Kuchnia

Ciekawostki o kakao

Znaleźliśmy 17 ciekawostek na temat kakao

Podstawa czekolady

Kakao to potocznie stosowane określenie na nasiona kakaowca właściwego. Powszechnie znane i lubiane przez miłośników czekolady i wszelkich słodyczy czekoladowych, a także zwolenników mlecznego napoju na bazie kakao. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że oprócz walorów smakowych posiada ono także bardzo dobry wpływ na wiele aspektów związanych z funkcjonowaniem ludzkiego organizmu - poprawia pamięć i normuje ciśnienie krwi, a także jest źródłem cennych składników mineralnych i witamin. Wiedzieli już o tym Aztekowie i Majowie, a docenili również Hiszpanie, dzięki którym kakao poznała Europa.
Kakao
1
Kakao, ziarna kakaowe, to nasiona owoców kakaowca właściwego (Theobroma cacao).
Kakaowiec właściwy jest gatunkiem rośliny z rodziny ślazowatych (Malvaceae), pochodzącej z wilgotnych lasów tropikalnych Ameryki Południowej i Środkowej.
Jest on szeroko rozpowszechniony w uprawie, a największe obecnie powierzchnie upraw kakaowca znajdują się w Afryce.
2
Kakaowiec jest wiecznie zielonym drzewem o zwartej koronie wysokości 10-15 metrów lub krzewem wyrastającym do 5 metrów wysokości.
Jego kora jest cienka, barwy cynamonowo-brązowej. Drzewo kakaowca ma silnie rozwinięty system korzeniowy. Liście ułożone naprzemianlegle o długości 20-30 cm są skórzaste i przyrastają przez cały rok. Kwiaty kakaowca maja kolor różowy lub czerwony, osadzone są na krótkich szypułkach wyrastających w pęczkach bezpośrednio z pnia i konarów - takie zjawisko nosi nazwę kauliflorii.
3
Owocem kakaowca jest owalna jagoda przypominająca kształtem piłkę do futbolu amerykańskiego.
Owoc ma wymiary 250 x 100 mm, jest bruzdkowany lub gładki, przypomina przerośnięty ogórek.
Okryty jest grubą łupiną, pod którą znajduje się od 20 do 60 płaskich lub kulistych nasion (ziaren kakaowca) pokrytych białym śluzem. 
Nasiona umieszczone są w czerwonanwym, przyjemnie pachnącym miąższu o słodkim smaku.
4
Kakaowiec potrzebuje wilgotnego, gorącego klimatu o małych amplitudach dobowych i rocznych temperatur - takie warunki zapewnia klimat okołorównikowy.
Drzewo kakaowe najlepiej rośnie pod osłoną wysokich drzew, gdyż nie znosi silnych wiatrów, ani ostrego słońca.
Drzewa rosną w odległości 2-6 m.
5
Drzewo zaczyna owocować między 3 a 5 rokiem od zasadzenia, a największe plony osiąga w wieku 8-15 lat.
Drzewo owocuje przez około 20 lat.
Owoce ukazują się po 4-6 miesiącach od zakwitnięcia.
Niedojrzałe owoce mają różne kolory, ale najczęściej są zielone, czerwone lub fioletowe, a wraz z dojrzewaniem ich kolor zmienia się na żółty lub pomarańczowy, szczególnie w bruzdach.
Owoce zbierane są ręcznie przy pomocy zakrzywionego noża umieszczonego na długim trzonku - jedna osoba może dziennie zebrać około 650 owoców.
Występują dwa okresy zbiorów: główny, który trwa od września do marca i obejmuje 80% zbiorów, oraz drugorzędny trwający od kwietnia do września, obejmujący 20%.
6
Owoce kakaowca po zbiorze rozcina się na pół i wyjmuje się z nich nasiona wraz z miąższem.
Wilgotne, otoczone miąższem nasiona usypuje się w pryzmy, umieszcza w koszach bądź skrzyniach, nakrywa się liśćmi, pod którymi miąższ ulega fermentacji.
Po około 5-7 dniach owocowa pulpa odcieka, a nasiona nabierają charakterystycznego aromatu i koloru.
Po wysuszeniu nasion, zawartość wody w nich spada do 6%.
Suche ziarna są produktem eksportowym krajów uprawiających kakao, dalsza obróbka nasion odbywa się głównie w krajach rozwiniętych.
Pierwszym etapem obróbki nasion jest ich prażenie i pozbywanie się łupiny.
Pozostała część, głównie zarodki, jest mielona na masę kakaową, zwana też okruchami kakaowymi.
Ubocznym produktem obróbki nasion są łupiny kakaowe, które dodawane są do pasz dla zwierząt oraz wykorzystywane jako nawóz lub ściółka.
7
Produkty uzyskane z nasion kakaowca stosowane są głównie w przemyśle spożywczym do produkcji czekolady, napojów, ciast i lodów.
Z masy kakaowej uzyskuje się masło kakaowe zawierające około 55% tłuszczu oraz proszek kakaowy zawierający około 25% tłuszczu.
Masło kakaowe nazywane też tłuszczem kakaowym lub olejem kakaowym jadalnym jest stałym tłuszczem roślinnym, otrzymywanym z nasion kakaowca przez wytłaczanie na ciepło.
Pozostałością tego procesu jest tzw. kuch kakaowy wykorzystywany do produkcji proszku kakaowego.
8
Proszek kakaowy otrzymuje się poprzez mielenie i przesiewanie kuchu kakaowego, będącego pozostałością po wytłaczaniu masła kakaowego z masy kakaowej.
Proszek kakaowy zawiera najwyżej 20% tłuszczu, a także około 20% białka i 40% węglowodanów.
Zawiera też dwa alkaloidy o działaniu pobudzającym: teobrominę i kofeinę.
Ma barwę ciemnobrązową i gorzki smak.
Stanowi podstawowy składnik napojów kakaowych, stosowany jest także jako dodatek do ciast.
Z rozdrobnionej masy kakaowej (okruchów kakaowych) i cukru otrzymuje się czekoladę do picia.
Masa kakaowa z dodatkiem masła kakaowego, cukru i mleka w proszku stanowi czekoladę.
9
