Znaleźliśmy 34 ciekawostki na temat Budapesztu
Budapeszt, największe miasto i stolica Węgier, jest jedną z najważniejszych metropolii europejskich. To ważny ośrodek kulturalny, naukowy, turystyczny i uzdrowiskowy, siedziba władz państwowych i Parlamentu. Jest to miejsce, do którego chętnie przybywają turyści, aby poczuć atmosferę królewskiego miasta, zażyć kąpieli w zabytkowych termach, gdzie Boby Fischer rozgrywał swoje partie szachowe, czy napić się kawy w słynnym New York Cafe, gdzie Molnar pisał "Chłopców z placu broni".
1.Budapeszt jest największym miastem i jednocześnie stolicą Węgier. Leży nad Dunajem, w północnej części kraju.
2.Pod względem zaludnienia jest ósmym, wśród stolic Europy, miastem. Budapeszt jest metropolią globalną, która powstała z przyłączenia do niego 23 okolicznych miejscowości. Metropolia podzielona jest na 23 dzielnice z własnymi zarządami, a całym miastem zarządza Samorząd Stołeczny.
3.Budapeszt należy do komitatu (jednostka administracyjna w węgierskim podziale administracyjnym) Pest. Jest to najlepiej rozwinięty region Węgier, ze znakomicie rozwiniętą infrastrukturą (autostrady, kolej), usługami i turystyką.
4.Obszar Budapesztu obejmuje 525 km2. Mieszka tam ponad 2 mln ludzi, co stanowi 20% populacji całego kraju. Przez miasto przepływa Dunaj na długości 28 km i dzieli miasto na dwie części: lewobrzeżny Peszt, położony na równinie (część Wielkiej Niziny Węgierskiej) i prawobrzeżną Budę, położoną na wzgórzach budańskich. Jednym ze wzgórz jest Góra Jana, której szczyt stanowi najwyższy punkt Budapesztu (527 m.n.p.m.), a na nim znajduje się Wieża Elżbiety, wieża widokowa z początków XX wieku.
5.Centrum Budapesztu leży na wysokości 105 m. Buda jest w większości złożona z osiedli mieszkaniowych o niskiej zabudowie, w tym wielu willowych. Peszt jest centrum administracyjnym, handlowym i przemysłowym, z wielkimi blokowiskami i kamienicami, parkami i centrami sportowymi.
6.Początki osadnictwa na terenie obecnego Budapesztu sięgaja II w. p.n.e. Tereny te zamieszkiwali wówczas Scytowie i Celtowie.
7.W I w. p.n.e. obszar obecnego Budapesztu został wcielony do Cesarstwa Rzymskiego. Rzymiane założyli osadę Aquincum i wybudowali w niej twierdzę Contra Aquincum. Aquincum stało się stolicą prowincji Pannonia Inferior, w której mieszkało 20 tys. mieszkańców. Do dziś zachowały się pozostałości rzymskiego miasta garnizonowego, obozowiska, wille, łaźnie i amfiteatr. Rzymianie zostali wyparci z tych terenów około V wieku przez Hunów. Prawdopodobnie nazwa prawobrzeżnej części Budapesztu pochodzi od imienia brata wodza Hunów Attyli - Budy, choć niektórzy twierdzą, że od słowiańskiego słowa, oznaczającego budynek.
8.Przodkowie dzisiejszych Węgrów - Madziarowie, przybyli w okolice Budapesztu w początkach X wieku i osiedlili się w Pannonii (później nazwanej Starą Budą - Obudą). W czasie powstania pogańskiego na wzgórzu budańskim śmiercią męczeńską zginął biskup Gerhard (Gellert) i od jego nazwiska wzgórze to nosi nazwę Wzgórze Gellerta.
9.W 1148 roku na lewym brzegu Dunaju powstał Peszt. Aby uchronić kraj przed najazdami obcych wojsk, król węgierski Bela IV nakazał wybudowanie licznych twierdz. Jedna z nich powstała na południe od Obudy, w miejscu dzisiejszego Wzgórza Zamkowego, a wokół powstało miasto Buda. Ze Wzgórza Zamkowego od XIII do XVI wieku władali węgierscy królowie.
10.Oba miasta, Buda i Peszt, rozwijały sie szczególnie za panowania Zygmunta Luksemburskiego i Macieja Korwina. Za panowania Zygmunta Luksemburskiego założony został uniwersytet (1395 rok), a za Macieja Korwina, pierwsza drukarnia (1473 rok). Miasta były znaczącym ośrodkiem handlu bydłem i winem. Okres bujnego rozwoju trwał prawie trzysta lat, został przerwany najazdem Turków.
11.W 1525 roku Turcy zdobyli miasta i rozpoczął się okres okupacji tureckiej, trwający ponad 160 lat. Najeźdźcy zniszczyli znaczną część miasta, większość kościołów przekształcili na meczety albo zburzyli, wiele budynków zostało zdewastowanych, bądź przekształconych na ich potrzeby. Wybudowali jedynie kilka tradycyjnych łaźni, z których część przetrwała do dziś.
12.Wyzwolenie spod tureckiej okupacji nastąpiło w 1686 roku działaniami wojsk habsburskich. Trójmiasto (Obuda, Buda i Peszt) szybko się odbudowało i zaczęło rozwijać. Główne urzędy węgierskie zostały przeniesione z Bratysławy do Budy, a miasta liczyły około 40 tys. obywateli. Powstał też wtedy pierwszy most łańcuchowy przez Dunaj, który połączył Budę z Pesztem. Most nosi nazwę od nazwiska modernizatora miasta i inicjatora jego budowy - Stefana Szechenyiego. Buda stała się centrum administracyjnym i wojskowym, zaś Peszt, typowym miastem handlowym, a z czasem ośrodkiem akademickim i naukowym.
13.W czasie rewolucji węgierskiej (1848-1849) Trójmiasto zjednoczyło się w jedno miasto. Po stłumieniu powstania odwołano jednak to połączenie, a na Wzgórzu Gellerta wybudowano cytadelę, która miała stanowić ostrzeżenie dla mieszkańców.
14.Po utworzeniu Austro-Węgier doszło do ponownego połączenia Obudy, Budy i Pesztu i 1 stycznia 1873 roku powstał Budapeszt. W 1900 roku Budapeszt był większy od Rzymu, Madrytu, Lizbony, Amsterdamu, Neapolu i Hamburga.
15.Z okazji milenium Węgier w 1896 roku powstały najsłynniejsze budowle budapeszteńskie.
- Parlament - jeden z symboli stolicy Węgier i całego kraju, jest jednym z największych gmachów parlamentów narodowych na świecie, a w momencie jego pierwszego posiedzenia w 1896 roku był największym tego typu budynkiem na świecie.
- Pierwsza linia metra w Europie kontynentalnej
- Dworzec kolejowy Nyugati - wtedy największy dworzec kolejowy w Europie
- Największy port rzeczny na Dunaju
Przeczytaj również
