11 ciekawostek o niedźwiedziu syryjskim
Niedźwiedź syryjski (Ursus arctos syriacus) jest najmniejszym z niedźwiedzi brunatnych. Żyje na wyżynnych terenach Bliskiego Wschodu, ale jego populac ...
Panda wielka jest jedynym żywym przedstawicielem pand, i choć gatunek ten był zagrożony wyginięciem, dzięki wytężonym wysiłkom mającym na celu ochronę, jej populacja w ostatnich latach zwiększa się. Udaje się również rozmnażać pandy w niewoli, co nie jest rzeczą prostą i początkowo kończyło się zgonami wielu młodych.
Nie budują sobie schronień jak inne niedźwiedziowate, a w sezonie zimowym schodzą na niższe wysokości, gdzie żyją wśród drzew lub zamieszkują jaskinie.
Mają czarne uszy, oprawy oczu, pyski i łapy, reszta ciała ma kolor biały. Budowa ciała jest charakterystyczna dla niedźwiedzi. Nie udało się jednoznacznie stwierdzić dlaczego pandy mają tak kontrastowe ubarwienie, być może pozwala ono skutecznie kamuflować się w zaśnieżonym górskim środowisku.
Dorosłe osobniki mają od 120 do 190 cm długości z czego około 10 do 15% stanowi ogon. Waga dorosłego samca to około 160 kg a samicy około 125 kg, choć zdarzają się samice ważące tylko 70 kg.
Jedynym niedźwiedziowatym, którego ogon jest dłuższy niż u pandy wielkiej jest wargacz leniwy (Melursus ursinus), którego ogon może osiągać 17 cm.
Pandy wielkie odżywiają się prawie wyłącznie pędami bambusa (w 99%) oraz innych roślin. Okazjonalnie jedzą również małe ssaki oraz ryby. Młode pandy rodzą się niezdolne do trawienia bambusa i nabywają tej zdolności wraz z florą bakteryjną, którą przyswajają z mlekiem matki.
Sprawność trawienia pokarmu roślinnego jest u pand bardzo niska, co przekłada się na małe ilości dostarczanej energii oraz białek. Ponieważ bambus jest niskokaloryczny, pandy muszą go jeść w dużych ilościach - do 38 kg dziennie. Aby oszczędzać energię, prowadzą stosunkowo siedzący tryb życia.
Dokładna ilość pożywienia zależy od dostępności różnych części bambusa (liści, łodyg, korzeni) oraz od indywidualnych preferencji i potrzeb. Układ pokarmowy pandy jest dość krótki i pożywienie przechodzi przez niego dość szybko, dzięki czemu pandy są w stanie zjadać tak duże ilości jedzenia.
W układzie pokarmowym tych zwierząt występują pewne adaptacje, które umożliwiają im trawienie celulozy (pandy klasyfikowane są jako mięsożerne), ale wciąż są one mniej efektywne niż u typowych roślinożerców.
Oszczędzają energię gdy tylko jest to możliwe a migrują jedynie w przypadkach gdy czują się zagrożone lub na ich obecnym terytorium brakuje pożywienia. Spędzają około 10 do 16 godzin dziennie na jedzeniu.
W ich skład wchodzą ryby, mięso czy jaja. Dieta w niewoli może być też wzbogacona o różne owoce, warzywa oraz specjalnie przygotowane ciasteczka białkowe, aby zapewnić pandom pełniejsze spektrum składników odżywczych.
Ich terytoria są znakowane przez drapanie drzew i używanie wydzieliny gruczołów zapachowych. Spotykają się głównie w okresie godowym. Łączą się w pary w sezonie rozrodczym, a po jego zakończeniu samce opuszczają samice, które samotnie wychowują potomstwo.
Kopulacja może trwać od 30 sekund do 5 minut, lecz akty te mogą się powtarzać, gdy samiec chce się upewnić, że na pewno zapłodnił samicę.
Ważą od 90 do 130 g i natychmiast zaczynają odżywiać się mlekiem matki. Karmienie takie może trwać nawet do pół godziny i odbywa się od sześciu do czternastu razy na dobę. Dopiero po tygodniu do dwóch od narodzin skóra młodych staje się szara.
Początkowo ich futro jest bardzo delikatne i miękkie, a sztywności nabiera wraz z wiekiem.
Spośród narodzonych bliźniąt zwykle tylko jedno dożywa wieku dorosłego, gdyż matka wybiera zwykle mocniejsze młode, które jest karmione, podczas gdy drugie umiera śmiercią głodową. Ze względu na niezdolność matki do magazynowania tłuszczu, jej ciało nie jest w stanie wyprodukować wystarczającej liczby mleka by wyżywić wszystkie swoje dzieci. W trakcie jednej ciąży na świat może przyjść od jednego do trzech młodych.
W niewoli mogą żyć znacznie dłużej, osiągając średnio od 20 do 30 lat. W lepszych warunkach, z dostępem do stałej opieki weterynaryjnej, odpowiedniego pożywienia i ochrony przed drapieżnikami, pandy wielkie mogą dożyć nawet do 35 lat lub więcej. Przykładem jest panda Jia Jia, która dożyła 38 lat i była najstarszą pandą wielką żyjącą w niewoli.
Panda wielka nie hibernuje z dwóch powodów:
Projekt ten był znaczącym osiągnięciem w dziedzinie genomiki (dziedzina zajmująca się analizą genomu organizmów) i dostarczył cennych informacji na temat genetyki tego zagrożonego gatunku. Przeprowadziło go chińskie konsorcjum badawcze, w tym Beijing Genomics Institute (BGI), oraz kilka innych instytucji naukowych.
Sekwencjonowanie genomu pandy wielkiej dostarczyło cennych informacji na temat biologii i ewolucji tego gatunku, a także zidentyfikowało kluczowe geny związane z dietą, reprodukcją i zdrowiem.
Na młode czyha jednak więcej zagrożeń; polują na nie: irbisy śnieżne, kuny żółtogardłe, dzikie psy azjatyckie (dhole), niedźwiedzie himalajskie czy duże ptaki drapieżne, jak sokoły czy orły.
Jej status został podniesiony z zagrożonego w roku 2014, gdy ich populacja przekroczyła 1850 sztuk. Był to 17 procentowy wzrost liczebności od roku 2003, gdy populacja pandy w Chinach wynosiła 1600 osobników.
Kiedy czują się zagrożone, szybko wspinają się na drzewa, gdzie są stosunkowo bezpieczne przed większością drapieżników naziemnych.
Ich masa ciała i potężne szczęki mogą skutecznie odstraszyć potencjalnych napastników. Młode pandy są pod opieką matek, które bardzo chronią swoje młode i będą walczyć z drapieżnikami, aby były bezpieczne.
Pomaga im on w chwytaniu i manipulowaniu bambusem podczas jedzenia.
Są często wykorzystywane jako "ambasadorzy" w relacjach międzynarodowych, co jest znane jako "dyplomacja pand".
Czarna sierść wokół oczu może również redukować odblaski i pomagać w komunikacji z innymi pandami.
