Ludzie

Ciekawostki o Johannie Wolfgangu von Goethe

Znaleźliśmy 39 ciekawostek na temat Johanna Wolfganga von Goethe

Jeden z najważniejszych twórców poezji niemieckojęzycznej

Johann Wolfgang Goethe żył i tworzył na przełomie XVIII i XIX wieku. Był niemieckim poetą, dramatopisarzem, powieściopisarzem, naukowcem, mężem stanu, reżyserem teatralnym i krytykiem. Jego twórczość obejmuje poezję, literaturę, sztuki teatralne, krytykę estetyczną, a także traktaty o botanice, anatomii i kolorze. Powszechnie uważany jest za największego i najbardziej wpływowego pisarza niemieckojęzycznego, którego twórczość wywarła głęboki wpływ na zachodnią myśl literacką, polityczną i filozoficzną od końca XVIII wieku do współczesności.
Johann Wolfgang von Goethe
1
Johann Wolfgang von Goethe żył w latach 1749-1832.
Był najwybitniejszym przedstawicielem literatury niemieckiej przełomu XVIII i XIX wieku - wybitnym poetą, dramaturgiem, prozaikiem, a także uczonym i politykiem.
2
Urodził się 28 sierpnia 1749 roku we Frankfurcie nad Menem.

Jego rodzicami byli: Johann Caspar Goethe i Catharina Elisabeth z domu Textor. Rodzina Goethego ze strony ojca pochodziła z niższego i średniego mieszczaństwa. Przodkowie matki byli szanowanymi prawnikami, jej ojciec był dziekanem rady adwokackiej, był wyższym urzędnikiem rady miasta we Frankfurcie nad Menem. Ojciec Goethego był doktorem prawa i cesarskim radcą. Matka nie posiadała żadnego wykształcenia.

Rodzice Goethego pobrali się, gdy matka miała lat siedemnaście, a ojciec trzydzieści osiem. Z sześciorga dzieci, które posiadali, przy życiu pozostał tylko Johann Wolfgang i jego siostra Cornelia Friderika Christiana.

Goethe pozostawał z siostrą w bardzo zażyłych relacjach, które według biografa Nicholasa Boyle'a i psychoanalityka Kurta R. Eisslera, zawierały kazirodcze uczucia.

3
Ojciec Goethego posiadał wiele różnych zainteresowań, które mógł realizować będąc rentierem.
Kolekcjonował obrazy i naturalia. Matka natomiast zajmowała się poezją, wpajała dzieciom pobożność, zwłaszcza  w wolnej formie reprezentowanej przez Susanne von Klettenberg - niemiecką diakonisę luterańską i pisarkę religijną.
4
Rodzeństwo otrzymało staranne wykształcenie.

W latach 1756-1758 Johann Wolfgang uczęszczał do szkoły publicznej. Potem on i jego siostra uczeni byli w domu przez ojca i ośmiu korepetytorów.

Goethe gruntownie poznała język łaciński, nie była mu obca greka, dzięki której mógł poznać atmosferę artystyczną greckich poematów. Starannie poznał język francuski, zaczął uczyć się hebrajskiego, podstaw włoskiego. Nauczył się też angielskiego, co było wówczas rzadkością.

Początkowa edukacja dzieci opierała się na poznawaniu Biblii, która dla Goethego stała się na całe życie źródłem kunsztu językowego i poetyckich motywów.

Goethe poznawał też historię świata, literaturę europejską, zwłaszcza francuską.

5
Edukacja obejmowała także inne dziedziny.

Rodzeństwo uczyło się tańca, jazdy konnej, szermierki - mieściło się to w ówczesnych kanonach edukacyjnych.

Edukacja odbywała się zawsze pod czujnym okiem ojca, który starannie dbał o doprowadzenie do końca każdego studium. Nigdy tez nie hamował on wolnego rozwoju zainteresowań u swoich dzieci, a nawet go wspierał.

6
Goethemu nie sprawiała przyjemności nauka historii.

Odrazę w nim budziła zwłaszcza stojąca w bibliotece ojca wielotomowa historia papiestwa. W dojrzałym życiu określał on historię jako bezładną mieszaninę omyłek i przemocy.

Był dzieckiem żywiołowym ale zdolnym, uczył się z łatwością. Przyjemność sprawiało mu rysowanie, niespecjalnie darzył sympatią muzykę. Wcześnie zainteresował się literaturą, skupiając uwagę na Friedrichu Gottliebie, Klopstocku i Homerze.

7
W jego rodzinnym domu co rok wystawiano teatr lalek, co niezmiennie go fascynowało.
Pisał później, że marzy, by się znajdować jednocześnie pośród oczarowywanych i czarodziei.
8
Podczas okupacji Frankfurtu przez wojska napoleońskie często uczęszczał do francuskiego teatru, gdzie zawarł znajomość z aktorami i poznał reguły francuskiej dramaturgii.

Okres ten opisał później w utworze "Z mojego życia.  Zmyślenie i prawda".

W rodzinnym domu Goethego, ku niezadowoleniu ojca, w czasie okupacji francuskiej, zakwaterowano królewskiego porucznika hrabiego François de Théas de Thoranca. Młody Johann Wolfgang przebywał wówczas chętnie w otoczeniu malarzy, którzy pracowali dla hrabiego, często bywał w teatrze.

Rok po zawarciu pokoju miasto stało się miejscem koronacji cesarza Józefa II, co zrobiło na młodym Johannie wielkie wrażenie. W tej świątecznej atmosferze po raz pierwszy zetknął się z wątpliwym towarzystwem, czego odkrycie doprowadziło go do pierwszego kryzysu psychicznego.

9
Ojciec chciał, aby Johann Wolfgang wybrał taką samą jak on drogę życiową - studia prawnicze w Lipsku.
Tymczasem Goethe poważnie kalkulował swoje plany życiowe, które niekoniecznie zgadzały się z oczekiwaniami ojca. Wewnętrznie kiełkowało w nim zamiłowanie do poezji (od siódmego roku życia próbował swoich sił w poezji) i aktorstwa. Przyczynił się do tego również prezent od babci otrzymany na Boże Narodzenie w 1753 roku, teatr lalek.
10
Lata 1765-1768 spędził Goethe w Lipsku studiując prawo.

Chciał studiować filologię na uniwersytecie w Getyndze, ale ojciec nie wyraził zgody. W Lipsku znalazł się w kręgu młodych ludzi, którzy krytycznie nastawiali go wobec uniwersyteckich nauczycieli, krytykowali jego starofrankońskie zachowanie. Krytykowano jego strój, brak "ogłady", jego wymowę, odrzucano jego poezję.

Jedynie jego o rok starszy przyjaciel Ernst Wolfgang Behrisch motywował go do pisania nowych wierszy. Goethe pisał je, ale nie publikował. Później jednak w wyniku samokrytyki wszystkie te wiersze spalił.

11
Podczas pobytu w Lipsku Goethe uczył się także rysunku.
Nauczyciele rysunku nakłonili go do odwiedzenia Galerii Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie (Gemäldegalerie Alte Meister).
12
W Lipsku też poznał swoja pierwszą miłość - Annę Katharinę Schönkopf.

Anna był o trzy lata starsza od Johanna, ale odwzajemniała jego uczucie. Po pewnym czasie doszło do rozdźwięku w związku, wywołanego zazdrością Goethego.

Te emocjonalne rozterki spowodowały, że zwrócił się w kierunku poezji. Zachowane wiersze z tego okresu to: "Annette", "Neue Lieder" i "Die Laune des Verliebten". Twierdził wówczas, że poezja pomagała mu przezwyciężyć niepokoje bytu.

Romans z Kathariną zakończył się w 1768 roku. Goethe zaniedbał studia i popadł w ciężką chorobę.

13
Już podczas jazdy do Lipska uległ wypadkowi, gdy przewrócił się wóz, którym podróżował.

Doznał wówczas zranienia klatki piersiowej, a gdy w 1767 roku spadł z konia, dolegliwość powróciła. Rok później wystąpił krwotok, który na długo przykuł go do łóżka. Jeszcze nie w pełni wyleczony, powrócił do rodzinnego domu.

Rekonwalescencja trwała dziewiętnaście miesięcy. Okres ten Goethe spędził z matką i siostrą. Ojciec wykazywał zrozumienie dla syna, ale był mocno rozczarowany zmianą usposobienia syna i przebiegiem jego edukacji.

14
W tym czasie Goethe nawiązał kontakt z Susanne von Klettenberg, która starała się przekazać mu doświadczenia łask wierzących i rozwinąć w nim wiarę w wyzdrowienie.
Goethe udał się do pobliskiego Marienborn i tam przystąpił do Komunii Świętej. Te wszystkie doświadczenia otworzyły przed nim drogę do filozoficznego rozważania świata. Zrozumiał też znaczenie obserwacji przyrody.
15
Wyleczony, udał się w 1770 roku do Strasburga, aby ukończyć tam studia prawnicze.

W czasie studiów nawiązał sporo znajomości, a najważniejszą z nich była z teologiem, teoretykiem sztuki i literatury Johannem Gottfriedem Harderem. Harder zwrócił jego uwagę na pierwotną siłę języka takich autorów jak: Homer, Szekspir i Ossian, a także na poezję ludową i dał impuls do dalszego rozwoju poety.

W 1771 roku Goethe został doktorem prawa.

16
Goethe zawsze interesował się medycyną, uczęszczał na wykłady z anatomii i do kliniki.

Będąc w Strasburgu często odbywał wycieczki, m.in. zwiedził Alzację. W czasie jednej z wycieczek do wsi Sesenheim poznał córkę tamtejszego pastora, Frederike Brion, w której się zakochał.

Goethe miał świadomość, że mimo miłości, która ich łączy, nie dochowa jej wierności i nigdy nie poprosi jej o rękę, bo nie byłoby to zgodne z jego planami.

17
W latach 1771-1775 Goethe pracował jako adwokat, choć bardziej interesowała go poezja.

W okresie tym także po raz pierwszy zaręczył się z córką frankfurckiego kupca Philippa Anselma Müncha, jednak ze względu na nie satysfakcjonujące dla rodziny narzeczonej zarobki Goethego, zaręczyny te zostały rozwiązane.

Zmienił też pogląd na poezję, którą tworzył. Doszedł do wniosku, że jego poezja powinna stać się pierwotna, ponieważ kształtując prawdziwe uczucia powinna łączyć język serca i metaforyczną symbolikę.

18
W styczniu 1772 roku Goethe był świadkiem w Frankfurcie publicznej egzekucji.
Zobaczył stracenie przez ścięcie dzieciobójczyni Susanny Margarethy Brandt. Przypuszcza się, że sytuacja ta stała się pierwowzorem tragedii Gretchen w "Fauście", nad którym poeta zaczął pracować z początkiem 1770 roku.
19
W 1772 roku Goethe został praktykantem w Wyższym Sądzie Krajowym w Wetzlar.

Poznał tam Charlotte Buff, zaręczoną z hanowerskim sekretarzem w służbie dyplomatycznej Johannem Christianem Kestnerem, w której się zakochał.

Długo ukrywał swoje uczucia, ale gdy udało mu się pocałować wybrankę, usłyszał od niej, że pocałunek jest wszystkim, czego może od niej oczekiwać.

Był to okres wielkiego bólu i osamotnienia dla Goethego, dlatego skoncentrował się na pracy twórczej. W 1774 roku napisał i wydał w ciągu sześciu tygodni "Cierpienia młodego Wertera". Książka ta przyniosła mu światową sławę i przesądził o roli pisarstwa w jego życiu.

20
Po napisaniu "Cierpień młodego Wertera", w ciągu jednego tygodnia stworzył dramat "Clavigo".

Było to pierwsze dzieło noszące jego nazwisko. Sztuka, choć rozczarowała jego przyjaciół, okazała się scenicznym sukcesem i była wielokrotnie wystawiana.

Okres frankfurcki okazał się dla Goethego najproduktywniejszy w jego twórczości. Powstały w tym czasie jeszcze wielkie hymny, kilka dramatów oraz śpiewogry. Ponad to pisał jeszcze artykuły do czasopisma Physiognomische Fragmente zur Beförderung der Menschenkenntnis und Menschenliebe.

21
Kolejną miłością Goethego była szesnastoletnia Lili Schönemann.

Jednak ojciec poety nie wyraził zgody na ten związek, gdyż dziewczyna, córka zamożnego bankiera, pochodziła z domu ewangelicko-reformowanego, a Goethe był luteraninem. Sam Johann Wolfgang również miał wątpliwości.

Aby wyzwolić się z tego uczucia, wyjechał, najpierw do Szwajcarii, a później do Włoch. Lecz podróże nie okazały się właściwą metodą na wyrugowanie z serca i pamięci Lilii. Poświęcił ukochanej liczne pieśni do Lilii, a miłość do niej obszernie opisał w XVII księdze "Z mojego życia. Zamyślenie i prawda".

Jeszcze  wieku 80 lat Goethe wyjawił zaufanemu przyjacielowi Fredericowi Soretowi: "Lili była pierwszą, którą głęboko i prawdziwie kochałem, i być może także ostatnią".

