Ludzie

Ciekawostki o Emilie du Chatelet

Znaleźliśmy 19 ciekawostek na temat Emilie du Chatelet

Jedna z najwybitniejszych kobiet XVIII wieku

Urodzona na początku XVIII wieku Emilie du Chatelet przez współczesnych uważana była za najwybitniejszą kobietę swoich czasów. Była genialną ale też najelegantszą matematyczką, o arystokratycznej aparycji, posiadającą pasję do nauki i flirtu. Była inteligentna, ambitna i wyzwolona. Wolter widział w niej dobrego człowieka, który nigdy nie mówi źle o innych. Przełamała schematy i ograniczenia dotyczące kobiet żyjących w tamtych czasach, osiągając bardzo wiele w dziedzinie nauk ścisłych. Przyczyniła się do zrozumienia fizyki Izaaca Newtona, a dzięki jej pracy kolejne pokolenia naukowców mogły zapoznać się z jego dokonaniami.
Dziś najczęściej wspominana jest w kontekście wieloletniego związku z Wolterem, który po jej śmierci powiedział, że jedyną jej wadą było to, że była kobietą.

Emilie du Chatelet
1
Emilie du Chatelet była francuską intelektualistką - pisarką i uczoną zajmującą się naukami ścisłymi.

Żyła w latach 1706-1749.

2
Urodziła się w Paryżu jako jedyna dziewczynka wśród sześciorga dzieci Louisa Nicolasa le Tonnelier de Breteuil i Gabrielle Anne de Froullay.

W chwili urodzin Emilie jej ojciec, członek pomniejszej szlachty, pozostawał w służbie króla Ludwika XIV i pełnił funkcję głównego sekretarza. Dzięki koneksjom ojca córka mogła wychowywać się w środowisku najwybitniejszych intelektualistów epoki. Ojciec co czwartki zapraszał do swojego domu szanowanych pisarzy i naukowców.


3
Emilie otrzymała solidne, wszechstronne wykształcenie - na ówczesne czasy zarezerwowane jedynie dla chłopców.

 Była bardzo uzdolniona osobą. Biegle znała łacinę, grekę, język niemiecki, występowała w balecie, grała w teatrze, śpiewała arie operowe i grała na klawesynie. Otrzymała wykształcenie w zakresie matematyki, literatury i nauk ścisłych, uczyła się też szermierki i jazdy konnej.

Wśród zapraszanych przez ojca gości znajdował się między innymi Bernard Le Bovier de Fontenelle, francuski pisarz i wpływowy członek trzech akademii francuskiego towarzystwa naukowego Institut de France, znany z przystępnego podejścia do tematów naukowych w okresie nadchodzącego Oświecenia. Od niego dziesięcioletnia Emilie czerpała wiedzę o astronomii.

4
W niecodzienny sposób wykorzystywała swoje umiejętności matematyczne.

Będąc nastolatką, gdy brakowało jej pieniędzy na książki, wykorzystując swoje zdolności matematyczne, opracowała skuteczne strategie hazardowe.

5
W wieku dziewiętnastu lat została markizą du Chastellet.

W 1725 roku wyszła za mąż za starszego o piętnaście lat markiza Florent-Claude du Chastellet-Lomont. Jak wiele małżeństw wśród szlachty, jej małżeństwo zostało zaaranżowane. W prezencie ślubnym mąż Emilie otrzymał gubernatorstwo Semur-en-Auxois w Burgundii, dokąd młoda para przeprowadziła się po ślubie.

6
Emilie urodziła markizowi troje dzieci.

Po urodzeniu dzieci, uznając swoje małżeńskie obowiązki za wypełnione, zawarła z mężem porozumienie, w wyniku którego małżonkowie zgodzili się na prowadzenie oddzielnego życia, utrzymując jednocześnie wspólne gospodarstwo domowe.

W 1733 roku, mając 26 lat wznowiła studia matematyczne, początkowo ucząc się algebry i rachunku różniczkowego. Ciągle poszukiwała najlepszych nauczycieli matematyki. Pewnego razu, w Cafe Gradot, miejscu, gdzie mężczyźni często spotykali się na intelektualne dysputy, próbowała dołączyć do jednego ze swoich nauczycieli, ale została grzecznie wyrzucona. Nie zrażona tym zdarzeniem, zaopatrzyła się męski garnitur i w tym stroju wkroczyła do kawiarni.

7
Emilie du Chatelet utrzymywała wieloletnie relacje z Wolterem.

Poznała go prawdopodobnie jeszcze w domu swego ojca, gdy bywał uczestnikiem jego salonów. Sam Wolter utrzymywał, że poznali się w 1729 roku, gdy powrócił z wygnania w Londynie, ale ich przyjaźń rozwinęła się dopiero w maju 1733 roku.

Emilie zaprosiła go do swojej wiejskiej posiadłości w Cirey, w północno-wschodniej Francji, zamieszkał z nią i stał się jej długoletnim towarzyszem.

8
Wolter miał wielki wpływ na Emilie, tworzyli związek dwóch wielkich osobowości.

Łączyła ich wielka sympatia, szacunek i uczucie. Emilie, jako kobieta wyzwolona, przez szereg lat była kochanką Woltera, co nie przeszkadzało jej posiadać w tym samym czasie innych kochanków. Wolter zachwycał się jej urodą i inteligencją, cenił jej dobry i pogodny charakter osoby, która nigdy nie mówiła źle o innych, mimo, iż o niej w towarzystwie mówiono niejednokrotnie nie najlepiej.

Wolter widział w niej przede wszystkim człowieka, a nie tylko kobietę. Zachęcał ją do samodzielnego myślenia i pracy nad swoimi uzdolnieniami, uznając ją za osobę bardziej uzdolnioną matematycznie od siebie.

9
Pasjonowały ją nauki ścisłe.

Studiowała Leibniza, doktora prawa i filozofii, matematyka i fizyka teoretycznego, przetłumaczyła na język francuski, dodając własne komentarze dzieło Newtona "Principia Mathematica ", korespondowała z wybitnymi uczonymi. Badała podstawy religii objawionych i wskazywała na istniejące w nich błędy i sprzeczności logiczne. Była zwolenniczką racjonalizmu i tolerancji oraz przeciwniczką fanatyzmu i zaślepienia religijnego.

10
Stała się pierwszą kobietą, której artykuł naukowy został opublikowany przez Akademię Paryską.

Dzieląc pasję do nauki, Emilie i Wolter współpracowali naukowo. Wspólnie założyli laboratorium w domu Du Chatelet w Lotaryngii i oboje przystąpili w 1738 roku do konkursu o nagrodę Akademii Paryskiej na temat natury ognia, jako konkurenci. Ich prace nie wygrały konkursu, ale otrzymały wyróżnienie i zostały opublikowane.

W swojej pracy "Dissertation sur la nature et la propagation du feu" (Rozprawa o naturze i rozprzestrzenianiu się ognia) spekulowała, że w innych słońcach mogą występować kolory, których nie zawiera widmo światła słonecznego na Ziemi.

11
W maju 1748 roku Emilie du Chatelet związała się z poetą, markizem Jeanem François de Saint-Lambert.

Poetę poznała na dworze Stanisława Leszczyńskiego, zaszła z nim w ciążę i w lutym 1749 roku urodziła córkę. Jeszcze podczas ciąży w liście do przyjaciółki wyraziła obawę, że nie przeżyje porodu.

Faktycznie, sześć dni po urodzeniu córki Emilie du Chatelet zmarła w wieku 42 lat z powodu zatoru płucnego. Jej córka zmarła 20 miesięcy później.

12
Słynna sentencja: "Inteligencja nie ma płci" jest prawdopodobnie autorstwa Emilie du Chatelet.

Wolter, który bardzo szanował Emilie i był z nią do końca, po jej śmierci powiedział: "Był to wielki człowiek, którego jedynym błędem jest to, że był kobietą".

13
Emilie du Chatelet była autorką wielu naukowych dokonań.

Uznaje się ją za jedną z twórczyń zasady zachowania energii. W swoim dziele naukowym o naturze ognia przewidziała zjawisko promieniowania podczerwieni i naturę światła.

Jednym z jej największych osiągnięć  było ustalenie, że energia kinetyczna jest proporcjonalna do kwadratu prędkości, a nie zależna od niej liniowo, jak to twierdził Newton.

14
Została członkiem Akademii Nauk Instytutu Bolońskiego.

W 1740 roku została opublikowana jej książka "Lekcje fizyki", która zawierała przegląd nowych idei w nauce i filozofii. Zarówno ta książka, jak i późniejsza debata przyczyniły się do uhonorowania autorki w 1746 roku członkostwem Akademii.

Chatelet początkowo wolała anonimowość jako autorka, chcąc ukryć swoją płeć. Ostatecznie jednak instytucje przekonały dyskutujących na salonach męskich intelektualistów do zaakceptowania książki i autorki, mimo powszechnego seksizmu.

15
Du Chatelet ulegała hazardowi.

Pewnego wieczoru na dworze w Fontainebleau Emilie przegrała w karty pokaźną jak na tamte czasy sumę 84 tys. franków (w tym część pożyczona). Aby zebrać pieniądze na spłatę długów, opracowała genialny układ finansowania, w którym płaciła poborcom podatków dość niską sumę za prawo do ich przyszłych zarobków (pozwolono im zatrzymać część podatków, które pobierali dla króla).

16
Emilie napisała krytyczną analizę Biblii.

Syntezę jej uwag na temat Księgi Rodzaju opublikowano w języku angielskim w 1967 roku, a w 2011 opublikowano książkę z jej pełnymi notatkami w języku francuskim.

17
Jest autorką monografii "Discours sur le bonheur" , poświęconej naturze szczęścia.

Du Chatelet  zdecydowanie opowiadała się za edukacją kobiet, a zwłaszcza za solidną edukacją średnią, która była dostępna jedynie dla młodych mężczyzn we francuskich szkołach. Twierdziła, że odmawianie kobietom dobrego wykształcenia uniemożliwia się im zajęcie wybitnych pozycji w nauce i sztuce.

Przetłumaczyła "Bajkę o pszczołach", pisała prace z zakresu optyki, racjonalnego językoznawstwa i natury wolnej woli.

18
Na jej cześć nazwano jedną z planetoid pasa głównego i krater na Wenus.

Jest tez tematem trzech sztuk: "Dziedzictwo światła", "Émilie: La Marquise Du Châtelet Defends Her Life Tonight" i "Urania" oraz opery "Emilie" opowiadającej o ostatnich chwilach jej życia.

19
Od 2016 roku Francuskie Towarzystwo Fizyczne przyznaje Nagrodę Emilie Du Chatelet.

Nagroda przyznawana jest fizykowi lub zespołowi naukowców za dokonania w dziedzinie fizyki. Prywatny uniwersytet badawczy Duke University w Karolinie Północnej przyznaje coroczną Nagrodę Du Chatelet w dziedzinie filozofii fizyki za "wcześniej nieopublikowane prace z filozofii fizyki wykonane przez doktoranta lub młodszego naukowca".

Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

19 ciekawostek o Adzie Lovelace
19 ciekawostek o Adzie Lovelace
Pierwsza programistka komputerowa
Ada Lovelace była brytyjską poetką i matematyczką żyjącą w pierwszej połowie dziewiętnastego wieku. Była córką jednego z największych brytyjskich dram ...
30 ciekawostek o Elżbiecie Bawarskiej
30 ciekawostek o Elżbiecie Bawarskiej
Cesarzowa Sisi
Elżbieta Bawarska, znana również jako Sisi, była jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii europejskich monarchii. Jej niezwykła uroda, nie ...
26 ciekawostek o Marii Antoninie Austriaczce
26 ciekawostek o Marii Antoninie Austriaczce
Ostatnia królowa Francji przed rewolucją francuską
Maria Antonina była arcyksiężną Austrii oraz królową Francji i Nawarry, jako żona króla Ludwika XVI. Żyła w latach 1755-1793. Zmarła w wieku trzydzie ...
20 ciekawostek o bitwie pod Azincourt
20 ciekawostek o bitwie pod Azincourt
Rzeź francuskich elit
Jedna z ważniejszych bitew wojny stuletniej. Zlekceważone przez francuzów nieliczne oddziały angielskie rozgromiły znacznie silniejsze wojska francusk ...
35 ciekawostek o Luwrze
35 ciekawostek o Luwrze
Jedno z najstarszych i największych muzeów na świecie
Ten dawny pałac królewski, a obecnie jedno z największych i najczęściej odwiedzanych muzeów na świecie, jest obowiązkowym punktem w programie zwiedzan ...
16 ciekawostek o Paryżu
16 ciekawostek o Paryżu
Miasto świateł
Paryż to miasto bardzo chętnie odwiedzane przez turystów. Zaskakuje ilością zabytków i bogatą architekturą z różnych okresów historycznych. Na spragni ...
29 ciekawostek o Pałacu w Wersalu
29 ciekawostek o Pałacu w Wersalu
Dawna rezydencja królów Francji
Pałac wersalski jest jednym z największych kompleksów pałacowych w Europie. Stanowi część historyczno-kulturowego dziedzictwa Francji, jako symbol mon ...
20 ciekawostek o Marsylii
20 ciekawostek o Marsylii
"Francuskie Chicago"
Marsylia to drugie największe miasto Francji, położone nad Morzem Śródziemnym, w pobliżu Lazurowego Wybrzeża. Miasto wielokulturowe, z bogatą historią ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy