Książę Siedmiogrodu Stefan Batory, po ucieczce z Rzeczpospolitej Henryka Walezego, stał się niespodziewanie najsilniejszym pretendentem do tronu polskiego. Mimo oporu magnaterii i wysokich urzędników państwa, szlachta ogłosiła go nowym monarchą. Z racji małżeństwa z Anną Jagiellonką, obraną wcześniej na króla Polski, stał się iure uxoris król Polski. Panował w latach 1575-1586.