22
W listopadzie 1775 roku Goethe przybył na dwór księcia Karola Augusta do Weimaru.

Początkowo czas spędzał na polowaniach, zabawach i innych rozrywkach, zawierał też nowe, przydatne w dalszej karierze znajomości.

W 1776 roku został mianowany tajnym radcą w służbie dyplomatycznej - Geheimer Legationsrat - z prawem udziału i zabierania głosu w posiedzeniach tajnego gremium doradzającego księciu.

23
Działalność urzędnicza Goethego nie przyniosła mu satysfakcji ani spodziewanych rezultatów, co skłoniło go do rezygnacji z dalszej tego rodzaju pracy.

Zaczął odbywać podróże z księciem. W celach służbowych wyjeżdżał do Dessau i Berlina, przebywał w Szwajcarii i wielokrotnie w Harzu, czego pokłosiem był wiersz "Harzreise im Winter".

W czasie tych podróży zainteresował się geologią, mineralogią i naukami przyrodniczymi, czemu poświęcił dużą część swojego życia.

W Weimarze kontynuował też rozpoczęte jeszcze we Frankfurcie studia alchemiczne, fizjognomiczne i badanie czaszek.

24
W 1779 roku został tajnym radcą, a w 1804 rzeczywistym tajnym radcą.

10 kwietnia 1782 roku otrzymał tytuł szlachecki, co zwiększyło jego możliwości działania na dworze i w służbie państwowej. Za swoje zasługi książę mianował go ministrem finansów. Został także nadzorcą uniwersytetu w Jenie.

W 1783 roku został przyjęty do zakonu iluminatów pod imieniem Abaris. W 1780 roku wstąpił do loży wolnomularskiej, a dwa lata później został jej mistrzem razem z księciem Karolem Augustem.

25
Pomimo czasu poświęcanego działalności dworskiej nie przestawał tworzyć.
Pracował nad wieloma projektami. Były to wiersze miłosne do Charlotty von Stein, a także jedne z najbardziej znanych poematów Goethego: Król Elfów, Pieśń nocna wędrowca, Granice ludzkości i Das Göttliche.
26
Charlotte von Stein była damą dworu książęcego.

Była ona o siedem lat starsza od Goethego, łączyła ich przyjaźń i miłość, jej zawdzięcza poeta swą wewnętrzną przemianę. Stein stała się niejako "wychowawczynią" poety, która zapoznała go z dworskimi manierami, uspokoiła jego wewnętrzny niepokój i wzmocniła jego samodyscyplinę.

Związek nie przetrwał jednak próby czasu, nastąpiło zerwanie, głównie z powodu miłości poety do Christiane Vulpius, jego przyszłej żony.

Na rozwój sztuki poetyckiej Goethego, oprócz Charlotty von Stein, miał wielki wpływ również Johann Gottfried Herder, z którym początkowo łączyła go przyjaźń, a później dzielił ich coraz większy dystans.

27
Rozczarowanie efektami pracy urzędniczej, znużenie życiem dworskim i niezadawalająca go działalność pisarska skłoniły Goethego do wyjazdu do Włoch i zainteresowania się malarstwem.

W Rzymie zamieszkał z malarzem Wilhelmem Tischbeinem w domu przy ulicy Via del Corso, gdzie obecnie znajduje się muzeum poświęcone poecie. Tam poznał też wielu innych artystów. Podróżował po całych Włoszech, zwiedzał, badał tamtejszą roślinność i minerały. Kontynuował naukę rysunku, mało pisał.

Pobyt w Rzymie, podróż do Neapolu i na Sycylię opisał w dwóch tomach Podróży włoskiej, która jest przykładem opisu podróży edukacyjnej w literaturze niemieckiej.

28
Powrót do Weimaru okazał się przykrym doświadczeniem dla poety, gdyż większość z jego weimarskich przyjaciół odsunęła się od niego.

Wówczas Goethe skupił się na kontaktach z 22-letnią Christiane Vulpius, którą poznał w 1788 roku. Wkrótce stała się ona towarzyszką życia poety. Goethe zamieszkał z ciężarną już wówczas, jeszcze nieformalną żoną w domku myśliwskim przy  Marienstraße.

Tam też urodził się syn artysty, August Walter, jedyne jego dziecko, które dożyło dojrzałego wieku. Czworo kolejnych dzieci zmarło kilka dni po urodzeniu.

Formalny związek małżeński zawarł Goethe dopiero w 1806 roku. Na decyzję o sformalizowaniu związku wpłynęła bitwa pod Jeną, kiedy to Christiana uratowała poetę przed plądrującymi jego dom w Weimarze francuskimi żołnierzami.

Goethe kazał wygrawerować na ślubnych obrączkach datę bitwy pod Jeną - 14 października 1806 - i jego uratowania.

29
Po powrocie z Włoch Goethe sprawował nadzór nad teatrem i placówkami naukowymi w Jenie.

Zajmował się też badaniem przyrody. W 1790 roku opublikował pismo Versuch die Metamorphose der Pflanzen zu erklären, dzięki któremu stał się współzałożycielem morfologii porównawczej.

W latach 90. XVIII wieku zaczął zajmować się teorią kolorów, która zajmowała go do końca życia. Publikował pismo Beiträge zur Optik.

30
Goethe negatywnie oceniał rewolucję francuską.

Był on zwolennikiem stopniowych reform w sensie oświecenia. Twierdził że "powstania rewolucyjne klas niższych są następstwem niesprawiedliwości wielmoży".

Towarzyszył księciu w pierwszej wojnie koalicyjnej przeciw Francji, obserwował grozę wojny, która zakończyła się zwycięstwem Francuzów. Doświadczenia wyniesione z tego okresu opisał w piśmie autobiograficznym Kampania we Francji.

Wydarzenia okresu wojennego i rewolucyjnego znalazły też oddźwięk m.in. w drugiej części Fausta.

31
Goethe zaprzyjaźnił się z Schillerem.

Został współpracownikiem czasopisma Die Horen wydawanego przez Schillera. Zbliżyły ich  problemy przyrodnicze - podczas posiedzenia Towarzystwa Przyrodniczego dyskutowali o goethowskiej teorii prarośliny, a później Schiller przebywał dwa tygodnie w domu Goethego. Uczestniczył w nim również przez kilka dni Wilhelm von Humboldt.

Przyjaźń Goethego z Schillerem, prowadzona między nimi korespondencja opublikowana na przełomie 1828/29, jest jednym z największych dokumentów literackich.

32
Goethe starał się także o rozwój teatru.

Wraz z Franzem Kirmsem kierował nowym teatrem dworskim w Weimarze. Stworzył teatr według nowych reguł klasycystycznego stylu, opierał się na scenie francuskiej i zrezygnował z kierunku wytyczonego przez szekspirowską odnowę.

W 1803 roku otworzył z 12 uczniami pewnego rodzaju szkołę teatralną, zorganizował scenę letnią, wraz z Schillerem troszczył się o repertuar. Organizował też różne konkursy i wystawy weimarskich przyjaciół sztuki.

W 1817 roku Goethe zrezygnował z zajmowanego stanowiska z powodu konfliktu z aktorką Karoline Jegemann, będącą kochanką księcia Karola Augusta. Był to jedyny przypadek, w którym książę wystąpił przeciwko swojemu staremu przyjacielowi, którym był dla niego Goethe.

33
Goethe spotkał się z Napoleonem Bonaparte, którego podziwiał.
Do spotkania doszło podczas erfurckiego zjazdu książąt i nie było to spotkanie o charakterze politycznym. Podczas pierwszej audiencji w październiku 1808 roku w obecności Charles'a-Maurice'a de Talleyranda rozmawiano o Werterze, Voltairze i tragedii, a 6 października otrzymał zaproszenie do Paryża, zlecenie na napisanie Brutusa i Order Legii Honorowej.
34
Goethe bardzo lubił i często bywał w Karlowych Warach.

W latach 1806-1812 (z wyjątkiem roku 1809) przebywał w Karlowych Warach, Mariańskich Łaźniach lub Teplicach nad Bečvou. W niektórych latach pozostawał w Czechach 122 dni. Spotykał tam wielu znajomych, poznawał nowych ludzi pochodzących z czeskiej, austriackiej i polskiej szlachty.

Byli oni słuchaczami recytacji jego wierszy, brali także udział w jego geologicznych i mineralogicznych studiach.

W 1812 roku w Teplicach doszło do spotkania Goethego z Ludwigiem van Beethovenem. W tym czasie Beethoven skomponował już muzykę do wielu pieśni Geothego, a na zamówienie wiedeńskiego teatru dworskiego napisał uwerturę do tragedii Egmont.

