Ciekawostki o Leonardo da Vinci

Urodził się 15 kwietnia 1452 roku w Anchiano, miejscowości w gminie Vinci, leżącej w prowincji Florencja (obecnie znajduje się tam muzeum i dom, w którym prawdopodobnie Leonardo przyszedł na świat). Był pierworodnym synem notariusza Piero da Vinci oraz prostej dziewczyny, Cateriny di Meo Lippi. Rodzice Leonardo nie byli małżeństwem i w niedługim czasie po jego narodzeniu założyli swoje rodziny.

Przez pierwsze lata życia mieszkał u dziadków, ale jako dziecko z nieprawego łoża, dotkliwie odczuwał brak akceptacji i pełnej przynależności do rodziny. 

Pochodzenie jego matki nie jest dokładnie znane. Niektórzy historycy uważają, że pochodziła z wyższych warstw społecznych, jednak powszechnie panująca opinia opisuje ją jako służącą bądź chłopkę.  Rok po urodzeniu Leonardo wyszła za mąż za miejscowego rzemieślnika Antonio di Piero Buti del Vacca, zwanego L'Accattabriga. Istnieją przypuszczenia, że to ona opiekowała się synem przez pierwszy okres jego życia.

Jego ojciec żenił się czterokrotnie i z tych związków posiadał, oprócz Leonardo, czternaścioro dzieci, z których jedenaścioro przeżyło okres niemowlęctwa. Najmłodsze z rodzeństwa przyszło na świat, gdy Leonardo miał 46 lat.

Odebrał jednak nieoficjalną edukację w zakresie czytania, pisania oraz matematyki. Jego ojciec bardzo doceniał zdolności artystyczne młodego Leonarda, skierował więc czternastoletniego syna na praktyki do słynnego Florenckiego malarza i rzeźbiarza tego okresu - Andrei del Verrocchio.

W początkowych latach Leonardo wyłącznie asystował i pomagał w warsztacie Verrochio.

Swoje praktyki odbywał przez okres siedmiu lat. Otrzymał zarówno przygotowanie teoretyczne jak i praktyczne w zakresie chemii, metalurgii, obróbki metali, stolarstwa, mechaniki, kreślarstwa, rysunku artystycznego, malarstwa, modelowania i rzeźby.

Verrocchio często korzystał z pomocy swoich asystentów przy malowaniu dzieł. Tak właśnie powstał obraz Chrzest Chrystusa, którego współtwórcą był młody da Vinci. Odpowiadał on za namalowanie młodego anioła trzymającego szaty Jezusa. 

Obraz powstawał w latach 1470 do 1475. Przy pracach nad obrazem oprócz Leonarda pomagał również Sandro Botticelli. Dzieło można podziwiać w Galerii Uffizi we Florencji. Domena publiczna

Ponoć jakość namalowanej przez Leonarda postaci i umiejętność przedstawienia światła były tak przytłaczające, że Verrocchio po ukończeniu dzieła przestał malować.

Osoby, w których otoczeniu przebywał Leonardo, opowiadały że był w stanie jedną z rąk malować swoją drugą dłoń podczas pracy.

Do dziś nie wiemy jaki był cel prowadzenia zapisu. Spekuluje się, że oprócz chęci ukrycia swych pomysłów przed oczami wścibskich, Leonardo robił to by nie pobrudzić sobie rąk atramentem.

Fragment słynnego dzieła "Człowiek witruwiański" zapisany pismem lustrzanym. Domena publiczna

Używał luster do obserwowania swoich modeli pod różnymi kątami, co pomagało mu w badaniach anatomicznych. Poprzez odwrócenie obrazu za pomocą lustra, mógł obserwować szczegóły ciała z różnych perspektyw, co umożliwiało mu dokładniejsze rysowanie i malowanie postaci ludzkich. Wykorzystywał je też do osiągnięcia dokładnej perspektywy. Poprzez umieszczenia lustra obok modela, mógł obserwować odbicie i precyzyjnie odwzorować proporcje i perspektywę na płótnie.

Niektóre jego dzieła zawierają subtelne efekty optyczne, które mogły być osiągnięte dzięki wykorzystaniu luster. Na przykład w obrazie "Mona Lisa" użył techniki znanej jako sfumato, polegającej na tworzeniu delikatnie rozmazywanych krawędzi postaci, co nadawało obrazowi tajemniczego i realistycznego wyglądu. Lustra mogły być również używane do kontrolowania oświetlenia w pracowni. Artysta eksperymentował z efektami świetlnymi i perspektywą, co przyczyniło się do stworzenia unikalnego i innowacyjnego stylu.

Zainteresowanie tą dziedziną wynikało zarówno z ciekawości naukowej, jak i z praktycznej potrzeby opracowania skuteczniejszych narzędzi obronnych. Zaprojektował wiele innowacyjnych maszyn wojennych, takich jak machiny oblężnicze, katapulty, wyrzutnie, czołgi, okręty podwodne, a także machiny latające czy spadochron. Projektując, często inspirował się zjawiskami przyrody czy obserwacjami anatomii zwierząt.

Prowadził też badania nad efektywnością i skutecznością różnych metod obrony i ataku. Jego analizy obejmowały dynamikę ruchu, balistykę, budowę umocnień obronnych oraz taktyki wojenne.

Wiele jego projektów pozostało na papierze i nigdy nie zostało zrealizowane, niektóre z nich były zbudowane i przetestowane przez inne osoby w późniejszych latach. Wiele jego wynalazków było zbyt zaawansowanych technologicznie dla ówczesnych czasów i były praktycznie nie do użycia w rzeczywistych bitwach.

Dziś wielu inżynierów i naukowców nadal czerpie inspirację z jego projektów i eksperymentów. Nieustające poszukiwanie nowych rozwiązań technologicznych i eksperymentowanie z różnymi pomysłami miały znaczący wpływ na rozwój technologii wojskowej i inżynierii na przestrzeni wieków.

Przeprowadzał dysekcję (preparowanie anatomiczne w celu wydzielenia poszczególnych struktur) ludzkich ciał. Rozkrawał i badał martwe ciała w celu zrozumienia budowy anatomicznej. Szczegółowo obserwował ciała ludzkie w różnych sytuacjach, takich jak ruch, gestykulacja, walka itp. Studiował ciała zarówno żywych ludzi, jak i zwierząt, aby lepiej zrozumieć ich anatomię i funkcje.

Na podstawie tych obserwacji i dysekcji tworzył precyzyjne rysunki anatomiczne, które zawierały szczegółowe przedstawienia narządów, mięśni, kości i innych struktur ciała. Jego rysunki były nie tylko artystyczne, ale przede wszystkim naukowe i anatomiczne. 

Podróżował, aby zgłębiać wiedzę na temat anatomii ludzkiej poprzez obserwacje różnych ludzi i populacji. Studiował różnice w budowie ciała w zależności od wieku, płci, etniczności i stylu życia. Jego badania i rysunki anatomiczne są nadal uznawane za jedne z najbardziej szczegółowych i precyzyjnych w historii medycyny i sztuki.

Leonardo da Vinci żył w czasach, gdy powszechnie przyjmowano geocentryczny model wszechświata, który zakładał, że Ziemia jest w jego centrum, a Słońce i planety krążą wokół niej. Jednak, jego ciekawość i naukowe podejście do świata sprawiły, że był otwarty na nowe idee i koncepcje.

W swoich notatkach i rysunkach często podejmował tematy związane z astronomią, ruchem ciał niebieskich i budową wszechświata. Choć nie miał on dostępu do zaawansowanych narzędzi astronomicznych, to jego obserwacje, refleksje na temat ruch planet i gwiazd mogły inspirować go do zgłębienia nowych koncepcji dotyczących struktury wszechświata.

Nie zachowały się bezpośrednie wypowiedzi Leonarda na temat heliocentryzmu, nie można też powiedzieć, że aktywnie popierał tę teorię. Zważywszy na jego wszechstronne zainteresowania naukowe i otwarty umysł można przypuszczać, że mógł być otwarty na nowe idee naukowe, takie jak heliocentryzm.

W XV-wiecznej Florencji związki jednopłciowe karane były śmiercią. Nie jest do końca pewne, czy da Vinci był homo- czy biseksualny. Historycy i biografowie na ogół uznają da Viciego za osobę heteroseksualną, ale istnieją też spekulacje na temat jego homoseksualizmu czy nawet aseksualności.

Wprawdzie był on aresztowany pod zarzutem homoseksualizmu, jednak wypuszczono go z aresztu, ponieważ nie było świadków jego rzekomego przestępstwa. Leonardo nigdy się nie ożenił, nie posiadał też dzieci, a stosunki seksualne z kobietami uważał za coś odrażającego. Napisał kiedyś: "Akt prokreacji i wszystko, co ma z nim związek, jest tak obrzydliwe, że istoty ludzkie wkrótce wymarłyby, gdyby nie ładne twarze i zmysłowe skłonności”.

Seksualnością Leonarda interesował się też Zygmunt Freud, który uważał, że artysta tłumił swoje homoseksualne uczucia, a ponieważ nie znajdowały one ujścia, swoją energię przekierował w ciągłe badania i zainteresowania nauką. Uważał też, że podłożem jego homoseksualizmu było erotyczne przywiązanie do zbyt kochającej matki, chociaż mieszkał z nią bardzo krótko. 

Powodem takiej decyzji była jego miłość do zwierząt. Jedzenie mięsa budziło w nim wstręt, ale był tolerancyjny wobec upodobań kulinarnych swoich czeladników. Na liście zakupów do jego pracowni znajdowało się mięso, ale było przeznaczone dla jego uczniów.

Z relacji włoskiego historiografa sztuki, Giorgio Vasari wynika, iż zdarzało mu się kupować na targach zwierzęta w klatkach po to, by zwracać im wolność.

Dawne biografie Leonardo mówią, że był on mężczyzną urodziwym, pełnym wdzięku, o dużym talencie towarzyskim. Grał na lirze, improwizował i zabawiał towarzystwo. W latach 30. XVI wieku Anonimo Gaddiano w "Codice Magliabechiano" wspominał, że Leonardo był pięknym człowiekiem, proporcjonalnym, pełnym wdzięku i o dobrym wyglądzie. Wspominał o jego pięknych włosach opadających aż do piersi oraz o ekstrawaganckiej garderobie, w której dominował róż i fiolet.

Według Vasariego na łożu śmierci Leonardo lamentował twierdząc, że obraził Boga i ludzi nie praktykując swojej sztuki tak jak powinien.

Pogrzeb odbył się 12 maja 1519 roku. Zgodnie z jego ostatnią wolą za trumną Leonarda podążało sześćdziesięciu żebraków niosących świece. Ciało pochowano kościele kolegialnym Saint Florentin, w zamku Amboise.