Geografia
Ciekawostki o Santorini
Wyspa zakochanych
Santorini to magiczna wyspa na Morzu Egejskim, wchodząca w skład archipelagu Cyklad. Choć jest niewielkich rozmiarów, to zachwyca swym krajobrazem i architekturą. Wyspa uznawana jest za jedno z najpiękniejszych miejsc na ziemi. Jej charakterystyczne białe budynki w ciasnej zabudowie i niebieskie dachy w kształcie kopuły, znane są większości osób, chociażby ze zdjęć. Santorini jest obowiązkowym punktem dla greckich zakochanych par czy nowożeńców, bowiem odwiedziny wyspy mają im zapewnić piękne, pomyślne, wspólne życie.
1
Santorini jest wyspą wulkaniczną. Razem z czteroma mniejszymi wysepkami (Tirasia, Nea Kameni, Palea Kameni, Aspronisi), tworzy niewielki archipelag o nazwie Santorini, wchodzący w skład archipelagu Cyklad.
2
Ta grecka wyspa zlokalizowana jest w odległości 175 km na południowy wschód od wybrzeża Grecji, na Morzu Egejskim.
3
Santorini powstała w wyniku bardzo silnej erupcji wulkanu. Około 1600 r. p.n.e., wyspa, prawdopodobnie o nazwie Strongili, w wyniku silnego wybuchu wulkanu została zatopiona. Eksplozja wulkanu była tak gwałtowna, że w jej wyniku powstała jedna z największych na świecie kalder o średnicy 10 km. Z wyspy tej pozostały tylko jej boczne fragmenty, które dzisiaj tworzą Santorini.
- Kaldera jest wielkim zagłębieniem w szczytowej części wulkanu, które powstaje w wyniku gwałtownej erupcji niszczącej górną część stożka wulkanicznego, lub w skutek zapadnięcia się stropu komory pomagmowej wraz ze stożkiem wulkanicznym.
4
Stolicą wyspy jest Fira, położona na zachodnim wybrzeżu wyspy, na klifie wznoszącym się na wysokość 260 m n.p.m. Fira jest malowniczym miasteczkiem nad zatoką, na brzegu kaldery, wyglądającym jakby było wykute w skale. Stolicą wyspy została w XIX w. Część tradycyjnej zabudowy uległa zniszczeniu podczas trzęsienia ziemi w 1956 roku, jednak wiekszość zabytkowych obiektów przetrwała do dziś. Miasto jest administracyjnym centrum Santorini.
5
Nazwa wyspy Santorini pochodzi z XIII wieku od imienia św. Ireny (Saint Irene). Kiedyś wyspa nazywała się Kallisti, Strongili, Tera, a obecnie jest to Santoryn, Sandorini, Santorini.
6
W przeszłości, przed wybuchem wulkanu, na wyspie istniała rozwinięta cywilizacja. Była to jedna z najstarszych cywilizacji epoki brązu (kultura minojska, kreteńska) w obszarze
Morza Śródziemnego. Zaczęła kształtować się około 3000 r. p.n.e. na Krecie, a szczyt rozwoju osiągnęła w tzw. okresie młodszych pałaców, około 1675-1450 r. p.n.e.
7
Przed wybuchem wulkanu, na wyspie wystąpiło trzęsienie ziemi, po którym większość mieszkańców opuściła wyspę. Wybuch wulkanu spowodował prawdopodobnie również znaczne zniszczenia na oddalonej o 110 km Krecie. Zniszczeniu uległ wtedy pałac w Knossos.
8
Przypuszcza się, że wybuch wulkanu w XVII w. p.n.e. i jego zapadnięcie się na 300-400 m pod powierzchnię obecnego poziomu morza, wywołało falę tsunami o wysokości dochodzącej do 200 m.
9
Z krateru wydostało się tak dużo popiołu, że opadając, zasłonił dostęp promieni słonecznych do całego obszaru basenu Morza Śródziemnego, tj. jakieś 300 tys. km2. Ocenia się, że wulkan wyrzucił z krateru 60 km3 magmy.
10
Do dziś pumeks wulkaniczny wokół Santorini tworzy warstwę o grubości 80 m, pokrywającą dno morskie wokół wyspy, w promieniu 20-30 km.
11
Przez 300-500 lat po wybuchu wulkanu wyspa była niezamieszkana. Później wyspę zasiedlili Dorowie, lud grecki mówiący dialektem doryckim.
12
Santorini leży w południowej części Morza Egejskiego, na terenie największej aktywności egejskiego łańcucha wulkanicznego. Prowadzone ciągłe obserwacje aktywności geologicznej tego obszaru ujawniły, że w 2011 roku wyspa podniosła się około 5 cm.
13
Na Santorini prężnie rozwija się turystyka, która stanowi główne źródło dochodu mieszkańców. Na wyspie jest sporo plaż, głównie wzdłuż południowego i południowo-wschodniego wybrzeża.
14
Plaże na Santorini są z reguły piaszczyste, bywają też drobnokamieniste. Plaże też mają różne kolory: białe, czerwone i czarne. Zwykle nazwę okresla kolor piasku bądź kamyków, jednak w przypadku Plaży Białej nazwa pochodzi od białych skał nad plażą, na której jest czarny piasek.
15
Powierzchnia wysp tworzących Santorini wynosi niewiele ponad 90 km2. Na tej stosunkowo niewielkiej powierzchni znajduje się ponad 300 obiektów sakralnych w postaci kościółków jak i małych kapliczek. Kapliczki takie powstawały w dawnych czasach, gdy większość miejscowej ludności pracowała na morzu i wypływała na długie, często kilkumiesięczne rejsy. Wówczas rodzina stawiała kapliczkę, aby jej patron chronił bliską osobę będącą na morzu.
16
Charakterystyczna dla Santorini jest biała, zwarta zabudowa z niebieskimi dachami w kształcie kopuły. Budowa takiego zadaszenia podyktowana jest względami bezpieczeństwa w okresie aktywności sejsmicznej, a także tym, że pod taką czaszą lepsza jest cyrkulacja powietrza, co jest istotne w śródziemnomorskim klimacie.
17
Domy, pensjonaty, hotele na wyspie wykute są w wulkanicznych skałach, które łatwo poddają się obróbce. Często zdarza się, że wnętrza budynków zawierają surowe skały, co podnosi ich atrakcyjność i cenę wynajmu.
18
Aby z portu dostać się na wyspę trzeba pokonać kilkaset schodów. Można skorzystać także z transportu na osiołku lub kolejki linowej.
19
Jednym z najbardziej znanych miejsc na Santorini, a także na świecie, jest Akrotiri, nazywane "Greckimi Pompejami". Kiedyś znajdowało się tu niezwykle rozwinięte minojskie miasto, które podobnie jak Pompeje we Włoszech, ucierpiało mocno od wybuchu wulkanu. Dziś prowadzone tu są prace archeologiczne ujawniajace znakomicie zachowane 3-kondygnacyjne domostwa zbudowane z ciosów kamiennych, pozostałości waz minojskich, mebli, inskrypcje w pismie linearnym B oraz freski przedstawiające sceny z życia codziennego. Jeden z najbardziej znanych przedstawia dwóch chłopców niosących ryby.
20
Najwyższym punktem nad całą kalderą, często nazywanym "balkonem Santorini" jest Imerovigli. Jest to miejsce skąd roztacza się doskonały widok na całą okolicę. Kiedyś stąd dostrzegano zbliżające się niebezpieczeństwo. Wykorzystali to najpierw Grecy, później Wenecjanie, budując na gorze Sykros twierdzę o strategicznym znaczeniu. Dookoła twierdzy rozciągała się osada licząca około 200 domów, która do XVIII wieku była stolicą wyspy. Twierdza i osada zostały jednak doszczętnie zniszczone podczas licznych trzęsień ziemi.
21
Najwyższym szczytem Santorini jest Profitis Ilias o wysokości 567 m. n.p.m. Nazwa szczytu pochodzi od klasztoru zbudowanego w 1712 roku na jego szczycie. Klasztor ucierpiał nieco podczas trzęsienia ziemi w 1956 roku, jednak nadal jest zamieszkiwany przez mnichów prowadzących muzeum. Muzeum posiada bogate zbiory ikon, biblii w różnych wydaniach, a niektóre przepisywane są ręcznie. Mnisi zajmują się także produkcją wina, prowadzą warsztat obuwniczy i wyrabiają świece.
22
W miejscowości Pyrgos znajduje się kościół św. Theotokaki, pochodzący z X wieku, który kiedyś szczycił się Świętą Ikoną, niestety skradzioną w 1983 roku. W miejscowości tej położonej na wzgórzu, na szczycie wznosił się kiedyś wenecki zamek, dziś pozostały jedynie ruiny.
23
Na szczycie góry Mesa Vouno znajdują się ruiny antycznego miasta Thery, czyli Antyczna Thera. Miasto to zasiedlone było już w IX w. p.n.e. Odkryto tam Świątynię Dionizosa, Sanktuarium Apollo i cmentarz Antycznej Thery.
24
Najczęściej fotografowanym miejscem na wyspie jest miasteczko Oia. Tutaj znajduje się najczęściej fotografowany na wyspie kościół Św. Mikołaja, patrona rybaków, a także słynny na wyspie wiatrak.
25
Najbogatszym miastem Santorini jest Oia, która wraz z Firą prezentuje niewątpliwy przepych i bogactwo. Dostrzec to można m.in. w postaci marmurowej drogi, pieknie zdobionych domów. Oia swoje piękno zawdzięcza kapitanom statków, którzy budowali tu swoje domy i żyli w nich bardzo dostatnio, dbali o swoje miasto zdobiąc je.
26
Santorini znane jest także z przepięknych zachodów słońca, niektórzy przybywają tu głównie z tego powodu.
27
Santorini znane jest z produkcji lokalnego wina, przede wszystkim z odmiany assyrtiko. Krzewy winne są nisko przycinane i uprawiane bez podpórek, by ograniczyć narażenie ich na wiatry.
