Zwierzęta

Ciekawostki o trzewikodziobie

Znaleźliśmy 21 ciekawostek na temat trzewikodzioba

Ptak o prehistorycznym wyglądzie

Trzewikodziób to duży afrykański ptak żyjący na mokradłach, z dala od siedzib ludzkich.

Jego charakterystyczny duży, masywny dziób przypominający drewniany but sprawia, że jego wizerunek jest dość groźny. Zdarza się, że ludzie się go boją, choć tak na prawdę jest ptakiem łagodnym, który potrafi pięknie przywitać człowieka, pochylając głowę, lub odpowiedzieć w ten sposób na pochylenie głowy przez człowieka. 

Ptaki te poza charakterystycznym wyglądem znane są jeszcze z jednej, rzadkiej cechy - młode tego gatunku zabijają swoje słabsze rodzeństwo w celu pozbycia się konkurencji pokarmowej. Takie zjawisko nazywamy kainizmem.

Trzewikodziób
1
Trzewikodziób (Balaeniceps rex) jest gatunkiem ptaka z rodziny trzewikodziobów (Balaenicipitidae).
Jest jedynym przedstawicielem tej rodziny.
2
Gatunek ten po raz pierwszy został naukowo opisany w 1850 roku przez angielskiego ornitologa Johna Goulda.
Początkowo trzewikodzioby zaliczane były do bocianowych (Ciconiiformes). Bazując jednak na podobieństwach anatomicznych stwierdzono, że trzewikodziobom bliżej do pelikanowatych (Pelecanidae) - badania DNA jednoznacznie potwierdziły, że należą one do rzędu pelikanowych (Pelecaniformes).
3
Trzewikodzioby są endemicznym gatunkiem dla Afryki.
Zamieszkują głównie wschodnią i tropikalną strefę Afryki. Występują od Sudanu Południowego i południowo-zachodniej Etiopii przez Ugandę po południowo-wschodnie Kongo i północną Zambię. Najwyższe natężenie trzewikodziobów występuje w Sudanie i Zambii. Poza sezonem lęgowym można spotkać te ptaki także w Republice Środkowoafrykańskiej.
4
Trzewikodziób nie jest ptakiem wędrownym, przemieszcza się tylko okresowo ze względu na dostępność pożywienia.
Powodem przemieszczania się tych ptaków bywa też zakłócenie ich naturalnych siedlisk przez człowieka.
5
Środowiskiem naturalnym trzewikodzioba są rozległe tereny pokryte słodkowodnymi bagnami oraz tereny położone w pobliżu rzek i jezior.
Ptaki te preferują tereny o zróżnicowanej roślinności, a w szczególności obszary na których występuje papirus, trzciny i pałka wodna. Zdarza się, że trzewikodzioby żerują na polach ryżowych w Sudanie i innych zalanych plantacjach roślin. Lubią otoczenie słabo natlenionych wód, gdyż łatwiej im wtedy polować na ryby pływające tuż pod powierzchnią wody.
6
Trzewikodzioby są specjalistami pokarmowymi.
Polują tylko na określony rodzaj zwierząt, którym są ryby dwudyszne o długości od 15 do 50 cm i masie około 500 g. Dzięki temu ptaki te unikają konkurencji. Niekiedy też, gdy nadarza się okazja, polują także na żaby, młode krokodyle, żółwie, małe ssaki oraz mięczaki. Nie pogardzą też padliną.
7
Ptaki te posiadają specyficzną strategię polowania.
Znają dobrze jezioro czy inny zbiornik wodny, po którym się poruszają, dzięki czemu wiedzą, gdzie przebywają ryby o określonej porze dnia. Trzewikodziób cierpliwie brodzi w wodzie albo spokojnie stoi i czeka, aż ryba sama do niego podpłynie. Gdy ryba się zbliży, ptak rzuca się na nią, rozkładając skrzydła. Rozłożone nagle skrzydła oszałamiają na chwilę rybę, a trzewikodziób w tym czasie ją łapie, miażdży swoim potężnym dziobem i połyka.
8
Polują zwykle w pojedynkę.
Większą ilość polujących ptaków można zaobserwować jedynie wtedy, gdy zbiornik wodny wysycha i pozostaje z niego jedynie małe bajorko pełne uwięzionych ryb.
9
Trzewikodziób jest ptakiem o bardzo charakterystycznym wyglądzie.
Najbardziej charakterystyczną częścią jego ciała jest gruby, szeroki dziób, przystosowany do poszukiwania pożywienia w mule. Dziób ten wyglądem przypomina drewniany but. Ma on wydłużony, szeroki kształt i haczykowate zakończenie ułatwiające łapanie śliskiego pokarmu. Kolor dzioba jest żółtawy z drobnymi, ciemniejszymi plamami.
10
Trzewikodziób przypomina swoim wyglądem bociana.
Jego tułów jest masywny, a nogi długie i cienkie. Szyja jest smukła i choć wydaje się długa, w rzeczywistości jest krótsza, niż u innych ptaków brodzących (czapla, żuraw).
11
Oczy tych ptaków są stosunkowo duże, przesunięte do przodu, dzięki czemu trzewikodzioby mają zapewnione lepsze widzenie trójwymiarowe.
Oczy mają barwę żółtawą lub szaro-białą.
12
Upierzenie ptaków jest niebiesko-szare z zielonkawym połyskiem.
Grzbiet i szyja pokryta jest niebiesko-szarymi piórami z zielonkawym połyskiem, natomiast spodnia część ciała ma zwykle jaśniejszą barwę. Głowa jest na ogół ciemniejsza niż reszta ciała, a na jej tyle znajduje się pęk sterczących piór.
13
U trzewikodziobów występuje dymorfizm płciowy.
Samce są większe i mają dłuższe, masywniejsze dzioby.
14
Trzewikodziób jest dużym ptakiem.
Długość jego ciała wynosi (od ogona do dzioba) od 100 do 140 cm.
Wysokość ptaka w kłębie - od 110 do 140 cm, choć zdarzają się okazy osiągające nawet 150 cm.
Rozpiętość skrzydeł wynosi od 230 do 260 cm
Waga: od 4 do 7 kg, przy czym samiec średnio waży 5,5 kg, a samica średnio 4,9 kg.
15
Prowadzą samotny tryb życia.
Łączą się w luźne grupy tylko wtedy, gdy brakuje pożywienia i zmuszone są do żerowania obok siebie. W okresie lęgowym tworzą monogamiczne pary, razem budują gniazdo, wysiadują jaja i dbają o potomstwo.
Prowadzą nocny tryb życia.
16
Trzewikodzioby budują gniazda w kształcie płaskiego kopca.
Zwykle znajduje się ono na pływającej roślinności albo na trawie na suchym lądzie, w niedostępnym dla drapieżników miejscu.
Samica składa od 1 do 2 jaj, a okres ich wysiadywania wynosi 30 dni. Po wykluciu rodzice dostarczają im pożywienie nawet 6 razy dziennie. Młode pokrywają się piórami w pełni dopiero po 60 dniach, a umiejętność lotu zdobywają po około 112 dniach od wyklucia się. Pełny okres lęgowy wynosi 140-145 dni, dopiero wtedy młode opuszczają gniazdo, choć przez jakiś czas powracają do niego na odpoczynek. Młode początkowo karmione są częściowo strawionym pokarmem, z czasem zjadają rybę w całości.
17
U trzewikodziobów występuje zjawisko kainizmu.
Polega ono na eliminowaniu słabszych osobników przez silniejsze rodzeństwo w celu usunięcia konkurencji pokarmowej. Gdy rodzice wyklutych piskląt trzewikodziobów oddalają się od gniazda w celu poszukiwania jedzenia, silniejszy osobnik zaczyna atakować brata, wydziobując jego upierzenie, a nawet raniąc go. Rodzice po powrocie do gniazda zatrzymują w nim osobnika silniejszego, słabszy jest usuwany i musi sobie radzić sam - najczęściej nie przeżywa.
Zachowanie takie występuje także u niektórych gatunków ptaków szponiastych, m.in u orlika krzykliwego, orlika grubodziobego, bielika czy pustułki.
Zachowanie takie występuje również u niektórych gatunków ryb, np. u rekina tawrosza piaskowego - jest to tzw. kanibalizm prenatalny.
18
