na uszkodzenia.

W nocy śpi, a rano wylatuje z gniazda w poszukiwaniu pożywienia. Większość diety ary składa się z orzechów z określonych gatunków palm, takich jak palmy acuri i bocaiuva. Dzięki swoim mocnym dziobom, ary hiacyntowe mogą rozłupywać bardzo twarde orzechy, nawet orzechy kokosowe, a także duże strąki orzechów brazylijskich i orzechy makadamia. Ponad to jedzą owoce i nasiona, część ich diety stanowią również niektóre mięczaki, na przykład ślimaki.

Ary hiacyntowe żyjące w Pantanal żywią się prawie wyłącznie orzechami palm  Acrocomia aculeata i Attalea phalerata .

Zwane jest ono też drzewem panamskim, uznawane jest za narodowe drzewo Republiki Panamy. Ary najpierw znajdują dziurę w drzewie, następnie powiększają ją i wypełniają kawałkami drewna, aby przystosować gniazdo do celów reprodukcyjnych.

Ptaki zazwyczaj spotykane są w parach lub większych grupach. Łączą się w pary z reguły na całe życie i czują się zaniepokojone, gdy jeden z ptaków znika. Samotna papuga staje się osowiała i neurotyczna. Powinni to mieć na uwadze ewentualni hodowcy tych papug. 

Dojrzałość płciową ptaki te uzyskują po siedmiu latach.  W porównaniu z innymi arami jest to dość późno (ara zielonoskrzydła dojrzałość płciową osiąga między drugim a trzecim rokiem życia).

Samica zazwyczaj składa w dwudniowych odstępach dwa, trzy jaja, które wysiadywane są przez około 28 dni. Wówczas sam samiec dostarcza pożywienie.

Zwykle opierzenia dożywa tylko jedno pisklę, pozostałe, które wykluwają się po kilku dniach po pierwszym, nie otrzymują należytej opieki rodziców. Po wykluciu się piskląt, oboje rodzice wyruszają na poszukiwanie pokarmu. Młode papugi w pełni opierzone staja się po około 13 tygodniach. Po opuszczeniu dziupli przeżywają z rodzicami jeszcze około roku, a nawet półtora.

Długość ich życia zależy od wielu czynników, ale uważane są za ptaki długowieczne (ich nowozelandzkie kuzynki, papugi Kakapo dożywają nawet 95 lat).

Według International Union for Conservation of Nature IUCN posiadają kategorię VU, co oznacza, że są gatunkiem zagrożonym wyginięciem w stosunkowo niedługim czasie. Poza naturalnymi wrogami (ptaki, węże, utrata siedlisk, zmiany klimatu) największym zagrożeniem dla tych ptaków jest człowiek.

Populacji zagraża głównie kłusownictwo dla pozyskania mięsa i piór oraz nielegalny handel. Istniej duże zapotrzebowanie na piękne pióra tej papugi, gdyż wytwarza się z nich dodatki do kapeluszy lub inne dodatki. Turyści, nie zdając sobie często sprawy,  chętnie kupują pamiątki z podróży z piórami papugi hiacyntowej, przyczyniając się do zagłady ptaków.

Istnieje związek między tymi ptakami, gdyż tukan toko chętnie odżywia się owocami manduvi, rozsiewając w ten sposób nasiona tych drzew, co daje arom hiacyntowym większą ilość drzew do gniazdowania. Jednak tukany plądrują gniazda ar i zjadają ich jaja.

Handel złowionymi w naturalnych warunkach arami jest nielegalny, ale handel papugami urodzonymi w niewoli jest zgodny z prawem, choć rozmnażanie tych ptaków jest bardzo trudne.

Ara hiacyntowa kosztuje od około 20 000 do 50 000  złotych - są to jedne z najdroższych ptaków w Polsce.