Masło kakaowe znalazło zastosowanie w farmacji.
Po raz pierwszy zastosował je francuski aptekarz Antoine Baume w 1750 roku.
W recepturze aptecznej stosowane jest do wytwarzania stałych (czopki doodbytnicze, globulki dopochwowe, pręciki docewkowe i dopochwowe) oraz półstałych (maści, kremy, mleczka) postaci leków.
Masło kakaowe jest jednym z bardziej stabilnych tłuszczów, zawiera naturalne przeciwutleniacze zapobiegające jełczeniu, umożliwiające przechowywanie go bez dodatku konserwantów nawet przez okres pięciu lat.
Należy chronić je przed światłem i przechowywać w postaci nierozdrobnionej, w niskiej temperaturze.
Temperatura topnienia tłuszczu kakaowego wynosi 30–35 °C.
10
Masło kakaowe stosowane jest także w przemyśle spożywczym i kosmetycznym.
W przemyśle spożywczym wykorzystywane jest przy produkcji słodyczy, a przede wszystkim jest jednym z podstawowych składników czekolady.
Samo masło kakaowe ma jedynie delikatny czekoladowy smak i zapach - stanowi jedyny pochodzący od kakaowca składnik czekolad białych, niezawierających kakao.
Dzięki temperaturze topnienia masła kakaowego, która jest nieznacznie wyższa od temperatury ciała, czekolada może rozpływać się w ustach.
W przemyśle kosmetycznym masło kakaowe wchodzi w skład różnego rodzaju kosmetyków (kremy, mydła), jako że posiada bardzo dobre właściwości nawilżające i natłuszczające.
11
Najstarsze ślady używania nasion kakaowca jako pożywienia stwierdzono w Ekwadorze, w górnym biegu dopływów Amazonki na stanowisku archeologicznym datowanym na 5450-5300 lat BP (przed teraźniejszością, za którą przyjmuje się rok 1950).
W Ameryce Środkowej znaleziska archeologiczne świadczą o wykorzystywaniu kakao od 3900 lat BP, a na terenach południowo-zachodniej części współczesnych Stanów Zjednoczonych od 1000 lat BP.
Kakaowiec pochodzi z amazońskiego lasu deszczowego.
Z terenów tych został wprowadzony do Ameryki Środkowej przez Olmeków (Meksyk).
Wykorzystywany był przez kultury przedhiszpańskie wzdłuż Jukatanu w ceremoniach religijnych.
Ziarno kakaowca było powszechną walutą w całej Mezoameryce przed podbojem hiszpańskim.
12
Kakao było ważnym surowcem w Mezoameryce prekolumbijskiej.
Hiszpański żołnierz, który uczestniczył w podboju Meksyku przez Hernana Cortesa opowiadał, że Montezuma II, władca Azteków do posiłków nie spożywał innego napoju niż czekolada, którą podawano mu w złotym kielichu. Doprawiona była wanilią lub innymi przyprawami i ubita na piankę, która rozpuszczała się w ustach. Ponoć spożywał 60 porcji dziennie takiego napoju.
13
Kakao zostało sprowadzone do Europy przez Hiszpanów i stało się popularnym napojem w połowie XVII w.
Hiszpanie sprowadzili również drzewo kakaowe do Indii Zachodnich i na Filipiny.
 Do współczesnej Ghany kakao zostało sprowadzone prze Ghanyjczyka, Tetteh Quarshie.
Zapotrzebowanie na ziarno kakaowca znacznie wzrosło po odkryciu procesu technologicznego wyrabiania czekolady, co miało miejsce w 1876 roku w Szwajcarii.
14
Trzy główne odmiany kakaowca to: "Forastero", "Criollo" i "Trinitario".
"Forastero" jest najszerzej stosowana i obejmuje 80-90% światowej produkcji kakao.
Ziarna "Criollo" są rzadsze i uważane za przysmak.
"Criollo" jest produkowane przez niewiele krajów, gdyż ziarna maja mniejszą odporność na choroby atakujące kakao - jednym z największych producentów tej odmiany jest Wenezuela.
"Trinitario" (z Trinidadu) jest krzyżówką odmian "Criollo" i "Forastero", uważa się, że jest znacznie wyższej jakości niż "Forastero" i osiąga wyższe plony.
15
Przemysł kakaowy został oskarżony o czerpanie zysków z niewolnictwa i handlu dziećmi.
Pierwsze zarzuty, że niewolnictwo dzieci jest wykorzystywane do produkcji kakao pojawiły się w 1998 roku.
W 2017 roku około 2,1 mln dzieci w Ghanie i Wybrzeżu Kości Słoniowej zajmowało się zbiorem kakao, przenoszeniem ciężkich ładunków, wyrębem lasów i narażeniem na działanie pestycydów.
W 2018 roku ogłoszono 3-letni program pilotażowy przeprowadzony przez Nestle z 26 tys. rolników zlokalizowanych głównie na Wybrzeżu Kości Słoniowej, w wyniku którego zaobserwowano 51% spadek liczby dzieci wykonujących niebezpieczne prace przy uprawie kakao.
16
W 2020 roku światowa produkcja ziarna kakaowego wyniosła 5,8 mln ton, na czele z Wybrzeżem Kości Słoniowej z 38% udziałem w całości produkcji.
Kolejne miejsca zajęły Ghana i Indonezja.
17
Kakao jest źródłem wielu składników mineralnych i witamin.
Zawiera m.in. sód, wapń, potas, ryboflawinę, niacynę, magnez, polifenole, żelazo, a także szereg witamin, m.in. witaminę A, B i E.
Poprawia pamięć, normuje ciśnienie krwi, a stosowane regularnie pomaga w prewencji nowotworów, szczególnie w przypadku raka jelita grubego.
Spowalnia też procesy starzenia chroniąc organizm przed wpływem nań negatywnych czynników otoczenia, jak zanieczyszczenie powietrza spowodowane dymem papierosowym.
Wykazuje działanie hipoglikemiczne, a dzięki zawartemu w nim tryptofanowi pobudza produkcję endorfin działając jak afrodyzjak.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

36 ciekawostek o Janie Wedlu
36 ciekawostek o Janie Wedlu
Kontynuator słodko-gorzkiej tradycji rodzinnej
Wedel to jeden z symboli Warszawy. Historię warszawskiej czekolady zapoczątkował senior rodu Karol Wedel, kontynuował ją jego syn Emil, a później wnuk ...
16 ciekawostek o czekoladzie
16 ciekawostek o czekoladzie
Przysmak nie tylko łasuchów
Czekolada jest jednym z najpopularniejszych rodzajów żywności i smaków na świecie. Znana była już 4000 tys. lat temu. Starożytni mieszkańcy dzisiejsze ...
25 ciekawostek o kawie
25 ciekawostek o kawie
Jeden z najpopularniejszych napojów na świecie
Kawa jest jednym z podstawowych artykułów spożywczych i jednym z najważniejszych towarów handlowych na świecie. Zielona, niepalona kawa jest najczęści ...
43 ciekawostki o herbacie
43 ciekawostki o herbacie
Najczęściej spożywany napój na świecie, zaraz po wodzie
Herbata dzięki swoim korzystnym dla człowieka właściwościom, aromatowi i smakowi jest ceniona od tysięcy lat. Jest stałym elementem menu wielu osób, n ...
10 ciekawostek o soku z kiszonej kapusty
10 ciekawostek o soku z kiszonej kapusty
Jeden z najzdrowszych soków na ziemi
Chociaż sok z kiszonej kapusty nie każdemu przypadnie do gustu ze względu na specyficzny smak nie można odmówić mu rewelacyjnego działania prozdrowotn ...
16 ciekawostek o kombuczy
16 ciekawostek o kombuczy
Probiotyczny napój herbaciany
O wykorzystaniu grzybka herbacianego do przyrządzenia napoju energetyzującego i oczyszczającego można przeczytać już w chińskich źródłach pisanych z d ...
23 ciekawostki o Piwie
23 ciekawostki o Piwie
Trzeci pod względem popularności napój na świecie
Jest jednym z najstarszych produkowanych napojów alkoholowych. Pierwsze archeologiczne dowody na warzenie piwa pochodzą sprzed 13 tysięcy lat z terenó ...
20 ciekawostek o kurkumie
20 ciekawostek o kurkumie
Lepsza niż energetyk
Właściwości i zalety kurkumy brzmią jak reklama wspaniałego suplementu diety. I jest to zgodne z prawdą, ponieważ kurkuma to niedrogi suplement diety ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy