Kultura i sztuka
Ciekawostki o Luwrze
Jedno z najstarszych i największych muzeów na świecie
Ten dawny pałac królewski, a obecnie jedno z największych i najczęściej odwiedzanych muzeów na świecie, jest obowiązkowym punktem w programie zwiedzania Paryża. Trudno byłoby, a w zasadzie niemożliwe jest, aby zobaczyć wszystkie zgromadzone tam dzieła sztuki w czasie jednej wizyty - potrzebowalibyśmy na to co najmniej stu dni. Luwr kojarzy się przede wszystkim z Mona Lisą, ale oprócz tego arcydzieła zawiera jeszcze 349 tys. innych dzieł sztuki od czasów najdawniejszych po połowę XIX wieku. Jest też bardzo dobrze zarządzanym przedsiębiorstwem państwowym przynoszącym duże zyski i stał się marką Francji.
1
Luwr jest dawnym pałacem królewskim w Paryżu, a obecnie muzeum sztuki. Znajduje się w obrębie 1. dzielnicy ( jest to jeden z dwudziestu okręgów Paryża, najmniejszy - jego pow. to 1,826 km2 -najmniej zaludniony), między rue de Rivoli i prawym brzegiem Sekwany oraz ogrodami Tuileries i rue du Louvre.
2
Jest jednym z największych i najczęściej odwiedzanych muzeów na świecie. W 2018 roku paryskie muzeum odwiedziła rekordowa ilość gości, bo ponad 10 mln. Trzy czwarte turystów muzeum stanowili turyści zagraniczni. Przypuszcza się, że do tej rekordowej frekwencji przyczyniło się nakręcenie w Luwrze teledysku do piosenki "Apeshit" przez ekipę filmową Beyonce i Jay-Z. Władze muzeum zauważyły, że odwiedzający szczególnie interesują się miejscami, gdzie realizowano teledysk - zaczęto nawet organizować specjalne wycieczki śladami teledysku. Wideo Beyonce i otwarcie filii muzeum w Abu Zabi sprawiło, że o Luwrze mówiono na całym świecie, czego konsekwencją był spektakularny wzrost odwiedzających.
3
Muzeum mieści się w Pałacu Luwru - Palais du Louvre. Pałac, oprócz największego muzeum sztuki na świecie, mieści jeszcze wiele instytucji o charakterze naukowym, m.in. Ecole du Louvre - francuską Grande ecole o statusie uczelni publicznej.
4
Obecny budynek Luwru w swojej architekturze zawiera elementy renesansowe, barokowe, klasycystyczne i eklektyczne. Jego poszczególne elementy tworzą potężny gmach zbudowany na planie zbliżonym do wydłużonego prostokąta. Składa się z trzech części: wschodniej - najstarszej, z zabudowaniami wokół Cour Carree, południowej z XVII i XVIII wieku i północnej, z pierwszej połowy XIX wieku.
5
Całkowita powierzchnia całego kompleksu wynosi 60 600 m2. Znajdujące się tam muzeum posiada około 35 tys. dzieł sztuki światowego dziedzictwa od czasów najdawniejszych po połowę wieku XIX. Wśród nich znajdują się takie bezcenne artefakty, jak np. stela z kodeksem Hammurabiego (babiloński zbiór praw, zredagowany i spisany w XVIII w. p.n.e. za panowania króla Hammurabiego, szóstego przedstawiciela I dynastii z Babilonu), Nike z Samotraki (marmurowa rzeźba hellenistyczna z III lub II wieku p.n.e.), Mona Lisa - najsłynniejszy obraz Leonarda da Vinci.
6
Początkowo w miejscu dzisiejszego Luwru, w XII wieku wznosił się w tym miejscu warowny zamek, zbudowany przez króla Filipa II Augusta. Zamek został wzniesiony poza murami ówczesnego Paryża. Była to budowla warowna z centralnym donżonem ( średniowieczna wieża obronna, najczęściej na planie koła, o znacznej wysokości i dużej grubości murów), w celu zabezpieczenia miasta od północnego zachodu. Fragmenty zamku widoczne są w podziemiach, które stanowią dziś rezerwat archeologiczny będący częścią ekspozycji poświęconej historii Luwru. Nie jest wykluczone, że ta warownia została wzniesiona przez króla Filipa na zrębie wcześniejszej budowli obronnej.
7
W drugiej połowie XIV wieku zamek został przebudowany przez króla Karola V Mądrego na reprezentacyjną rezydencję królewską. Zamek został włączony do miasta, ponieważ Paryż otoczono nowym pierścieniem murów. Monarcha przeniósł tu swoją siedzibę ze starego zamku położonego na wyspie Cite. Rdzeniem budowy był donżon, który umieszczono w czworobocznym dziedzińcu, wokół którego wzniesiono zabudowania o jednolitej wysokości. Zamek miał plan zbliżony do kwadratu i otoczony był murami, a sam budynek zamku zajmował 1/4 zabudowań wschodniej części obecnego Luwru. Pamiątką po fundacjach króla są m.in. figury pary królewskiej (Karola V i Joanny de Burbon) zdobiącej wejście do zamku.
8
W wieku XVI, za panowania Franciszka I i Henryka II, rozpoczęto przebudowę zamku w stylu francuskiego renesansu. Początkowo architekt, Pierre Lescot zaplanował budowlę na planie prostokąta z wielkim dziedzińcem (Cour Carree), jednak ostatecznie przyjęto plan kwadratu. Za życia Lescota wzniesiono jedynie część skrzydła zachodniego od strony południowej - jest to najstarsza część obecnego Luwru. Zastosowano tu formy klasyczne połączone z francuską tradycją wysokich dachów z lukarnami. Wzniesiono Wielką Salę (Sala Kariatyd), co było rezultatem sprowadzenia przez Henryka II figury Artemidy (Diana z Wersalu) - Henryk II Walezy otrzymał ją od papieża Pawła IV, następnie ustawił ją w Ogrodzie Królowych w Fontainebleau, a w 1602 roku przeniósł ją do Luwru. Było to pierwsze rzymskie dzieło tego typu sprowadzone do Francji.
9
Za panowania Katarzyny Medycejskiej zrodziła się koncepcja połączenia istniejących zabudowań Luwru z budowanym wówczas pałacem Tuileries. Koncepcję tę realizowano długo. Za panowania Henryka IV ukończono Małą Galerię (Petit Gallerie) i rozpoczęto budowę Wielkiej Galerii (Grand Gallerie). Za Ludwika XIII wzniesiono Pavillon de I'Horloge, a za panowania Ludwika XIV zamknięto dziedziniec (Cour Carree) zabudowaniami.
10
Za rządów Ludwika XIV Luwr przestał pełnić funkcję rezydencji królewskiej, którą został od 1682 roku pałac w Wersalu. Luwr został przekazany artystom. Świadomość artystyczna królów francuskich w odniesieniu do Luwru ma już swój początek w okresie gotyckim, kiedy to Karol V Mądry kontynuował zapoczątkowaną na szeroką skalę przez Ludwika IX tradycję sztuki dworskiej. Był on znany z licznych fundacji artystycznych, z których część stanowi zbiory Luwru. Kolekcjonowanie dawnych dzieł oraz mecenat królewski w sztuce francuskiej prowadzone były przez wszystkich Walezjuszów i Burbonów, z Franciszkiem I i Ludwikiem XIV na czele. Franciszek I nabył wiele dzieł sztuki, które stały się rdzeniem muzeum (m.in. Dama z gronostajem Leonarda da Vinci). Wiele dzieł zgromadzono podczas francuskich ekspedycji na tereny starożytnych cywilizacji, a także dzięki prywatnym kolekcjonerom. Zgromadzone dzieła sztuki dały asumpt do utworzenia miejsca, gdzie te zbiory będą mogły być prezentowane
