Ludzie

Ciekawostki o Karolu Darwinie

Znaleźliśmy 18 ciekawostek na temat Karola Darwina

Jedna z najbardziej wpływowych postaci w historii ludzkości

Karol Darwin był jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii ludzkości. Współtwórca teorii ewolucji Alfred Russel Wallace stwierdził, że Darwin dokonał większej rewolucji w myśli ludzkiej w ciągu ćwierć wieku, niż jakikolwiek człowiek kiedykolwiek. Dał światu nową koncepcję świata i życia, pokazał jak połączyć w spójną całość wszystkie elementy, rewolucjonizując całe badanie przyrody.
Za swoje dokonania naukowe został uhonorowany pochówkiem w Opactwie Westminsterskim.

Karol Darwin
1
Karol Darwin żył w latach 1809-1882.

Był angielskim przyrodnikiem, geologiem i biologiem, autorem teorii ewolucji, uważanej za fundamentalną koncepcję w nauce.

2
Urodził się 12 lutego 1809 roku w niewielkim angielskim miasteczku Shrewsbury, w rodzinnym domu The Mount.

Pochodził z zamożnej rodziny lekarza i finansisty Roberta Darwina i Susannah, z domu Wedgwood - był piątym z sześciorga dzieci. Jego dziadkiem był Erasmus Darwin, przyrodnik, lekarz, wynalazca i poeta, który zmarł siedem lat przed narodzinami Karola.

Karol swoje zamiłowania przyrodnicze zapewne odziedziczył po dziadku. Erasmus Darwin był głęboko przekonany, że człowiek, jak zwierzęta czy rośliny dziedziczy pewne charakterystyczne cechy nabyte. Często używał słowa "ewolucja", które pojawiło się w jego wierszowanym dziele filozoficznym "Świątynia przyrody".

Dowiedz się więcej ...
3
Karol został ochrzczony w kościele anglikańskim.

Choć rodziny Darwinów i Wedgwoodów były unitarianami (jeden z głównych nurtów reformacji, obok luteranizmu, kalwinizmu, anglikanizmu i anabaptyzmu), to Robert Darwin ochrzcił syna w kościele anglikańskim. Wszystkie dzieci Darwinów uczęszczały z matką do kaplicy unitariańskiej.

Dowiedz się więcej ...
4
Edukację rozpoczął w 1817 roku w szkole dziennej prowadzonej przez kaznodzieję.

W tym samym roku zmarła jego matka. W 1818 roku Karol wraz ze starszym bratem Erazmem uczęszczał do pobliskiej anglikańskiej szkoły w Shrewsbury. Zanim rozpoczął w 1825 roku studia medyczne na Uniwersytecie Edynburskim, pomagał ojcu jako praktykant lekarski w leczeniu biednych w Shroshire.

Karol nie był pilnym studentem medycyny, studia go nudziły, więc je zaniedbywał. Uczył się taksydermii u wyzwolonego czarnoskórego niewolnika Johna Edmonstone'a, który towarzyszył angielskiemu przyrodnikowi, nadzorcy plantacji, odkrywcy i pionierowi w zakresie ochrony przyrody, Charlesowi Watertonowi podczas wyprawy do południowoamerykańskich lasów deszczowych.


Dowiedz się więcej ...
5
Już jako mały chłopiec wykazywał zainteresowanie historią naturalną i kolekcjonerstwem.

Na drugim roku studiów wstąpił do Towarzystwa Pliniusza, studenckiej grupy zajmującej się historią naturalną (dziedzina badań  obejmująca organizmy żywe - zwierzęta, rośliny, grzyby - w ich naturalnym środowisku). Studenci tworzący tę grupę toczyli ożywione debaty, w których kwestionowali ortodoksyjne religijne koncepcje nauki.

Karol asystował w różnych badaniach naukowych i pracach nad zbiorami Muzeum Uniwersyteckiego (wówczas jedno z największych w Europie) sam dokonywał pewnych odkryć, zaniedbując studia medyczne. Zirytowany tym faktem ojciec wysłał go do Christ's College w Cambridge, gdzie miał uzyskać tytuł licencjata, uprawniający go do rozpoczęcia kariery duchownego anglikańskiego.

