Stolica i największe miasto Portugalii, położone w zachodniej części Półwyspu Iberyjskiego. Szeroki Tag przy ujściu do Oceanu Atlantyckiego, figura Chrystusa i Most 25 Kwietnia robią ogromne wrażenie już z okien samolotu. Magia Lizbony sprawia, że pobyt tutaj to niezapomniana przygoda.
1
Początki Lizbony sięgają już czasów rzymskich.
W VIII wieku miasto zajęli Maurowie z Afryki Północnej a w 1147 roku zostało zdobyte (w ramach rekonkwisty, z pomocą krzyżowców) przez pierwszego władcę Portugalii, Alfonsa I Zdobywcę.
2
W 1255 roku król Alfons III przeniósł stolicę Portugalii z Coimbry do Lizbony.
Lizbona nigdy nie została oficjalnie ogłoszona ani też nigdy nie potwierdzono w oficjalnych dokumentach nadania jej tytułu stolicy Portugalii. Po prostu się nią stała w 1255 roku.
3
Pierwszy uniwersytet w Lizbonie założono w 1290 roku.
Zmienił on jednak później siedzibę i w 1537 roku przeniósł się do Coimbry. Do XIX wieku Uniwersytet w Coimbrze był jedyną portugalską instytucją akademicką.
4
Lizbona położona jest na siedmiu wzgórzach.
Miasto zajmuje obszar 85 km2 i zamieszkuje je zaledwie ok 600 tys.osób. W praktyce jednak Lizbona już dawno "wchłonęła"inne okoliczne miasta, tworząc metropolię: tzw.Grande Lisboa, o powierzchni 1,3 tys km2 i ponad 2 mln mieszkańców.
5
W badaniach dotyczących jakości życia Lizbona uplasowała się na 43 miejscu wśród miast świata (tuż za Londynem, Mediolanem i Barceloną, przed Nowym Jorkiem)
6
Lizbona dzieli się na 53 freguesias zgrupowanych w 4 dzielnicach (bairros).
7
Lizbona została zakwalifikowana na 74 miejscu wśród centrów finansowych świata.
8
Portugalski jest językiem urzędowym aż 9 krajów.
Kraje te współpracują ze sobą w ramach Wspólnoty Państw Portugalskojęzycznych. Według badań przeprowadzonych przez UNESCO, portugalski jest najbardziej rozwijającym się językiem europejskim, zaraz po angielskim. Zajmuje 6 miejsce na liście najczęściej używanych języków na świecie.
9
Najstarsze zapisy stworzone w języku portugalskim pochodzą z XII w.
10
Portugalia słynie z grzeczności.
Jest to zasługa języka, ponieważ Portugalczycy posługują się zwrotami grzecznościowymi niemal w każdej sytuacji. Mają mnóstwo zwrotów proszących i przepraszających.
11
Wielką tragedią Lizbony było trzęsienie ziemi w 1755 roku.
Było to najsilniejsze trzęsienie ziemi jakie kiedykolwiek nawiedziło Europę. Lizbona została nie tylko całkowicie zburzona, ale także zalana wysoką na kilka metrów falą tsunami. To dlatego miasto ma tak niewiele zabytków sprzed drugiej połowy XVIII w.
12
Po tragedii Lizbonę odbudowano według planów markiza Pombal.
Zdecydował on o zburzeniu pozostałości po kataklizmie i zbudowaniu miasta od nowa według ówczesnych zasad urbanistycznych.
13
Lizbona jeszcze raz przeżywała trudne chwile w 1988 roku, kiedy to poważny pożar zniszczył okolice placu Chiado.
Ziszczeniu uległo 18 domów w samym centrum a odbudowa zajęła 10 lat.
14
Najstarszą dzielnicą Lizbony jest Alfama.
Za czasów Maurów to tam znajdowało się miasto. Alfama najmniej ucierpiała w czasie trzęsienia ziemi, dlatego można tam podziwiać sieć wąskich, krętych uliczek, pamiętających zamierzchłe czasy.Jest to dzielnica ludzi niezbyt zamożnych, znaleźć tam można bary i restauracje, gdzie rozbrzmiewa fado.
15
W mieście znajdują się dwa obiekty z listy światowego dziedzictwa UNESCO.
Jest to Klasztor Hieronimitów oraz Torre de Belem. W granicach obszaru metropolitalnego znajduje się trzeci- Sintra.
16
Na Praca do Comercio wznosi się ogromny Łuk Tryumfalny Arco do Triunfo da Rua.
Został wzniesiony w celu upamiętnienia odbudowy miasta po kataklizmie.
17
W dzielnicy Baixa znajdują się podziemne kanały lizbońskiej starówki tzw. Rzymskie Galerie.
Sieć tych podziemnych korytarzy jest udostępniana turystom tylko kilka razy w roku
18
Wieża Belem uchodzi za jedyną zachowaną do dziś budowlę wzniesioną całkowicie w tzw. stylu manuelińskim.
W okresie wielkich odkryć geograficznych (XV-XVII w) z Lizbony a ściślej z Belem, wyruszyło wiele wypraw morskich, które przyczyniły się do rozwoju królestwa i jego stolicy. W wieży więziony był w 1833 roku Józef Bem, twórca Legionu Polskiego w Portugalii.
19
Wielkim odkrywcą, uczestnikiem pierwszej podróży do Indii był Vasco da Gama.
Da Gama, po Henryku Zdobywcy, najbardziej przyczynił się do sukcesów Portugalii i szybkiego wzrostu jej potęgi kolonialnej. Manueliński sarkofag ze szczątkami Vasco da Gamy znajduje się w Klasztorze Hieronimitów w Belem.
20
Most Vasco da Gamy jest najdłuższym mostem w Europie.
Spina on brzegi Tagu w okolicach Lizbony, jego długość wynosi 17,2 km.
21
W Lizbonie, w dzielnicy Chiado znajduje się najstarsza na świecie księgarnia.
Księgarnia została założona w 1732 roku. Trzęsienie ziemi zniszczyło jej pierwszą siedzibę, szybko jednak przeniesiono cały asortyment sklepu na Rua Garret, przy której znajduje się do dziś.
22
W kawiarni Martinho da Arcada znajduje się stolik na stałe zarezerwowany dla nieżyjącego od dawna poety Fernanda Pessoa.
23
W Lizbonie znajduje się Muzeum Farmacji.
Jednym z okazów jest prezerwatywa z jelita zwierzęcego, której ponoć używał sam markiz de Sade. Innymi eksponatami są na przykład: jedna z pierwszych hodowli penicyliny podpisana przez Aleksandra Fleminga, apteczka osobista wodza III Rzeszy, kamień z Goa czy ząb narwala, mierzący ponad 2 m.
24
W Lizbonie urodził się i mieszkał św. Antonii Padewski.
Urodził się w Lizbonie a zmarł w Padwie.
25
Jedną z zabytkowych budowli Lizbony jest akwedukt z 1748 roku.
Był wówczas największą tego typu budowlą na świecie. Jako nieliczny, przetrwał trzęsienie ziemi w 1755 roku. W XIX w, w mrocznych zakamarkach akweduktu grasował seryjny zabójca.
26
Festas de Lisboa - tradycja sięgająca XVI w.
Czerwiec w Lizbonie to miesiąc ulicznych imprez i wielu wydarzeń kulturalnych, których kulminacją są uroczystości przypadające na 12 i 13 czerwca. Wtedy to przypadają imieniny patrona Lizbony - św. Antoniego. W dzielnicach: Alfama, Graca, Mouraria, Bairro Alto, ulice ozdabiane są kolorowymi girlandami, wszędzie roztacza się zapach grilowanych sardynek i bazylii a tłumy ludzi bawią się do popularnych melodii często granych na żywo. Uliczne stragany oferują sardynki, wino i piwo. Św. Antonii jest również patronem małżeństw i dlatego 12 czerwca w Katedrze Se odbywa się grupowy ślub 16 par - Casamentos de Santo Antonio, a koszty z tym związane pokrywają sponsorzy i urząd miasta. Ważnym wydarzeniem Festas de Lisboa jest wielka parada Marchas Populares, odbywająca się na Avenida da Liberdade. Przedstawiciele różnych dzielnic Lizbony rywalizują strojami i choreografią w konkursie na najlepszy występ. Natomiast 13 czerwca tysiące ludzi gromadzą się przed kościołem Igreja de Santo Antonio, by wziąć udział w procesji ku czci świętego.
