Ciekawostki o Florencji

Jest stolicą Toskanii i jej najbardziej zaludnionym miastem z 383 083 mieszkańcami (2016 rok) i ponad 1 520 000 w jej obszarze metropolitalnym. Obszar metropolitalny ustanowiony w 2000 roku obejmuje trzy prowincje Florencja-Prato-Pistoia.

Siedzibę miała w dawnym kościele Santa Maria degli Angeli przy via Alfani. Działała na polecenie Wielkiego Księcia Ferdynanda II Medyceusza, który doprowadził do stworzenia sieci stacji detekcyjnych, w skład której wchodziła również pierwsza stacja meteorologiczna Vallombrosa i inne stacje w Toskanii. Prowadziła ona obserwacje meteorologiczne w latach 1654-1670.

Pierwszą stałą osadą była wioska na palach zbudowana około IX wieku p.n.e. przez Etrusków, w pobliżu brodu na Arno. Około 150 r p.n.e. Etruskowie założyli w pobliżu rzeki miasto Fiesole i zbudowali pierwszy drewniany most na Arno.

Obecna Florencja została założona przez Juliusza Cezara w 59 roku p.n.e. jako osada dla weteranów i nosiła nazwę Fluentia, jako że założone było między dwiema rzekami. Później nazwę zmieniono na Florentia, co oznaczało "miasto dobrobytu".

Położenie wzdłuż Via Cassia, głównego szlaku łączącego Rzym z północą, w żyznej dolinie Arno, spowodowało, że osada szybko stała się ważnym ośrodkiem handlowym.

Savonarola był włoskim dominikaninem z Ferrary, kaznodzieją, który wzywał do chrześcijańskiej odnowy, potępiał korupcję duchownych, despotyczne rządy i wyzysk ubogich. Przyczynił się do ustanowienia Republiki florenckiej (po wygnaniu Medyceuszy).

Biblioteka została zaprojektowana przez Michała Anioła i jest przykładem manieryzmu. Zawiera ona około 11 000 rękopisów, 2 500 papirusów, 43 ostrakonów (skorupa naczynia ceramicznego, służąca jako materiał piśmienniczy, głównie w starożytnym Egipcie i Grecji), 566 inkunabułów, 1681 druków z XVI w., i 126 527 druków z XVII do XX w.

Było to państwo marionetkowe istniejące w północnych Włoszech. Utworzone przez Benita Mussoliniego przy pomocy Niemiec, po obaleniu rządów faszystów we Włoszech. Zostało zlikwidowane po wybuchu powstania, którego uczestnicy rozstrzelali Mussoliniego.

Żołnierze alianccy, którzy zginęli wyzwalając Florencję, są pochowani na cmentarzach poza miastem.

Arno zalała część centrum, uszkadzając wiele dzieł sztuki. Zalany został Ponte Vecchio, woda porwała część biżuterii ze sklepów jubilerskich tam ulokowanych. Mieszkańcy miasta próbowali wyławiać biżuterię z wody.

Wokół miasta, na ścianach domów wiszą małe tabliczki informujące dokąd sięgała woda.

Turystyka wzbogaciła finanse miasta w 2015 roku o około 2,5 miliarda euro. Od kwietnia do października turyści przewyższają liczebnie miejscową ludność.

W 2010 roku Florencja została uznana za trzecią ulubioną destynację turystyczną, a w 2015 roku czytelnicy  Condé Nast Travel wybrali ją jako najlepsze miasto w Europie.

Miasto było miejscem  narodzin sztuki renesansu (1450 do 1527). Sztuka renesansowa koncentrowała się na naturalizmie i ludzkich emocjach. Była racjonalna, matematyczna, indywidualistyczna, składała się z perspektywy liniowej i cieniowania (światłocieni). Renesans oznaczał odrodzenie klasycznych wartości w sztuce i społeczeństwie.

Tworzyli tam: Leonardo da Vinci, Donatello, Michał Anioł, Cimabue (Cenni di Pepo), Giotto, Arnolfo i Andrea Pisano, Brunelleschi, Masaccio, Filippo Lippi, Botticelli, Paolo Uccello i inni.

Ich prace, wraz z dziełami wielu innych pokoleń artystów, są zgromadzone w kilku muzeach miasta: Galerii Uffizi, Galeria Palatina, Galeria Akademii, Muzeum Bargello, Muzeum San Marco z dziełami Fra Angelico, Muzeum dell'Opera del Duomo, kaplice Medyceuszy, dom Buonarrotiego z rzeźbami Michała Anioła i in.

Jest to rodzaj zaburzenia nerwicowego przejawiającego się przyspieszonym biciem serca, zawrotami głowy, dezorientacją, a nawet halucynacjami powstającymi u niektórych osób na widok wspaniałości dzieł sztuki i zabytków zgromadzonych na małej przestrzeni.

Projekt Brunellescchiego  zakładał budowę kopuły największej, jaką kiedykolwiek zbudowano w tym czasie i pierwszą większa kopułę zbudowaną w Europie od czasów dwóch wielkich kopuł z czasów rzymskich - Panteonu w Rzymie i Hagia Sophia w Konstantynopolu.

Ośmiokątna kopuła o rozpiętości 45,4 m i wysokości 107 m (wraz z latarnią) góruje nad panoramą Florencji. Darren / Flickr / CC BY-NC 2.0

Czerwona kopuła Santa Maria del Fiore pozostaje największą tego typu ceglaną konstrukcja na świecie.

Jest to jedno z najważniejszych dzieł renesansowej rzeźby, obok Piety, najbardziej znana rzeźba Michała Anioła. Posąg Dawida ma 5,17 metra wysokości. Został wykonany z ogromną dbałością o szczegóły, ponieważ artysta wyrzeźbił nawet naczynia krwionośne.

W 1504 roku posąg Dawida stanął obok wejścia do Palazzo Vecchio na Piazza della Signoria, symbolizując wolność zdobytą przez mieszkańców miasta i gotowość do jej obrony - stał tam przez 369 lat. W 1873 roku posąg przeniesiono do specjalnej Trybuny Dawida w Galleria dell'Accademia, w celu ochrony przed gołębiami i zastąpiono go kopią, która stoi tam do dziś.

Centrum miasta otoczone jest powstałymi w XV wieku murami. W ich obrębie, na Piazza della Signoria znajduje się Fontanna Neptuna autorstwa Bartolomeo Ammannati, która jest arcydziełem marmurowej rzeźby i jest częścią wciąż działającego rzymskiego akweduktu.

Większość miasta została zbudowana w okresie renesansu, choć jego układ i struktura pod wieloma względami nawiązuje do czasów rzymskich (osada garnizonowa). Obok architektury renesansowej, w mieście odnaleźć można także ślady architektury średniowiecznej, barokowej, klasycznej i nowożytnej.

Palazzo Vecchio (Stary Pałac) usytuowany przy Piazza della Signoria jest dawną siedzibą rady miejskiej. Zaprojektowany został przez Arnolfo di Cambio w 1299 roku. Wewnątrz budynku znajduje się m.in. Izba Pięciuset (Salone dei Cinquecento), najbardziej imponująca komnata o długości 52 metrów i szerokości 23 metrów, (zbudowana na zlecenie Savonaroli), do której prowadzą szerokie schody projektu Vasariego.

W 1503 roku zlecenie na namalowanie fresków zdobiących salę otrzymało dwóch wielkich mistrzów renesansu: Michał Anioł i Leonardo da Vinci. Ich projekty nigdy nie zostały zrealizowane (Leonardo próbował, bez powodzenia, zastosować nową metodę malowania fresków, a Michał Anioł pozostawił tylko szkice).

W mieszkańcach miasta budzi ona dwojakie uczucia: miłości, bo dzięki niej miasto rozwijało się, ale też nienawiści z powodu powodzi, które ten dorobek mieszkańców niweczyły.

Jeden z mostów na Arno - Ponte Vecchio - szczególnie się wyróżnia, zwłaszcza mnogością sklepów zbudowanych na jego krawędziach, podtrzymywanych palami. Most ten, zwany też Mostem Złotników jest jednym z najbardziej rozpoznawanych symboli Florencji, jest także najstarszym mostem w mieście (pierwotny zbudowany przez Etrusków), jedynym, który przetrwał II wojnę światową w stanie nienaruszonym, a także najstarszym kamiennym mostem w Europie.

Jest to pierwszy w świecie zachodnim przykład mostu zbudowanego z łuków odcinkowych.

Wśród zbiorów galerii przeważają obrazy szkół włoskich i flamandzkich: Cimabue, Giotto, Duccio, Simone Martini, Piero della Francesca, Lorenzo Monaco, Fra Filippo Lippi, Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci, Michał Anioł, Rafael, Lucas Cranach, Albrecht Dürer, Tycjan, Rubens, Rembrandt, Caravaggio, Antoon van Dyck, Giovanni Bellini i in.

Podczas zwiedzania galerii można zobaczyć wizerunki polskich władców: Zygmunta I, Zygmunta III Wazy, Władysława IV, Jana III Sobieskiego, Augusta II i Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Są to m.in. katedra Santa Maria del Fiore, bazylika Santa Maria Novella, bazylika Santa Croce, bazylika San Lorenzo (miejsce pochówku wszystkich głównych członków rodziny Medici, od Cosimo il Vecchio do Cosimo III).

Budynkiem sakralnym jest też Baptysterium San Giovanni, które ma status bazyliki mniejszej. Jest to jeden z najstarszych budynków w mieście, zbudowany w latach 1059-1128, w stylu florencko-romańskim. Baptysterium słynie z trzech zestawów ważnych pod względem artystycznym drzwi z brązu z płaskorzeźbami. 

Drzwi południowe stworzył Andrea Pisano, a drzwi północne i wschodnie Lorenzo Ghiberti. Michał Anioł nazwał wschodnie drzwi - Porta del Paradiso - Drzwi Raju.

W baptysterium został ochrzczony włoski poeta Dante Alighieri i wiele innych znaczących postaci renesansu, w tym członkowie rodziny Medici.

W budynku znajduje się monumentalny nagrobek Antypapieża Jana XXIII autorstwa Donatello.

Il Porcellino to lokalny pseudonim dla fontanny z brązu przedstawiającej dzika. Figura została wyrzeźbiona i odlana przez barokowego mistrza Pietro Taccę, na krótko przed 1634 rokiem, wzorowana na marmurowej włoskiej kopii hellenistycznego oryginału z marmuru (wystawionej w klasycznej sekcji Muzeum Uffizi)