Ciekawostki o albatrosach

Rurkonose posiadają charakterystyczne cechy:

• duży dziób z rurkowatymi nozdrzami, przez które wydalany jest nadmiar soli,
• jako jedyne ptaki neognatyczne (ruchome podniebienie i częściowa redukcja niektórych kości) maja dobry węch,
• wydzielają substancję o zapachu piżma,
• trzy przednie palce spięte są błoną pławną,
• ich lot nad wodami ma charakter szybowcowy, nad lądem lot aktywny i krótki.

Występują nad Oceanem Południowym (Ocean Antarktyczny, Południowy Ocean Lodowaty), południową częścią oceanów Atlantyckiego i Indyjskiego oraz nad północną i południową częścią Oceanu Spokojnego. W przeszłości albatrosy zamieszkiwały też Bermudy, o czym świadczą odnalezione tam skamieniałości.

Posiadają masywny dziób, który jest haczykowato zakończony oraz długie ale stosunkowo wąskie skrzydła.

Jedynie albatrosy z rodzaju Phoebetria są ubarwione jednolicie ciemno.

Skrzydła albatrosów są białe od spodu, a czarne z wierzchu (np. albatros wędrowny). Przypuszczano, że dwubarwność jest kamuflażem (lecącego ptaka gorzej widać zarówno z dołu, jak i z góry). Tymczasem naukowcy z New Mexico State University odkryli, że dwukolorowe skrzydła mają większą siłę nośną i stawiają mniejszy opór aerodynamiczny. Czarna, górna powierzchnia skutecznie absorbuje światło słoneczne, nagrzewa się do temperatury o 10 stopni C wyższej niż dolna. Dzięki temu ciśnienie powietrza na górnej powierzchni skrzydła obniża się, co zmniejsza opór aerodynamiczny i zwiększa siłę nośną. Ten odkryty efekt naukowcy zamierzaja wykorzystać przy konstrukcji dronów stosowanych na morzu.

Dzięki swym długim, wąskim skrzydłom, przy odpowiednim wietrze, godzinami mogą się utrzymywać w powietrzu. Okresy bezwietrzne spędzaja na powierzchni wody, gdyż są równie znakomitymi pływakami. Podczas szybowania blokują rozpostarte skrzydła, łapią pod nie wiatr i wzbijają się wysoko, a potem lotem ślizgowym płyną nad oceanem.

Oblecenie oceanu dookoła nie jest dla tego ptaka wielkim wyczynem. Pięćdziesięcioletni albatros może mieć "wylatane" co najmniej 6 mln km. Lecą z wiatrem nie uderzając skrzydłami. Te, które chcą lecieć pod wiatr, wznoszą się z prądami powietrza, ustawiają brzuch pod górę na nawietrzną, po czym płyną w dół. Wykorzystują siłę wiatru i siłę ciążenia i przemieszczają się bez trudu.

Rekordowy osobnik posiadał rozpiętość 370 cm. Podobną rozpiętość skrzydeł (jednak mniejszą) posiadają kondory wielkie (260-320 cm).

Żywią się głównie kałamarnicami i rybami, ale zjadają również skorupiaki i padlinę. Zjadają zdobycz z powierzchni wody lub tuż spod niej. Niekiedy nurkuja płytko pod taflę wody na 2-5 m w dół. Żerują także w portach i cieśninach, wyszukują pokarm również w ujściach ścieków i wśród odpadków rybnych wyrzucanych ze statków. Często zdarza się, że podążają za łodziami i nurkują za przynętami, co często kończy sie dla nich tragicznie, gdyż po złapaniu się na linkę haczykową mogą ulec utopieniu.

Lądowanie na twardym gruncie przychodzi im z trudem, ponieważ mają krótkie nogi - typowe dla ptaków morskich.

U albatrosa wędrownego jest to 7, nawet do 11 lat. Albatros, który osiągnął zdolność rozrodczą, po okresie, który spędził na oceanie, wraca na ląd na porę godową. Początkowo są to tylko zaloty, które nie zapowiadają jeszcze stałych związków, są bardziej treningiem umiejętności społecznych. Ptaki puszą się, rozpościerają ogony, gruchają, wyciągają do siebie szyje, przytulają się dziobami, podkreślając te cechy, które służą płodności. Zaloty mogą trwać nawet dwa lata. Te ptaki, których "narzeczeństwo" trwa już dłużej, dużo czasu spędzają przytulone, oddają się czułościom, pielęgnują sobie nawzajem upierzenie na głowach i szyjach.

Okres lęgowy albatrosów wędrownych trwa cały rok, dlatego większość ptaków wyprowadza lęgi raz na dwa lata.  Lęgi zaczynają się latem, a cały cykl trwa około 11 miesięcy. Po kopulacji samica składa jedno bardzo duże ( średnia masa 490 g) białe jajo. Samica sama buduje gniazdo, które ma formę kopca z traw i mchów. Inkubacja trwa zwykle 78 dni. Po wykluciu pisklęciem zajmują się oboje rodzice. Młode albatrosy wędrowne opierzają się przeciętnie 278 dni po wykluciu. Dorosłe albatrosy karmiące pisklęta, zamieniają pokarm w zagęszczony olej. Gdy któreś z rodziców przylatuje, pisklę podnosi ukośnie dziób, a rodzic strzyka strugą oleju. Karmienie trwa około kwadransa, a ilość pożywienia sięga jednej trzeciej masy pisklęcia. Kolejne karmienie może odbyć się nawet za parę tygodni. W tym czasie piskle rośnie tak bardzo, że rodzice mogą je rozpoznać jedynie po głosie lub zapachu, nie po wyglądzie.

Ostatnio pojawiła się informacja o samicy o imieniu Wisdom, która ma 70 lat i przeżyła swoich godowych partnerów, a nawet biologa, który w 1956 roku jako pierwszy ją zaobrączkował. Samica ta właśnie doczekała się kolejnego potomstwa. Pisklę uważanej za "najstarszego znanego dzikiego ptaka w historii" wykluło się na początku lutego 2021 na hawajskim Atolu Midway (wyspa o powierzchni zaledwie 6 km2 posiada największą na świecie kolonię lęgową albatrosów - liczy blisko pół miliona par) - narodowym rezewacie przyrody na Północnym Pacyfiku. Ojcem pisklęcia jest długoletni partner Wisdom, Akeakamai, z którym samica stanowi parę od 2010 roku. Oszacowano również, że w ciągu swojego życia Wisdom została matką ponad 30 piskląt.

Często dożywają długiego wieku i są aktywne rozrodczo do samego końca. Według naukowców, w niewoli mogą one przeżyć nawet około 90 lat, a w środowisku naturalnym około 40.

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody IUCN, tylko jednemu gatunkowi - albatrosowi czarnobrewemu nadała status najmniejszej troski.