Trzewikodzioby należą do ptaków cichych, usłyszeć można czasami ich charakterystyczne klekotanie, podobnie jak u bocianów.
Klekoczą, gdy czują się zagrożone albo na powitanie w gnieździe.
Podczas polowania podstawowymi zmysłami wykorzystywanymi przez te ptaki są wzrok i słuch.
Aby zwiększyć pole widzenia, trzewikodziób trzyma głowę prawie pionowo, równolegle do piersi - czasami sprawiają przez to wrażenie stojącego człowieka.
19
Są gatunkiem zagrożonym wyginięciem.
Globalna populacja trzewikodziobów w 2002 roku szacowana była na 5000-8000 osobników. Ich populacja zagrożona jest działalnością człowieka (nadmierne nawadnianie, wypalanie traw, wypas bydła, rybołówstwo, osuszanie bagien i in.). Ponad to ptaki te łapane są w celach konsumpcyjnych. Jaja i pisklęta przeznacza się do konsumpcji bądź na sprzedaż do ogrodów zoologicznych i dla kolekcjonerów.
20
Trzewikodzioby są jednymi z najdroższych ptaków kupowanych do ogrodów zoologicznych.
Cena jednego osobnika wynosi od 10 do 20 tysięcy dolarów. Niestety w niewoli ptaki te nie rozmnażają się.
21
Rysunki przedstawiające trzewikodzioba znajdują się w egipskich grobowcach i datowane są na około 3500 r. p.n.e.
Wśród niektórych afrykańskich plemion zakazane jest polowanie na te ptaki. Są one też przedmiotem przesądów - jeden z nich mówi, że samo wspomnienie nazwy tego ptaka podczas wyprawy łódką, może wywołać burzę.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
15 ciekawostek o zimorodku zwyczajnym
Symbol szczęścia
Zimorodek zwyczajny (Alcedo atthis) to ptak o niezwykłym wyglądzie, który przyciąga uwagę ornitologów i miłośników ptaków na całym świecie. Ten mały p ...
14 ciekawostek o sępicy
14 ciekawostek o sępicy
Mroczna papuga
Na tle powszechnie znanych barwnych papug, sępica jest wyjątkiem, którego mroczny wygląd może budzić grozę. Zarówno jej grafitowo czarne ubarwienie z ...
22 ciekawostki o wróblach
22 ciekawostki o wróblach
Nieodłączny element ludzkiego otoczenia od tysięcy lat
Wróbel do niedawna był najczęściej występującym w krajobrazie polskim ptakiem. Choć nie jest rdzennym mieszkańcem Europy przybył na te tereny dawno te ...
14 ciekawostek o dzierzbach
14 ciekawostek o dzierzbach
Niezwykle brutalne ptaki
Te niewielkie ptaki, wielkością porównywane do wróbla lub kosa, cieszą się niechlubną sławą najbrutalniejszych ptaków na świecie. Mówi się o nich takż ...
19 ciekawostek o Ziębie zwyczajnej
19 ciekawostek o Ziębie zwyczajnej
Fringilla coelebs
Zięby zwyczajne to jedne z najbardziej powszechnych ptaków Polski. Znane są ze swojego ciekawego ubarwienia i fantastycznego śpiewu, dwóch cech obecny ...
10 ciekawostek o papugach
10 ciekawostek o papugach
Papugi są bardzo inteligentnymi i kolorowymi ptakami, znanymi ze swojej długowieczności
Ze względu na swoje łagodne usposobienie i wyjątkowy intelekt papugi często wybierane są na zwierzęta domowe. Pierwsze wzmianki o posiadaniu papug prz ...
16 ciekawostek o Kolibrach
16 ciekawostek o Kolibrach
Najmniejsze i najzwinniejsze ptaki na Ziemi
Kolibry pojawiły się na Ziemi około 22 miliony lat temu w Ameryce Południowej. Do dziś żyją wyłącznie w strefie międzyzwrotnikowej obu Ameryk, gdzie s ...
23 ciekawostki o cudowronkach
23 ciekawostki o cudowronkach
Rajskie ptaki
O tych niezwykłych ptakach mówiono już w XVI wieku. Zachwycali się nimi europejscy żeglarze i kupcy, którym jako pierwszym tubylcy pokazali niezwykle ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy