Nauka

Ciekawostki o zorzy polarnej

Znaleźliśmy 16 ciekawostek na temat zorzy polarnej

Barwny spektakl świetlny na niebie

Zorza polarna bywa różna. Czasami jest jasna i tańcząca, mieniąca się różnymi kolorami, czasami pojawia się w jednym miejscu i jest nieruchoma. Od zawsze fascynowała ludzi na całym świecie, a mieszkańcy krajów w których pojawia się regularnie, od wieków próbowali zrozumieć to świetlne zjawisko. Tworzyli przeróżne teorie, które stały się opowieściami i weszły do kanonu ludowych opowieści.
Zorza polarna
1
Zorza polarna jest nieodłącznym elementem rejonów podbiegunowych.
Występuje na wysokich szerokościach geograficznych, głównie za kołami podbiegunowymi. Zdarza się też jednak, że w sprzyjających warunkach można ją zaobserwować w okolicach 50 równoleżnika.
2
Istnieją dwa rodzaje zórz: północna - Aurora borealis i południowa - Aurora australis.
3
Zorze polarne powstają na skutek burz magnetycznych na Słońcu.
Z powierzchni Słońca wyrzucane są  wówczas ogromne ilości naładowanych cząstek (głównie protonów i elektronów) o wysokiej energii. Tworzą one tzw. wiatr słoneczny. Rozpędzone cząstki wiatru słonecznego zostają przechwycone przez pole magnetyczne Ziemi i oddziałują ze zjonizowaną atmosferą na wysokości około 100 km.
4
Cząstki tworzące wiatr słoneczny po zetknięciu się z polem magnetycznym Ziemi poruszają się ruchem spiralnym wzdłuż linii tego pola i zderzają się w pobliżu biegunów magnetycznych z cząsteczkami azotu i tlenu i in.
Wzbudzają je, a te, wracając do stanu podstawowego, wypromieniowują energię w postaci kwantów światła.
5
Kolor zorzy zależy od wysokości, na której następuje wzbudzenie atomów i od rodzaju atomu.
Jeżeli zderzenie następuje z azotem, widzimy kolor purpury i bordo. Zderzenie z tlenem daje kolor zielony i czerwony. Kolor żółty jest wynikiem mieszania się azotu i tlenu. Lżejsze gazy (wodór i hel) dają barwę w tonacji niebieskiej i fioletowej.
6
Gołym okiem zorze dostrzegamy jako zielonkawe i białe. Pełne barwy widać dopiero na zdjęciach fotograficznych.
Dzieje się tak dlatego, że przy słabym świetle oko rejestruje światło przy pomocy pręcików, które nie są wrażliwe na kolory, a jedynie na natężenie światła.
7
Największe nasilenie zórz występuje w maksimum aktywności Słońca - zdarza się to co jedenaście lat.
Wtedy można obserwować zorze także w Polsce.
8
Zorze przybierają różne kształty. Mogą występować w postaci kolorowych promieni, smug, wstęg, kurtyn, koron, łuków i in.
9
Wystepująca na półkuli północnej Aurora borealis widoczna jest między 21 września a 21 marca, między godziną 18 a 1 w nocy, gdy na zewnątrz panuje mrok.
Zasięg regionu w Europie Północnej obejmuje Półwysep Kolski w Rosji oraz terytorium trzech nordyckich państw: Finlandii, Szwecji i Norwegii.
10
Aurora australis pojawia się w obrębie południowego bieguna magnetycznego Ziemi.
Zjawisko można obserwować w Tasmanii, górzystej wyspie położonej około 300 km na południe od wybrzeża Australii, a także w Nowej Zelandii. Jednak najpiękniej widoczna zorza jest na Antarktydzie, gdzie brak jest prawie całkowicie sztucznego oświetlenia.
11
Australijczycy zamiast nazwy Aurora australis wolą używać określenia bardziej przystępnego - "southern lights".
12
W języku fińskim zorza polarna określana jest jako "revontulet", co oznacza "lisi ogień".
Nazwa ta zaczerpnięta jest z legendy o arktycznym lisie, który biegnąc na północ, rozrzucał swym ogonem iskry ognia, lśniące w świetle księżyca.
13
W języku ludu Saami (pierwotni mieszkańcy Laponii) nazwa zorzy polarnej "guovssahasah" oznacza "słońce świecące na nieboskłonie rano lub wieczorem".
Saamowie twierdzili, że tworzenie pieśni o zorzy polarnej jest niebezpieczne i grozi ściągnięciem na siebie światła polarnego, co wróży nieuchronną śmierć.
14
Zjawisko zorzy polarnej jest powodem wzmożonej turystyki na terenach jej występowania.
W fińskiej Laponii powstał hotel (domy imitujące igloo), w którym zorzę można podziwiać na leżąco. Sufit zastąpiono szklanym sklepieniem, a wnętrze zaopatrzono w saunę dymną.
15
Zorze polarne występują nie tylko w obrębie naszej planety.
Były obserwowane na wszystkich planetach-olbrzymach w Układzie Słonecznym:  Jowiszu, Saturnie, Uranie i Neptunie.
16
Przypuszcza się, że zjawisko zorzy może występować na wszystkich innych, pozasłonecznych planetach, które posiadają pole magnetyczne i magnetosferę poddaną oddziaływaniu wiatru gwiazdowego.
Rozdzielczość teleskopów nie pozwala na uchwycenie obrazu takiego zjawiska, ale towarzysząca zorzom emisja fal radiowych może być wykryta za pomocą radioteleskopów.
Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

26 ciekawostek o Antarktydzie
26 ciekawostek o Antarktydzie
Świat z lodu
Przez tysiące lat, gdy ludzie zdobywali najdalsze zakątki ziemi, tutaj nie dotarł nikt. Starożytni Grecy dowodzili, że świat jest okrągły i że musi is ...
24 ciekawostki o pingwinach
24 ciekawostki o pingwinach
Zadeklarowani południowcy
Pingwiny są gatunkami morskimi zamieszkującymi zimne morza półkuli południowej. Najliczniej występują wokół Antarktydy i u wybrzeży Ameryki Południowe ...
16 ciekawostek o Wielkim Obłoku Magellana
16 ciekawostek o Wielkim Obłoku Magellana
Jest największą galaktyką satelitarną Drogi Mlecznej
Swoją nazwę zawdzięcza Ferdynandowi Magellanowi, który podczas swojej wyprawy dookoła świata podziwiał ją na niebie. Gołym okiem można ją zaobserwować ...
21 ciekawostek o galaktyce M31 Andromeda
21 ciekawostek o galaktyce M31 Andromeda
Messier 31, NGC 224
Kiedyś była uważana za mgiełkę, później za mgławicę. Dopiero w XX wieku dzięki rozwojowi techniki udało się stwierdzić że jest kolejną po Drodze Mlecz ...
15 ciekawostek o Układzie Słonecznym
15 ciekawostek o Układzie Słonecznym
Nasze najbliższe kosmiczne otoczenie.
Układ Słoneczny powstał około 4,6 miliarda lat temu. Jego centralnym punktem jest Słońce, wokół którego po orbitach porusza się 8 planet i przynajmnie ...
20 ciekawostek o Arktyce
20 ciekawostek o Arktyce
Najbardziej wysunięty na północ obszar Ziemi
Arktyka to region polarny położony w najbardziej wysuniętej na północ części Ziemi. Ziemia w tym regionie ma zmienną sezonowo pokrywę śnieżną i lodową ...
27 ciekawostek o niedźwiedziach polarnych
27 ciekawostek o niedźwiedziach polarnych
Bardzo niebezpieczne białe misie
Niedźwiedzie polarne zwane także niedźwiedziami białymi zamieszkują Arktykę. Prowadzą morski tryb życia, są świetnymi pływakami a do przetrwania potrz ...
23 ciekawostki o Grenlandii
23 ciekawostki o Grenlandii
Największa wyspa świata.
Grenlandia to wyspa geograficznie należąca do Ameryki Północnej. Historycznie i politycznie należy do Europy, stanowi autonomiczne terytorium zależne ...

Najnowsze tematy

30 ciekawostek o Elżbiecie Bawarskiej
30 ciekawostek o Elżbiecie Bawarskiej
Cesarzowa Sisi
Elżbieta Bawarska, znana również jako Sisi, była jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii europejskich monarchii. Jej niezwykła uroda, nie ...
18 ciekawostek o pałacu Schönbrunn
18 ciekawostek o pałacu Schönbrunn
Piękne Źródło
Pałac Schönbrunn nazywany czasem "Pięknym Źródłem, to wyjątkowy zabytek architektury wiedeńskiej i jedno z najważniejszych miejsc turystycznych w Aust ...
23 ciekawostki o Kate Middleton
23 ciekawostki o Kate Middleton
Katarzyna, księżna Walii
Kate Middleton, oficjalnie tytułowana Katarzyną, Księżną Walii, jest żoną następcy brytyjskiego tronu, księcia Wilhelma, z którym doczekała się trójki ...
14 ciekawostek o muzeum Orsay
14 ciekawostek o muzeum Orsay
Drugie po Luwrze, najczęściej odwiedzane muzeum sztuki we Francji
Muzeum d'Orsay to jedno z najważniejszych muzeów w Paryżu, które mieści się w dawnej stacji kolejowej na brzegu Sekwany. Specjalizuje się ono w sztuce ...
15 ciekawostek o Jeziorze Łabędzim
15 ciekawostek o Jeziorze Łabędzim
Jeden z najbardziej znanych na świecie spektakli baletowych
Klasyczny balet w czterech aktach, opowiadający historię miłości mierzącej się z otaczającym ją złem. Modyfikowany na wiele sposobów, w każdej wersji ...
18 ciekawostek o karobie
18 ciekawostek o karobie
Chleb świętojański - substytut kakao
Karob to inaczej szarańczyn strąkowy - Ceratonia siliqua - drzewo rosnące w klimacie śródziemnomorskim. Jest to zimozielone drzewo o ciemnozielonych s ...
24 ciekawostki o balecie
24 ciekawostki o balecie
Historia sztuki baletowej na przestrzeni wieków
Balet uznawany jest za elitarną formę sztuki, wiążącą się z mnóstwem wyrzeczeń i ciężkiej pracy, wykonywanej od najmłodszych lat. Swoją genezę miał na ...
25 ciekawostek o Karolu III
25 ciekawostek o Karolu III
Król Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z dynastii Windsorów
6 maja 2023 roku w Opactwie Westminsterskim Karol, syn królowej Elżbiety II, został koronowany na króla Zjednoczonego Królestwa. Na koronę czekał reko ...

Podobne tematy