Ada Lovelace była brytyjską poetką i matematyczką żyjącą w pierwszej połowie dziewiętnastego wieku. Była córką jednego z największych brytyjskich dramaturgów, lorda Byrona. Choć nie znała ojca, na swoje życzenie, została pochowana obok niego, w rodzinnym grobowcu rodziny Byron.
Lovelace stworzyła algorytm, który uważany jest za pierwszy program komputerowy. Była cenioną intelektualistką swojej epoki, a jej zdolności analityczne wzbudzały uznanie u wielu naukowców. Charles Babbage, zwany "ojcem komputerów" nazwał ją "Czarodziejką Liczb".
Właściwie nazywała się Augusta Ada King, hrabina Lovelace i była jedyną ślubną córką lorda Byrona, jednego z największych angielskich poetów i dramaturgów.
W życiu towarzyskim Londynu zasłynął on m.in. romansem z żoną przyszłego premiera, Caroline Lamb, a także miłością do swojej przyrodniej siostry, Augusty Leigh, która odeszła od swojego męża w 1811 roku, a w 1814 urodziła córkę. Radość Byrona z powodu narodzin dziecka wywołała spekulacje na temat jego ojcostwa.
Aby uniknąć skandalu Augusta namówiła Byrona do "małżeństwa z rozsądku". Niechętnie zdecydował się na ślub z Anną Isabellą (Annabellą) Milbank, kuzynką lady Caroline Lamb. Z małżeństwa tego na świat przyszła córka Ada.
Dziewczynka otrzymała imię na cześć przyrodniej siostry Byrona (jego wielkiej miłości), Augusty Leighi - "Ada" została nazwana Ada przez ojca.
Małżeństwo Byrona i Annabellą Milbank nie było szczęśliwe. Wkrótce po narodzinach córki Annabella porzuciła Byrona i wyjechała wraz z córką do swoich rodziców. Prawo angielskie w tym czasie przyznawało ojcu pełną opiekę nad dzieckiem w przypadku separacji, ale Byron nie dochodził swoich praw rodzicielskich. Poprosił jedynie swoją siostrę o informowanie go o życiu Ady.
Byron podpisał akt separacji i kilka dni później opuścił Anglię na stałe.
Byron zmarł w 1824 roku, gdy Ada miała osiem lat. Nie pokazano jej nawet portretu ojca, aż do 20. urodzin. Matka była jedyną znacząca osobą w dzieciństwie Aday, choć często zostawiała ją pod opieką swojej babki ze strony matki.
Lady Byron przez całe życie krytykowała Byrona i wysuwała zarzuty dotyczące jego niemoralnego życia. Taką też wiedzę o ojcu starała się przekazać Adzie.
W wieku ośmiu lat cierpiała na silne bóle głowy, które uniemożliwiały jej widzenie. W czerwcu 1829 roku zachorowała na odrę, która wywołała u niej paraliż. Prawie przez rok leżała w łóżku, by później poruszać się o kulach.
Mimo chorób rozwijała swoje zdolności matematyczne i techniczne.
Ada wykazywała zdolności poetyckie, ale matka próbowała odwieść ją od tego, gdyż według niej poezja doprowadziła Byrona do obłędu. Starała się skierować zainteresowania córki w kierunku matematyki i logiki.
Miała prywatnych nauczycieli matematyki i fizyki. Byli nimi William Frend, doktor William King, Mary Somerville oraz matematyk i logik Augustus De Morgan.
Na początku 1833 roku Ada miała romans z jednym ze swoich korepetytorów, z którym próbowała uciec. Krewni korepetytora rozpoznali dziewczynę i powiadomili jej matkę. Lady Byron zatuszowała incydent, aby zapobiec publicznemu skandalowi.
Mary Somerville była szkocką fizyczką, pisarką i erudytką. Studiowała matematykę i astronomię, a w 1835 roku ona i Caroline Herschel (brytyjska astronomka) zostały wybrane jako pierwsze honorowe członkinie Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego.
Somerville przedstawiła w 1833 roku Adę Charlesowi Babbage'owi, "ojcu komputerów", angielskiemu naukowcowi: matematykowi, astronomowi, autorowi tablic logarytmicznych, konstruktorowi mechanicznych maszyn liczących. Babbage zaprosił Adę do obejrzenia swojego prototypu maszyny różnicowej, który ją zafascynował.
Ponieważ Somerville prowadziła intensywną działalność naukową, powstał problem w jaki sposób określać ją, jako naukowca. Z tego właśnie powodu z użycia wyszło dotychczasowe angielskie określenie naukowca - "man of science", zastąpione przez funkcjonujące do dziś "scientist".
Szybko stała się "popularną pięknością sezonu", głównie dzięki "błyskotliwemu umysłowi". W 1834 roku była stałą bywalczynią dworu, uczestniczyła w różnych imprezach, często tańczyła i oczarowywała wiele osób, które określały ją jako filigranową.
Spotykała tam też przyjaciół swojego ojca, którzy potrafili dostrzec w niej jego cechy, zwłaszcza usta. Nastawiona przez matkę, która wpajała w nią niechęć do wszystkich przyjaciół ojca, nie lubiła ich. Zwykle pierwsze wrażenie zanikało po dłuższym poznaniu i z niektórymi pozostawała w przyjacielskich relacjach.
Małżeństwo posiadało trzy domy: Ockham Park - XVII-wieczny angielski wiejski dom w Ockham w hrabstwie Surrey, szkocką posiadłość na Loch Torridon i dom w Londynie. Od 1845 roku głównym domem rodziny była wiejska rezydencja z XIX wieku - Horsley Towers.
Posiadali troje dzieci: Byrona urodzonego w 1836 roku, Annę Isabellę, zwana Annabellą, urodzona w 1837 roku i Ralpha Gordona urodzonego w 1839 roku.
W 1838 roku jej mąż został hrabią Lovelace i wicehrabią Ockham, a Ada została hrabiną Lovelace.
Miała bardzo swobodne podejście do pozamałżeńskich związków, na temat których krążyły plotki. Była też miłośniczką hazardu - w późnych latach 40. straciła ponad 3000 funtów na wyścigach konnych.
Hazard wyzwolił w niej chęć stworzenia w 1851 roku matematycznego modelu dużych zakładów bukmacherskich. Jednak pomysł nie powiódł się, straciła na nim tysiące funtów.
Traktowała je jako narzędzia do odkrywania " niewidzialnych światów wokół nas". Uważała, że intuicja i wyobraźnia mają kluczowe znaczenie dla skutecznego zastosowania koncepcji matematycznych i naukowych.
Babbage był pod wrażeniem jej intelektu i umiejętności analitycznych. Nazwał ją "Czarodziejką Liczb". W 1840 roku Babbage prowadził seminarium na Uniwersytecie Turyńskim na temat swojego najnowszego wynalazku, maszyny analitycznej. W seminarium uczestniczył włoski inżynier Luigi Menabrea (późniejszy premier Włoch), który zanotował wykład i później go opublikował.
Ada Lovelace przetłumaczyła ten artykuł i dołączyła do niego własne notatki, trzy razy dłuższe, niż sam artykuł.. Ten dołączony do artykułu diagram uważany jest za pierwszy program komputerowy.
Stworzyła ona algorytm do obliczenia liczb Bernoulliego (nieskończony ciąg liczb wymiernych, wprowadzony w roku 1631 przez Johanna Faulhabera), który jednak nie został przetestowany, gdyż urządzenie nigdy nie powstało.
Obecnie uważa się, że maszyna analityczna była inspiracją do konstrukcji późniejszych komputerów, a algorytm Ady Lovelace uważany jest przez wiele osób za pierwszy program komputerowy.
Jest to kwestionowane przez wiele osób, które uważają, że niektóre wcześniejsze pisma Charlesa Babbage'a można uznać za programy komputerowe.
Interesowały ja również ówczesne metody, jak frenologia (pseudonauka polegająca na pomiarze wypukłości na czaszce w celu przewidywania cech psychicznych) i mesmeryzm (protonaukowa teoria z XVIII wieku zakładająca istnienie niewidzialnej siły naturalnej posiadanej przez wszystkie żywe istoty, w tym ludzi).
W 1844 roku chciała stworzyć matematyczny model tego, w jaki sposób mózg powoduje myśli, a nerwy uczucia ("rachunek układu nerwowego"). Nigdy tego nie zrealizowała. Lovelace zainteresowała się mózgiem dlatego, że długi czas zaabsorbowana była swoim potencjalnym szaleństwem odziedziczonym po matce. W ramach prac nad tym projektem kontaktowała się z inżynierem elektrykiem Andrew Crosse'em, aby nauczyć się przeprowadzać eksperymenty elektryczne.
Pracowała też nad projektami dotyczącymi związku matematyki i muzyki.
Zmarła na raka macicy. Choroba trwała kilka miesięcy, jej rozwój prawdopodobnie przyspieszyło upuszczanie krwi wykonywane przez lekarza. Opiekę nad Adą sprawowała jej matka, która nie dopuszczała do niej jej przyjaciół. Pod wpływem matki Ada przeszła przemianę religijną i została nakłoniona do odpokutowania za swoje grzechy.
Ada straciła również kontakt ze swoim mężem, który po odbytej z nią rozmowie, opuścił wspólną sypialnię.
Choć go nie znała, był obecny w jej myślach przez całe życie. Nawet swoim dwóm synom nadała imiona: Byron i Gordon. Wyraziła również prośbę, aby po jej śmierci została pochowana obok ojca.
Pochowano ją w kościele św. Marii Magdaleny w Hucknall w Nottinghamshire. Kościół ten jest tradycyjnym miejscem pochówku rodziny Byron, która posiada tam rodzinny grobowiec. Pochowano w nim większość lordów Byron. W kościele znajduje się skromny pomnik lorda Byrona.
Został on tak nazwany na cześć Ady Lovelace.
W 1981 roku Association for Women in Computing (AWC - organizacja zrzeszająca kobiety w informatyce) zainaugurowało przyznawanie nagrody im. Ady Lovelace. Od 1998 roku Brytyjskie Towarzystwo Komputerowe przyznaje Medal Lovelace, a w 2008 roku zainicjowało coroczny konkurs dla studentek.
We wrześniu 2022 roku Nvidia Corporation ogłosiła mikroarchitekturę procesora graficznego (GPU) Ada Lovelace.
Jest to coroczne wydarzenie, które swój początek miało w drugi wtorek października 2009 roku. Jego celem jest podniesienie statusu kobiet w nauce, technologii, inżynierii i matematyce oraz tworzenie nowych wzorów do naśladowania dla dziewcząt i kobiet w tych dziedzinach.