Państwa
Ciekawostki o Kenii
Państwo, które przyjęło nazwę od góry
Od zachodniej granicy Kenii w głąb kraju rozciąga się Wyżyna Wschodnioafrykańska, która zostaje przecięta Wielkim Rowem Wschodnim. Na północy natomiast dominują niziny. Każdy z tych obszarów charakteryzuje się bogatą fauną afrykańską, która przyciąga rzesze turystów. Jednak Kenia to nie tylko przyroda. Jest jednym z najbogatszych państw afrykańskich, w rankingach z 2021 roku plasuje się na szóstym miejscu.
1
Stolicą Kenii jest Nairobi. Miasto powstało na terenach bagiennych i początkowo pełniło funkcję magazynów zlokalizowanych przy kolei ugandyjskiej. Pierwsze plany zabudowy miejskiej nakreślono w roku 1898, wtedy też wytyczono dwie pierwsze ulice i dziesięć alejek. Dziś jest to jedno z szybciej rozwijających się miast Afryki z olbrzymią liczbą biur korporacji międzynarodowych, licznymi wieżowcami, niemal 4,5 milionową populacją, parkami, restauracjami, uniwersytetami i obiektami kulturalnymi.
2
W Kenii obowiązują dwa języki urzędowe: suahili i angielski. Nie są to jednak najpopularniejsze języki w kraju a tych jest aż 68. Więcej osób mówi tu w suahili niż po angielsku a suahili należy do języków mniejszości. Różne grupy etniczne w Kenii zazwyczaj posługują się swoimi językami ojczystymi w obrębie własnych społeczności. Najwięcej, bo około 8.1 miliona osób posługuje się językiem kikuju a 5 milionów językiem luo.
3
W Kenii żyje około 55 milionów ludzi pochodzących z 9 grup etnicznych. Kikuju, Luhya, Kalendżin, Luo, Kamba, Somalowie, Kisii, Mijikenda i Meru.
Najliczniejszą ich część stanowi plemię Kikuju (ponad 17%) zamieszkująca centralne wyżyny Kenii. Drugą pod względem liczebności jest zamieszkująca zachodnią Kenię grupa Luhya (ponad 14%) a na trzecim miejscu ludność Kalendżin (ponad 13%).
4
Kenia jest republiką. Niepodległość od Wielkiej Brytanii uzyskała 12 grudnia 1963 roku. Dokładnie rok później proklamowano republikę. Aby upamiętnić to wydarzenie, corocznie 12 grudnia obchodzi się tak zwany Jamhuri Day, święto kenijskiej niepodległości. W języku suahili termin “jamhuri” oznacza republikę.
5
Głównymi źródłami przychodu Kenii są rolnictwo i turystyka. Najważniejszymi partnerami handlowymi Kenii są państwa afrykańskie oraz kraje Unii Europejskiej.
6
Kenijska fauna jest jedną z najbardziej różnorodnych w całej Afryce. Żyją tu przedstawiciele wielu gatunków największych afrykańskich ssaków Spotkać tu można o lwy, gepardy, bawoły afrykańskie, elandy, hipopotamy, gnu, słonie, zebry, nosorożce i żyrafy. Żyją tu także 1134 gatunki ptaków, a wśród nich emu i
flamingi, a także krokodyl nilowy.
7
Z dziką przyrodą można obcować nawet na obrzeżach dużych miast. Około 7 kilometrów na południe od Nairobi znajduje się powstały w 1946 roku park narodowy. Park Narodowy Nairobi to otwarta trawiasta równina z rozproszonymi rzadko krzewami akacji oraz suchy las (las kserofityczny). Pomimo, że zajmuje obszar 117 km2 spotkać tu można zarówno największe ssaki roślinożerne jak i dzikie koty.
8
W Kenii występują corocznie dwa sezony deszczowe. Pierwszy od marca do maja i drugi od września do października ale nawet odwiedzając Kenię w tych okresach można liczyć na pogodne dni.
9
Kenia dba o środowisko naturalne, znajduje się tu 25 parków narodowych i 18 rezerwatów. Ochrona przyrody obejmuje nie tylko obszary lądowe ale także kilka parków i rezerwatów wodnych.
10
Największym miastem w Kenii jest Nairobi. Następne pod względem populacji są: Mombasa, Nakuru, Ruiru, Eldoret.
11
Na terenie Kenii znajduje się największe słonowodne jezioro Afryki - Jezioro Rudolfa (Turkana). Jest długie na 250 i szerokie na 60 kilometrów. Znajduje się na granicy Kenijsko-Etiopskiej z tym, że większość tafli położona jest na terytorium Kenii. W okolicy jeziora znajdują się trzy parki narodowe, dwa z nich zlokalizowane są na wyspach a jedno na terenach przybrzeżnych. W jeziorze żyje niewiele gatunków ryb (około 50) ale 12 z nich jest endemitami. Największą bioróżnorodność w tym rejonie wykazują ptaki, których w okolicy jeziora pojawiają się setki gatunków. W jego wodach żyją również krokodyle nilowe, i kilka gatunków żółwi w tym żółw mułowy turkana, który jest endemitem. Nad brzegiem jeziora spotkać też można słonie, zebry pręgowane, oryksy, żyrafy siatkowane i gazele masajskie.
12
Najwyższym szczytem w Kenii jest Mount Kenya. Jest wulkanem powstałym około 3 milionów lat temu. Jest drugim pod względem wysokości szczytem Afryki zaraz po Kilimandżaro. Wysokość góry to 5199 m n.p.m., kiedyś była pokryta masywnym lodowcem, który utrzymywał się na szczycie przez tysiące lat. W owych czasach Mount Kenya mierzyła wraz z pokrywą lodową ponad 7000 m n.p.m. Pozostałością po czapie lodowej jest 11 niewielkich lodowców, które mogą zniknąć przed rokiem 2050 oraz żłobienia stoków oraz liczne głębokie doliny na ścianach góry powstałe w wyniku spływającej z góry wody.
13
Najdłuższą rzeką w Kenii jest Tana. Płynie w całości na terytorium tego państwa i ma długość około 800 km. Rzeka wypływa w Górach Aberdare i przepływając przez półpustynne obszary wpada do Oceanu Indyjskiego. Prąd generowany dzięki elektrowniom wodnym zbudowanym na rzece generuje ⅔ zapotrzebowania energetycznego Kenii.
14
Zdecydowana większość Kenijczyków to chrześcijanie (85,5%). Spośród nich prawie 54% to protestanci a 20% to katolicy. Drugą największą religią w kraju jest Islam, do którego przynależność deklaruje niemal 11% społeczeństwa. Osób deklarujących się jako ateiści jest niecałe 2%.
15
Edukacja podstawowa jest w Kenii darmowa i trwa 12 lat. Dzieci rozpoczynają naukę w wieku 6 lat i przez pierwsze 8 uczęszczają do szkoły podstawowej a kolejne cztery do szkoły średniej. Po ukończeniu edukacji podstawowej można przez okres 2 lat szkolić się w placówkach edukacji zawodowej lub kontynuować edukację na uczelniach wyższych.
16
Kenia jest kuźnią biegaczy długodystansowych. Na wielu maratonach organizowanych w świecie pojawiają się zawodnicy z Kenii i często się zdarza, że w pierwszej dziesiątce jest kilku sportowców pochodzących właśnie z tego kraju. Nie wiadomo, co odpowiada za sukces tak wielu sportowców, ale łączy ich jedno - pochodzą z plemienia Kalendżin. Czy to kwestia genetyki, treningu czy diety - dotychczas nikt nie udzielił odpowiedzi na to pytanie.
17
Kuchnia kenijska jest tak różnorodna jak przekrój etniczny tego państwa. Popularne są tu chlebki ćapati, gotowane bataty, zupa z kukurydzy i nasion strączkowych (githeri) i kaszka z mąki kukurydzianej lub maniokowej (ugali).
18
Choć nie każdemu wypada (lub wolno), w Kenii można mieć wiele żon. Przepis zezwalający na takie praktyki został wprowadzony w 2014 roku ze względu na tradycje niektórych plemion oraz muzułmanów, których religia zezwala na takie praktyki.
19
Kenia ma kształt pięciokąta i graniczy z pięcioma sąsiadami. Są to: Etiopia, Somalia, Sudan Południowy, Tanzania, Uganda. Od południowego wschodu rozciąga się długa na 536 km linia brzegowa z Oceanem Indyjskim.
20
Na wschodzie Kenii położone jest Jezioro Wiktorii, największe jezioro Afryki i największe jezioro tropikalne świata. Jego historia jest krótka i burzliwa. Powstało około 400 tysięcy lat temu, gdy płynące na zachód rzeki napotkały wypiętrzone w wyniku ruchów tektonicznych skały. Przez następujące po sobie epoki lodowcowe jezioro wysychało całkowicie. Według badań wydarzyło się to przynajmniej trzykrotnie a ostatnio pomiędzy 17 300 a 14 700 lat temu. Do niedawna Jezioro Wiktorii było domem dla wielu gatunków ryb w tym znacznej ilości endemitów jednak w ostatnich 50 latach duża część tych gatunków wyginęła.