35
W 1815 roku odbył ostatnią podróż w rodzinne strony.

Odwiedził wówczas Wiesbaden, Moguncję, Frankfurt, gdzie w domu kupca Willemera spotkał jego przyszłą żonę Marianne Jung. Stała się ona kolejną miłością poety.

Najpiękniejsze wiersze miłosne w Dywanie Zachodu i Wschodu inspirowane były miłością do Marianne.

36
W 1816 roku zmarła żona poety, Christiane.

Rok później jego syn August ożenił się z Ottilie von Pogwisch. Ottilie urodziła dwóch synów, Wolfganga i Walthera oraz córkę.

W 1818 roku Goethe został członkiem Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina.

37
W latach 1818-1823 Goethe miesiące letnie spędzał w czeskich kurortach.
Tam w wieku 72 lat ponownie się zakochał w spotkanej w Mariańskich Łaźniach Ulryce, córce swojej przyjaciółki von Levetzow. Myślał o ponownym ożenku, ale starania o rękę Ulryki nie powiodły się.
38
Ostatnie lata spędził w swoim domu w Weimarze przy Frauenplan.

Nie wyjeżdżał już do kurortów, zajął się intensywną pracą twórczą. W tym czasie Goethe zatrudniał pięciu pisarzy. Pracę rozpoczynał około 5-6 rano, a po przybyciu pisarzy rozpoczynał dyktowanie.

Korespondował z przyrodnikami z całego świata, uporządkował swoje zbiory i rozszerzył je o kolekcję miedziorytów i monet.

W jego domu bywało wielu gości, dom stał się centrum duchowym dla młodej generacji romantyków z Niemiec i Anglii.

39
Johann Wolfgang von Goethe zmarł 22 marca 1832 roku.
Został pochowany w książęcym mauzoleum w Weimarze, obok Schillera, księcia Karola Augusta i jego żony księżnej Luise von Hessen-Darmstadt.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

23 ciekawostki o Adamie Mickiewiczu
23 ciekawostki o Adamie Mickiewiczu
Twórca polskiego romantyzmu w literaturze
Wybitny polski poeta i jeden z Trzech Wieszczów. Uznawany za czołowego reprezentanta Wielkiej Emigracji. Całe swoje życie poświęcił twórczości i walce ...
28 ciekawostek o Juliuszu Słowackim
28 ciekawostek o Juliuszu Słowackim
Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy
Jeden z największych poetów polskich, zaliczany do grona trzech Wieszczy Narodowych. Był autorem wybitnych dzieł literackich okresu romantyzmu a także ...
19 ciekawostek o Hamburgu
19 ciekawostek o Hamburgu
Wolne i Hanzeatyckie Miasto Hamburg
To piękne miasto o starej zabudowie istniało już we wczesnym średniowieczu, gdy pełniło rolę ośrodka chrystianizacyjnego. Jego miejski port jest jedny ...
12 ciekawostek o Zwingerze
12 ciekawostek o Zwingerze
Najsłynniejszy zabytek Drezna
Zwinger to kompleks pałacowy z ogrodami, zlokalizowany w Dreźnie, w Niemczech. Jest jednym z najważniejszych barokowych budynków w Niemczech i najsłyn ...
20 ciekawostek o Stuttgarcie
20 ciekawostek o Stuttgarcie
Miasto o najwyższym standardzie zamożności spośród wszystkich niemieckich miast
Stuttgart jest jedną z największych aglomeracji w Niemczech, stolicą kraju związkowego Badenia-Wirtembergia. Jest miastem o bogatej tradycji winiarski ...
23 ciekawostki o Murze Berlińskim
23 ciekawostki o Murze Berlińskim
10316 dni podziału miasta
Budowa muru, który na ponad 28 lat podzielił mieszkańców Berlina na dwa obozy został zainicjowany przez NRD i ZSRR. Miał na celu uniemożliwić mieszkań ...
22 ciekawostki o Monachium
22 ciekawostki o Monachium
Nie tylko piwo i kiełbasa
Monachium jest najbardziej wysuniętym na południe dużym miastem niemieckim. Jego herb przedstawia mnicha z uniesionymi rękami w czarnych szatach. Dobó ...
24 ciekawostki o Poczdamie
24 ciekawostki o Poczdamie
Rezydencja królów pruskich
Poczdam jest stolicą Brandenburgii. Ze względu na swoją historyczną przeszłość jest miastem międzynarodowym, czego odzwierciedleniem jest także różnor ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy