Państwa
Ciekawostki o Danii
Przytulny kraj obyczajowych liberałów
Dania jest niewielkim krajem na mapie Europy, jednak nie możemy zapominać, że Grenlandia czyli największa na Ziemi również należy do Danii. Duńczycy do bardzo rodzinni ludzie, którzy uwielbiają spędzać czas z rodziną i znajomymi. Uwielbiają też wycieczki rowerowe a mają gdzie jeździć, gdyż w tak małym kraju znajduje się kilkanaście tysięcy ścieżek i dróg rowerowych. Czego jeszcze możesz dowiedzieć się o Danii? Przygotowaliśmy naprawdę sporo ciekawostek o tym kraju.
1
Oficjalna nazwa kraju to Królestwo Danii.
2
Stolicą Danii jest Kopenhaga.
3
Pierwotnie tereny Danii zamieszkiwały plemiona germańskie a później Anglowie, Jutowie i Sasowie. Po podbiciu części Wysp Brytyjskich wyemigrowały na tamtejsze tereny a tereny Danii zajęły północnogermańskie plemiona Duńczyków.
4
W okresie od V do X wieku formowało się państwo duńskie i z tego okresu nie mamy zbyt wielu informacji na temat jego funkcjonowania czy panujących nim władców.
5
Pierwszy raz nazwa kraju pojawiła się około 955 roku wyryta na głazie w Jelling. Napis zapisany pismem runicznym głosił „graniczny las Duńczyków”.
6
Około 965 roku ówczesny władca Danii, Harald Sinozęby przyjął chrzest. Był to władca silny i ambitny, który dbał o rozbudowę kraju zarówno od strony infrastruktury cywilnej jak i wojskowej. Wiemy, że nie przepadał za Świętym Cesarstwem Rzymskim i toczył wojny z Ottonem II. Dobre stosunki z cesarstwem Dania nawiązała dopiero w 1049 roku kiedy ówczesny król Danii Swen II Estrydsen złożył hołd lenny cesarzowi Henrykowi III.
7
W 1397 Dania utworzyła z Norwegią i Szwecją personalną unię zwaną unią kalmarską. Państwa wchodzące w skład unii kalmarskiej wybierały wspólnego władcę. Unia kalmarska została rozwiązana 1523 roku a w jej miejsce powstała unia Danii z Norwegią.
8
Na mocy dekretów wydanych przez kongres wiedeński Norwegia została odebrana Danii w 1814 roku.
9
Za początek historii nowoczesnego narodu duńskiego uznaje się zniesienie poddaństwa chłopów i nadanie im ziemi we wieczystą dzierżawę przez króla Fryderyka VI Oldenburga.
10
Do 1849 roku w Danii został zniesiony ustrój autokratyczny, który uchyliła wprowadzona w tym roku konstytucja.
11
9 kwietnia 1940 roku III Rzesza zaatakowała Danię. Ze względu na bardzo nieliczną armię duńską, król duński już po godzinie od rozpoczęcia inwazji wydał rozporządzenie o zaniechaniu oporu wobec najeźdźców.
12
Podczas II wojny światowej śmierć poniosło 3630 Duńczyków.
13
Dania ma powierzchnię 43 098 km² co plasuje ją na 130 miejscu na świecie.
14
W skład Królestwa Danii wchodzą również dwa kraje atlantyckie: Wyspy Owcze oraz Grenlandia.
15
Kraj podzielony jest na 5 regionów, w skład których wchodzi 98 gmin.
16
Danię zamieszkuje 5,8 miliona osób a średnia gęstość zaludnienia kraju wynosi 131 osób na km².
17
Średnia długość życia w Danii to prawie 78 lat przy czym dla kobiet jest to ponad 80 lat a dla mężczyzn ponad 75.
18
Duńczycy stanowią prawie 87% społeczeństwa w kraju. Największą mniejszością narodową są Turcy, których jest trochę ponad 1%. Trzecie miejsce zajmują Polacy.
19
Oficjalnym językiem w Danii jest język duński. Inne popularne wśród mniejszości języki to turecki oraz niemiecki.
20
Obywatele Wysp Owczych posługują się językiem farerskim a Grenlandii – grenlandzkim.
21
Dania jest monarchią konstytucyjną z jednoizbowym parlamentem, który nazywa się Folketinget. W parlamencie zasiada 179 posłów wybieranych na to stanowisko co cztery lata.
22
Na duńskim tronie od 14 stycznia 1972 roku zasiada królowa Małgorzata II. Jej następcą jest najstarszy syn Małgorzaty, książę Fryderyk Andrzej Henryk Chrystian.
23
Dania jest najstarszą monarchią europejską z zachowaną ciągłością władzy. Począwszy od 935 roku po dziś dzień krajem rządzi rodzina królewska.
24
Nowa konstytucja Danii obowiązuje od 5 czerwca 1953 roku.
25
Dania jest członkiem NATO od 1949 roku a członkiem Unii Europejskiej od 1 stycznia 1973 roku.
26
Najwyższym punktem w Danii jest Møllehøj, wzniesienie o wysokości 170,86 m n.p.m. Jest także drugie miejsce, które rywalizuje z Møllehøj o pierwszeństwo pod względem wysokości – wzniesienie Yding Skovhøj, które samo w sobie ma wysokość 170,77 m n.p.m. jednak na jego szczycie znajduje się kurhan z epoki brązu, który zwiększa wysokość do 172,54 m n.p.m.
27
Najniższym punktem w kraju jest Lammefjord znajdujący się na poziomie 7 m p.p.m.
28
Największym miastem Danii jest Kopenhaga, w której żyje prawie 520 tysięcy osób. Inne duże miasta w kraju to Århus, Odense, Ålborg i Esbjerg.
29
Dania posiada 444 wyspy spośród których tylko 76 jest zamieszkałych. Najpopularniejsze wśród Duńczyków wyspy to: Ærø, Rømø, Bornholm, and Læsø.
30
Ze względu na położenie i panujący w Danii klimat śnieg pada tu bardzo rzadko.
31
Dania ma najlepszy wskaźnik wolności gospodarczej pośród wszystkich państw w Unii Europejskiej.
32
W duńskiej szkole system oceniania zawiera oceny od +12 do -3. Reformę z takim systemem ocen wprowadzono w roku szkolnym 2007/2008.
33
Kraj ten jest najchętniej odwiedzany przez turystów z Niemiec, Norwegii oraz Szwecji.
34
Prawie 82% wierzących Duńczyków to protestanci, 4% to muzułmanie a niecały 1% to katolicy.
35
24% populacji kraju deklaruje się jako ateiści lub agnostycy.
36
W duńskim alfabecie znajdują się dodatkowe znaki: Æ, Ø, i Å. Jest bardzo trudnym w nauce językiem z dużą ilością niemych liter i złożoną wymową.
37
Raz do roku Duńczycy organizują święto „Fastelavn”. W przeszłości podczas święta wieszano na drzewie beczkę do której chowano czarnego kota. Następnie ludzie uderzali kijami w beczkę aby ją zniszczyć. Ten, od czyjego uderzenia odpadało dno beczki wygrywał różne nagrody, w niektórych regionach kraju było to na przykład roczne zwolnienie z płacenia podatków. Na szczęście Duńczycy ucywilizowali się i zrezygnowali z zabawy w tej formie. Już w połowie XVIII wieku pojawiły się protesty przeciw maltretowaniu zwierząt. W 1729 roku powstał wiersz duńskiego poety „O, gdybym ja był wolny, a wy bylibyście myszami”.
38
Inną zabawą w którą bawili się przesympatyczni średniowieczni Duńczycy było tak zwane „podjeżdżanie do kury lub gęsi”. Uczestnicy tej „zabawy” wieszali za nogi kurę lub gęś a następnie podjeżdżali do niej konno w galopie i próbowali chwycić ptaka za szyję, tak aby urwać mu żywcem głowę. Ta prymitywna zabawa miała zapewnić bogate plony w nadchodzącym sezonie. Na szczęście ten idiotyczny sposób spędzania czasu nie przetrwał do dziś.
39
W 1949 roku Duńczyk Ole Kirk Christiansen z miejscowości Billund wynalazł klocki LEGO.
40
W Danii znajduje się ponad 12 tysięcy kilometrów ścieżek rowerowych. Jazda na rowerze jest tak rozpowszechniona że 75% Duńczyków nie porzuca swoich rowerów nawet zimą.
41
Ponad 50 % mieszkańców Kopenhagi codziennie dojeżdża do pracy na rowerze. Rowerzyści z Kopenhagi pokonują średnio 3 kilometry na rowerze.
42
Dania posiada jedną z najczystszych na świecie wód w kranie.
43
Przeciętny tydzień pracy w Danii ma 33 godziny robocze.
44
Oficjalną walutą w kraju jest korona duńska.
45
.dk to domena internetowa Danii.
46
Dania jest pierwszym krajem, który zalegalizował związki homoseksualne. Miało to miejsce w 1989 roku. W 212 roku wprowadzono możliwość brania ślubów przez osoby tej samej płci.
47
W 1969 roku Dania jako pierwszy kraj na świecie zalegalizowała pornografię. Jest ona powszechna w kraju, bez problemu można na nią natrafić nawet w telewizji. Jeśli chodzi o sprawy seksualne, Duńczycy są bardzo liberalnym społeczeństwem.
48
Najstarszym zabytkiem pochodzącym z Danii jest Fibula z Værløse. Fibula wykonana jest ze srebra i posiada wygrawerowany pismem runicznym napis o treści alugod. Napis jest prawdopodobnie zapisanym imieniem żeńskim lub podpisem autora. Obok napisu wygrawerowany jest symbol swastyki. Na znalezisko natrafiono przypadkiem w roku 1944 podczas prowadzenia prac budowlanych na lotnisku Værløse. Znajdował się w grobie 15-16 letniej dziewczyny z tego okresu.
49
Jednym z oryginalnych duńskich słów i zarazem konceptów jest Hygge. Jest to uczucie przytulności, ciepłej i miłej atmosfery. Duńczycy starają się żyć w stylu Hygge, ten stan błogiego i spokojnego bycia dotyczy spotkań z rodziną czy znajomymi, spędzania czasu w domu, wspólnych spacerów czy posiłków.
50
Duńskie wypieki wywodzą się z Wiednia. Około 1840 roku tradycję wypieków przyprowadzili do Danii osiedlający się tu piekarze wiedeńscy. Duńskie ciasto nazywa się „wienerbrød” co oznacza „wiedeński chleb”.
51
Jednym z prekursorów egzystencjalizmu jest duński filozof i poeta Søren Kierkegaard.
52
Dania posiada najstarszą flagę na świecie. Według legendy pochodzącej z 14 wieku podczas bitwy o Lyndanisse w roku 1219 z nieba spadła czerwona flaga z białym krzyżem zwana Dannebrog. W okresie około 100 lat od tego wydarzenia właśnie taki kształt i barwy przyjęła flaga tego kraju i w niezmienionej formie funkcjonuje do dziś.
53
W Danii nie można nazwać dziecka byle jakim imieniem. Administracja posiada listę około 7000 tysięcy dopuszczalnych imion, z których rodzice mogą wybrać odpowiednie dla swojej pociechy.
54
Duńczycy z namaszczeniem obchodzą święta Bożego Narodzenia. Ulice są barwnie zdobione i dekorowane choinkami a na placach odbywają się liczne świąteczne jarmarki. Zgodnie z wprowadzoną w 1914 roku tradycją pierwsza oświetlona choinka musi zostać zapalona w Kopenhadze na Rådhuspladsen. Za dzień rozpoczynający święta uznaje się 23 grudnia.
55
Dania ma jedną z najwyższych stawek podatku VAT na świecie, która wynosi 25%.
56
Dwa najstarsze parki rozrywki znajdują się w Danii. Są to Bakken i Tivoli. Bakken został otwarty w roku 1583 a Tivoli w 1843.
57
Jedną z charakterystycznych potraw dla duńskiej kuchni jest kotlet mielony, który jest odmianą kulek mięsnych popularnych w Skandynawii. Duńczycy wprost uwielbiają kotlety mielone, choć te wywodzą się z Niemiec.
58
Najsłynniejsze duńskie browary to Carlsberg i Tuborg. 