6
Karol Darwin przebywał w Cambridge w latach 1828- 1831.

Koncentrował się na nauce, zachwycał go język i logika angielskiego teologa, filozofa, przedstawiciela tzw. teologii naturalnej -  Williama Paleya, ale też zajmowało go jeździectwo i strzelectwo.

Stał się też zagorzałym kolekcjonerem chrząszczy - opisy niektórych jego znalezisk opublikowano w w Illustrations of British Entomology Jamesa Francisa Stephensa. Zaprzyjaźnił się z profesorem botaniki Johnem Henslowem, poznał też wielu czołowych przyrodników, którzy w swojej pracy naukowej zajmowali się teologią naturalną.

Dowiedz się więcej ...
7
Był jednym z najlepszych studentów.

Na egzaminach końcowych zajął dziesiąte miejsce na 178 osób. Lektura wielu dzieł przyrodniczych, a zwłaszcza "Teologii naturalnej" Paleya, w której autor próbował udowodnić poprzez dzieła natury istnienie Boga, a procesy adaptacji w przyrodzie tłumaczył ingerencją Boga działającego poprzez prawa przyrody, wywołała w nim chęć własnych odkryć, które pogłębiły by wiedzę przyrodniczą.

Wraz z kilkoma kolegami zamierzał wyjechać na Teneryfę, aby badać przyrodę w tropikach. Ojciec był przeciwny tej wyprawie, ale za namową swojego szwagra zgodził się.

8
Podróż doszła do skutku 27 grudnia 1831 roku i trwała prawie pięć lat.

Odbyła się ona statkiem HMS Beagle, wybudowanym dla Marynarki Królewskiej dziesięciodziałowym żaglowcem klasy Cheeroke, którego kapitanem był Robert FitzRoy. Jej celem było sporządzenie map wybrzeża Ameryki Południowej, a Darwina popłynął w charakterze przyrodnika. W czasie wyprawy Darwin, jako młody przyrodnik, mógł podziwiać krajobrazy Madery, Wysp Zielonego Przylądka, zachodniej Afryki, aż po Ziemię Ognistą. 

Gdy statek przybijał do brzegu, Darwin większość czasu spędzał na lądzie, prowadząc badania geologiczne i zbierając materiały do badań nad historią naturalną.

Sporządzał staranne notatki, a zebrane próbki i listy co jakiś czas wysyłał do Cambridge. Wysyłał też kopię swojego dziennika dla rodziny. Ponieważ w zbieraniu próbek różnego rodzaju nie miał większego doświadczenia, dlatego przesyła je do późniejszej oceny przez specjalistów.

Cierpiał z powodu choroby morskiej, nie przeszkodziło mu to jednak w prowadzeniu badań nad bezkręgowcami morskimi, zwłaszcza nad planktonem - większość jego notatek zoologicznych dotyczyła bezkręgowców morskich.

9
Pierwszy postój na lądzie odbył się na Wyspach Zielonego Przylądka.

Na największej z tych wysp, Santiago, Darwin odkrył muszle w białym paśmie skał wysoko w wulkanicznych klifach. Czytał "Zasady geologii" Charlesa Lyella, rozważał jego teorie na temat lądu powoli wznoszącego się lub opadającego przez bardzo długie okresy czasu, tworzył własne teorie i myślał o napisaniu książki o geologii.

W Brazylii zachwyciły go lasy tropikalne, a w Patagonii dokonał ważnego odkrycia wymarłych ogromnych ssaków, których pozostałości znajdowały się w klifach, obok współczesnych muszli. Zidentyfikował Megatherium americanum, gatunek wymarłego szczerbaka wielkości zbliżonej do słonia. Odkrycie to zostało docenione w Anglii.

Wyprawy w głąb puszczy dały mu możliwość poznania społecznych, politycznych i antropologicznych aspektów życia rodzimych Indian i kolonizatorów. Dowiedział się też, że dwa rodzaje nandu (południowoamerykańskie strusie) mają oddzielne, ale nakładające się terytoria.

Był wielkim przeciwnikiem niewolnictwa. W czasie podróży, w zachodniej Afryce był świadkiem polowania na niewolników, które określił mianem "barbarzyńskiego i wstrząsającego.

10
W 1835 roku Darwin doświadczył trzęsienia ziemi w Chile.

Przekonał się wówczas, że poziom morza był kiedyś wyższy niż obecnie. Wysoko w Andach zobaczył muszle i liczne skamieniałości drzew. Wysunął wtedy teorię, że w miarę podnoszenia się lądu, zatapiane były wyspy oceaniczne, a wokół nich rozrastały się rafy koralowe, tworzące atole.

11
W czasie jednej z pierwszych podróży Darwin otrzymał wyjątkowy prezent.

Na dwudzieste piąte urodziny (12 lutego 1834 roku), kapitan statku Robert FitzRoy nadał nowo odkrytej, najwyższej górze archipelagu Ziemi Ognistej nazwę Góra Darwina.

12
Pod koniec 1835 roku Darwin dotarł na Galapagos, gdzie spędził dwa miesiące.

Na wyspach zajmował się badaniami geologicznymi, ale także badał ich przyrodę. Odkrył przedrzeźniacze, rodzinę ptaków z rzędu wróblowatych, spokrewnione z gatunkiem, który spotkał w Chile. Zaobserwował, że na każdej z wysp archipelagu znacznie różniły się wyglądem. Wysnuł wniosek, że ptaki te miały wspólnego przodka, ale żyjąc w różnych środowiskach, rozwinęły się w różne gatunki(tzw. zięby Darwina).

Z podróży tej Darwin przywiózł do Anglii okazy 186 gatunków, z czego 97 dotąd nieznanych, oraz szczegółowe opisy geologiczne wysp.

Darwin był zafascynowany przyrodą Galapagos, bogactwem jego flory i fauny, ale wbrew legendzie, to nie obserwacja zięb Darwina przyczyniła się do sformułowania teorii ewolucji, ale, jak później przyznał sam Darwin, obserwacja doboru sztucznego wśród gołębi hodowlanych.

13
HMS Beagle powrócił z wyprawy w 1836 roku.

Na początku października 1836 roku zacumował w Falmouth w Kornwalii i Darwin udał się do Shrewsbury, aby spotkać się z krewnymi. Następnie pojechał do Cambridge na spotkanie ze swym nauczycielem Henslowem, który doradził mu poszukanie przyrodników pomocnych przy skatalogowaniu kolekcji okazów przyrodniczych przywiezionych z podróży.

Publikacja dziennika podróży Darwina zyskała wielkie zainteresowanie Brytyjczyków. 

14
W 1838 roku Karol Darwin opracował teorię doboru naturalnego.

Na podstawie własnych zbiorów i notatek z podróży, wzorując się na metodyce naukowej postępowego geologa Charlesa Lyella (głosił on pogląd, że na kształtowanie się Ziemi i jej skorupy miały wpływ wyłącznie procesy fizyczne i chemiczne, z odrzuceniem wszystkich poglądów kreacjonistycznych), Darwin wyciągał wnioski na temat zmian, jakim musiały ulegać gatunki, by przetrwać w zmiennym środowisku przyrodniczym. 

W tym samym czasie inny, młodszy od Darwina o 14 lat, brytyjski biolog i przyrodnik, Alfred Russel Wallace, prowadzący badania w Amazonii, Malezji i Indonezji, doszedł do niemalże identycznych wniosków i stworzył konkurencyjną teorię doboru naturalnego (Darwin nie był tego świadom).

15
W 1858 roku została przedstawiona główna idea teorii ewolucji.

Odbyło się to na zebraniu Towarzystwa Linneuszowego (jedno z najstarszych stowarzyszeń naukowych w Londynie). Wówczas Karol Darwin i Alfred Wallace przedstawili główna ideę teorii ewolucji. Obaj naukowcy do swoich wniosków doszli niezależnymi badaniami.

Darwin szczegóły swojej teorii przedstawił w dziele "O powstawaniu gatunków". Ideą przewodnią jego teorii (darwinizmu) jest koncepcja doboru naturalnego, nazywana walką o byt. Polega ona na ciągłym współzawodnictwie osobników jednego gatunku albo osobnikami różnych gatunków lub też walce z fizycznymi warunkami środowiska.

Mówi ona też o ciągłych i stopniowych zmianach organizmów, odrzucając możliwość cudownej interwencji w ich powstaniu. Powstawanie gatunków uznał on za efekt istniejących praw przyrody. Darwin podkreśla też ważną dla teorii ewolucji hipotezę o pochodzeniu wszystkich istniejących współcześnie organizmów od jednego przodka.

Darwinowi przypisuje się odkrycie ewolucji gatunku Homo sapiens, czyli pochodzenia człowieka od małpy (koncepcję tę wcześniej spopularyzowali Charles Lyell i Thomas Henry Huxley). Darwinowi, jako pierwszemu badaczowi, udało się podkreślić, że wszyscy ludzie należą do jednego gatunku.

16
Darwin bardzo dużo pracował zaniedbując swoje zdrowie.

Z opisanych syndromów klinicznych współcześni lekarze wyciągnęli wnioski, że Darwin cierpiał na trzy bolesne dolegliwości: zespół cyklicznych wymiotów, chorobę Chagasa (ostra choroba zakaźna wywołana przez wiciowca Trypanosoma cruzi) oraz wrzody żołądka spowodowane zakażeniem Helicobakter pylori.

W zapiskach Darwina znaleziono wzmiankę o bolesnym ugryzieniu przez pluskwiaka podczas pobytu w Argentynie, po którym cierpiał długotrwałą gorączkę połączoną z dreszczami (owad prawdopodobnie zakażony był świdrowcami).

17
Darwin ożenił się ze swoją kuzynką Emmą Wedgwood.

Darwinowie mieli dziesięcioro dzieci. Dwoje zmarło w niemowlęctwie, a w wieku dziesięciu lat zmarła ich ukochana córka Annie. Jej śmierć wywarła druzgocący wpływ na rodziców. Karol był bardzo troskliwym ojcem, bardzo kochał swoje dzieci i gdy któreś z nich chorowało, obawiał się, że choroba może być wynikiem chowu wsobnego (bliskie więzi rodzinne rodziców).

Ostatnim dzieckiem Darwina był Charles Waring Darwin, który nigdy nie nauczył się chodzić ani mówić. Przypuszcza się, że cierpiał na zespół Downa, który wówczas nie był jeszcze opisany medycznie.

Spośród dzieci, które przeżyły, George, Francis i Horace zostali wybitnymi naukowcami (astronom, botanik i inżynier lądowy). Syn Leonard został żołnierzem, politykiem i ekonomistą.

18
Karol Darwin zmarł po długiej chorobie 19 kwietnia 1882 roku w wieku 73 lat.

W uznaniu wielkich zasług dla nauki, królowa Wiktoria wyraziła życzenie, aby wielki uczony Karol Darwin został pochowany z pełnym ceremoniałem państwowym. Ciało uczonego spoczęło w opactwie westminsterskim obok grobowca astronoma i chemika Johna Fredericka Williama Herschela oraz obok sir Isaaca Newtona. W pogrzebie, który odbył się 26 kwietnia, uczestniczyły tysiące osób.

Tylko czterech XIX-wiecznych Brytyjczyków nienależących do rodziny królewskiej spoczęło w opactwie westminsterskim.

Lubisz ciekawostki?

Podobne tematy

32 ciekawostki o Albercie Einsteinie
32 ciekawostki o Albercie Einsteinie
Jako naukowiec nie miał sobie równych
Był genialnym fizykiem, którego teorie odmieniły świat. W życiu prywatnym bywało różnie. Autor biografii Alberta Einsteina, Dennis Overbye powiedział ...
31 ciekawostek o Robercie Oppenheimerze
31 ciekawostek o Robercie Oppenheimerze
Ojciec bomby atomowej
Był wybitnym naukowcem, który całe życie poświęcił fizyce teoretycznej. Nazywany jest "ojcem bomby atomowej", choć był jedną z wielu osób pracujących ...
35 ciekawostek o Janie Heweliuszu
35 ciekawostek o Janie Heweliuszu
Gdański astronom, matematyk, konstruktor urządzeń naukowych i browarnik
Jan Heweliusz, siedemnastowieczny gdański astronom, choć mniej znany od Mikołaja Kopernika, również znacząco przysłużył się rozwojowi astronomii. Możn ...
22 ciekawostki o Hypatii z Aleksandrii
22 ciekawostki o Hypatii z Aleksandrii
Wybitna uczona, którą zamordował rozszalały tłum chrześcijan
Żyła na przełomie IV i V wieku. Uosabiała ideał antycznego naukowca. Matematyczka i doskonale wykształcona filozofka. Zajmowała się algebrą, geometrią ...
41 ciekawostek o Marii Skłodowskiej-Curie
41 ciekawostek o Marii Skłodowskiej-Curie
Jedna z najbardziej wpływowych kobiet świata
Maria Skłodowska-Curie ciągle fascynuje świat swoją osobowością i dokonaniami. Genialny naukowiec, profesor i dyrektor laboratorium. Kobieta wyjątkow ...
19 ciekawostek o Adzie Lovelace
19 ciekawostek o Adzie Lovelace
Pierwsza programistka komputerowa
Ada Lovelace była brytyjską poetką i matematyczką żyjącą w pierwszej połowie dziewiętnastego wieku. Była córką jednego z największych brytyjskich dram ...

Najnowsze tematy

11 ciekawostek o chlebie
11 ciekawostek o chlebie
Symbol wspólnoty
Chleb - symbol żywności, która od tysięcy lat odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka. Od starożytnych cywilizacji po współczesność, chleb był stałym ...
16 ciekawostek o marihuanie
16 ciekawostek o marihuanie
Kontrowersyjna używka
Marihuanę, zwyczajowo nazywaną również konopiami indyjskimi, od dawna otacza aura kontrowersji i fascynacji. Jest to roślina, której historia sięga ty ...
14 ciekawostek o Salem
14 ciekawostek o Salem
Amerykańska stolica grozy
Salem, nazywane "Miastem Czarownic", budzi skojarzenia z tajemnicą, historią i niezwykłymi wydarzeniami. Położone na wschodnim wybrzeżu, w stanie Mass ...
19 ciekawostek o Kirunie
19 ciekawostek o Kirunie
Szwedzkie miasto z lokalną anomalią magnetyczną
Kiruna, miasto zakorzenione w sercu Laponii, stanowi nie tylko ośrodek górniczy, lecz także fascynujące centrum kultury, historii i natury arktycznej. ...
16 ciekawostek o Bali
16 ciekawostek o Bali
Wyjątkowe miejsce na ziemi
Bali to wyspa w archipelagu Indonezji, jedna z najbardziej popularnych wysp w regionie Azji Południowo-Wschodniej. Słynie z bogatej kultury i tradycji ...
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
9 ciekawostek o żółwiu Jonathanie
Najstarsze znane żyjące zwierzę lądowe
Żółw Jonathan to wyjątkowa postać w krainie zwierzęcych legend. Jego imponujący wiek i niezwykła historia życia uczyniły go jednym z najbardziej znany ...
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
19 ciekawostek o Aleksandrze Wielkim
Strategiczny geniusz, którego rządy rozpoczęły epokę hellenistyczną
Aleksander Macedoński, znany także jako Aleksander Wielki, jest jedną z najbardziej fascynujących postaci w historii starożytnej. Uważany za militarne ...
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
17 ciekawostek o Auguste Rodinie
Francuski Michał Anioł
Auguste Rodin, jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy XIX wieku, pozostaje jedną z najbardziej wpływowych postaci w historii sztuki. Jego prace, odznacz ...

Podobne tematy