16 ciekawostek o jajach Faberge
Jaja Faberge to wysadzane klejnotami najdroższe na świecie pisanki, kryjące w swoim wnętrzu równie kosztowne niespodzianki. Pomysł na ich stworzenie z ...
Jest jednostką administracyjną Federacji Rosyjskiej, najdalej na zachód wysuniętym regionem Rosji. Zajmuje obszar 15 096 km2. Od reszty kraju oddzielony jest obszarami niepodległych państw i pozbawiony jest łączności lądowej z głównym terytorium Rosji (esklawa).
Obwód Kaliningradzki graniczy z Litwą i Polską. Należy do niego odcinek wybrzeża Morza Bałtyckiego o długości 147 km.
Około 1/3 powierzchni obwodu (w tym znaczna część wybrzeża oraz cała rosyjska część Mierzei Wiślanej) stanowią strefy ograniczonego dostępu. Pięciokilometrowy pas przy granicy objęty jest zakazem wstępu cudzoziemców (muszą posiadać specjalne przepustki).
Obwód Kaliningradzki wchodzi w skład utworzonego w 2000 roku Północno-Zachodniego Okręgu Federalnego.
Znajduje się tam wiele jezior, spośród których 38 ma powierzchnię większą niż 10 hektarów.
Najniżej położonym miejscem obwodu są depresje - poldery leżące w północnej części obwodu, przy granicy z Litwą, nad Zalewem Kurońskim, w rejonie sławskim.
Najwyższe wzniesienie ma wysokość 242 m n.p.m. i znajduje się niecały kilometr od granicy z Polską (Wzgórza Szeskie).
Obejmują one prawdopodobnie ponad 90% światowych zasobów tego surowca. Najwięcej bursztynu wydobywa się rejonie osiedla Jantarnyj, gdzie często poddawany jest on także obróbce.
Znajdują się tam także niewielkie złoża ropy naftowej o wysokiej jakości (z niską zawartością siarki) - wydobycie kształtuje się na poziomie 1 mln ton z możliwością powiększenia do 1,5-2,0 mln ton rocznie.
Port usytuowany jest nad Zalewem Wiślanym na rzece Pregole, jest otwarty dla żeglugi międzynarodowej od 1991 roku. Przyjmuje statki morskie o maksymalnym zanurzeniu 8 m.
Port w Kaliningradzie nie zamarza w czasie surowych zim, dlatego jest dostępny dla żeglugi przez cały rok. Jednak gdy przez długi czas utrzymują się niskie temperatury, w kanale łączącym port z Morzem Bałtyckim pojawia się lód. Wówczas do akcji wkraczają lodołamacze - ostatnie użycie lodołamaczy miało miejsce w 1997 roku.
W 1231 zakon krzyżacki rozpoczął podbój tych ziem i w 1255 roku Twangeste zostało zniszczone i zastąpione nową fortecą, twierdzą wojskową o nazwie Königsberg (Regiomontium - królewska góra) a cześć najwybitniejszego dowódcy wojskowego, króla Czech Ottokara II. Zakon zbudował zamek nad Pregołą - historia miasta Königsberg trwała około 700 lat.
W 1312 roku zamek stał się rezydencją wielkiego marszałka zakonu.
Kultura staropruska ostatecznie wymarła na początku XVIII wieku wraz z wielką zarazą, a ocalali Prusowie zasymilowali się.
Kazimierz Jagiellończyk utworzył województwo królewieckie, którego stolicą został Królewiec. Pierwszym i jedynym wojewodą królewieckim był szlachcic pruski, Ścibor Bażyński.
12 kwietnia 1455 roku miasto zostało odbite przez wojska krzyżackie, a województwo królewieckie przestało istnieć.
Podczas wojny trzynastoletniej od 1457 roku Królewiec był siedzibą wielkiego mistrza krzyżackiego, przeniesioną tu z Malborka.
W latach 1543-1552 w Królewcu i w Ełku wydano więcej książek w języku polskim niż w całej Rzeczypospolitej. Od XVI do XX wieku miasto było ośrodkiem wydawniczym polskojęzycznej literatury religijnej.
W 1545 roku wydano w Królewcu drukiem pierwszy polski katechizm autorstwa Jana Seklucjana, a w 1551 pierwszy drukowany przekład ewangelii na język polski. Dwa lata później ukazał się przekład całego Nowego Testamentu, tzw. Biblia Królewiecka.
W Królewcu drukował swoje utwory Jan Kochanowski.
W 1542 roku książę Albrecht Hohenzollern, który był siostrzeńcem króla Zygmunta Starego, utworzył w Królewcu (właściwie w Knipawie, jednym z trzech miast wchodzących w skład Królewca) szkołę partykularną. Szkoła przygotowywała kandydatów do studiów uniwersyteckich. Rozwijająca się prężnie szkoła została przekształcona w protestancki Uniwersytet Albrechta - Albertina.
Uniwersytet Albertina istniał w Królewcu w latach 1544-1945 i był jedynym uniwersytetem w Księstwie Pruskim, a także jednym z najważniejszych w I Rzeczpospolitej. Po oderwaniu Prus od Polski (1657) Albertina pozostała największym ośrodkiem akademickim w Prusach Wschodnich do końca swojego istnienia.
Wśród pierwszych studentów Albertiny był m.in. Jan Kochanowski, Piotr Kochanowski, Andrzej Kochanowski, Stanisław Sarnicki, Erazm Glinczer i in.
W 1560 roku Zygmunt August obdarzył Akademie w Królewcu takimi samymi przywilejami, jakie posiadała Akademia Krakowska. Od tego momentu Albertina mogła nadawać stopnie naukowe.
W 1657 roku Prusy Książęce uniezależniły się od I Rzeczypospolitej. Elektor zmusił miasto do złożenia przysięgi wierności, choć stany miejskie wciąż uznawały Królewiec za część Królestwa Polskiego.
W 1701 roku elektor Brandenburgii koronował się w Królewcu na króla Prus jako Fryderyk I. Scalił trzy miasta: Stare Miasto, Knipawę i Lipnik w jedno miasto Królewiec, którego nazwa od tej pory brzmiała: Królewsko-Pruskie Stołeczne i Rezydencjonalne Miasto Królewiec.
Problem ten rozwiązał szwajcarski matematyk i fizyk, pionier w wielu obszarach tych nauk - Leonhard Euler, który większą część życia spędził w Rosji i Prusach.
Przepływająca przez Królewiec Pregoła posiadała w swych rozwidleniach dwie wyspy. Ponad rzeką przerzucono siedem mostów, z których jeden łączył obie wyspy, a pozostałe mosty łączyły wyspy z brzegami rzeki.
Euler wykorzystując teorię grafów rozwiązał problem mostów w Królewcu, powodując, że można było przejść kolejno przez wszystkie mosty tak, aby każdy przekroczyć tylko raz.
Zagadnienie to Euler opisał w 1741 roku w swojej pracy Solutio problematis ad geometriam situs pertinentis w Commentarii academiae scientiaru, która uznawana jest za pierwszą pracę na temat teorii grafów.
Caryca Elżbieta (młodsza córka Piotra I Wielkiego i jego drugiej żony, cesarzowej Katarzyny I) wcieliła Królestwo w Prusach wraz z Królewcem do Rosji. Zamek w Królewcu stał się siedzibą rosyjskiego gubernatora.
Urodzony w Królewcu Immanuel Kant złożył m.in. przysięgę wierności carycy Elżbiecie.
Śmierć carycy Elżbiety (tzw. cud domu brandenburskiego), spowodowała przywrócenie władzy w Prusach Hohenzollernom. Rosjanie wycofali się z Królewca w 1763 roku.
W 1871 roku miasto stało się częścią nowo utworzonego Cesarstwa Niemieckiego.
Powstał on w wybudowanym w latach 70. XIX wieku zewnętrznym Forcie III twierdzy królewskiej - Fort Quednau, nazwany później König Friedrich III.
Podczas oblężenia miasta w czasie II wojny światowej fort był broniony przez Niemców aż do 7 kwietnia 1945 roku.
W 1999 roku na terenie fortu odnaleziono znaczną część zbiorów archeologicznych przedwojennego Prussia-Museum.
W 1946 roku nazwę miasta zmieniono na Kaliningrad, na cześć zmarłego Michaiła Kalinina, bolszewika odpowiedzialnego za wiele masowych zbrodni komunistycznych.
Podpis Kalinina (między innymi) figuruje na decyzji o zamordowaniu polskich oficerów w Katyniu w 1940 roku.
Na prześmiewczym "oficjalnym" koncie Kralovca (Królewca) ogłoszono, że 97,9 % mieszkańców Kaliningradu zagłosowało w referendum za przejęciem obwodu przez Czechy i za zmianą nazwy miasta na czeski Kralovec.
Czesi podkreślają, że Rosjanie uzasadniają swoje działania w ukraińskich republikach dawną przynależnością do Rosji niektórych terytoriów Ukrainy. Tymczasem twitterowicze przypominają, że dzisiejszy Kaliningrad założyli w 1255 roku Krzyżacy, nazywając go Regiomontium na cześć czeskiego króla Przemysła Ottokara II, skąd pochodzi niemiecka nazwa miasta Königsberg, a także polski i czeski Królewiec (Kralovec).
