Geografia

Ciekawostki o Saharze

Znaleźliśmy 22 ciekawostki na temat Sahary

Największa gorąca pustynia świata

Nazwa pustyni wywodzi się z języka arabskiego, gdzie słowo ṣaḥārā oznacza pustynie (rodzaj żeński w liczbie mnogiej).

Przynajmniej przez kilka tysięcy lat Sahara była soczyście zielona, tętniła życiem. Całą jej powierzchnię pokrywały sawanny, była terenem trawiasto-drzewiastym.

Starożytni Egipcjanie mogli uprawiać ziemię, hodować zwierzęta i żyć w dostatku. Sytuacja klimatyczna Sahary zmieniła się parę tysięcy lat temu, monsunowe chmury odsunęły się na południe, przestały padać deszcze i zaczęła pojawiać się pustynia.

Dziś Sahara to wydmy i piekielny żar. Z miejscem tym związanych jest wiele ciekawostek, które zamieszczamy poniżej.

1
Sahara leży w północnej Afryce i rozciąga się od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Czerwone na wschodzie.
Od północy ograniczona jest Górami Atlas i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Na południu graniczy z regionem geograficznym zwanym Sahelem.
2
Zajmuje powierzchnię 9,2 mln km2. Jest największą gorącą pustynią świata.

Pokrywa 31% powierzchni Afryki i 8% powierzchni lądowej Ziemi. Porównując Saharę do państw, jej powierzchnia jest niemal identyczna jak powierzchnia Stanów Zjednoczonych Ameryki.

3
Pustynia zajmuje terytoria 11 państw.

Są to: Algieria, Maroko, Tunezjia, Libia, Egipt, Sahara Zachodnia, Mauretania, Mali, Niger, Czad, Sudan.

4
Składa się z 14 mniejszych pustyń różniących się między sobą wyglądem krajobrazu.

Na Saharze znajdują się wszystkie znane typy pustyń z pominięciem oczywiście pustyni lodowej, którą jest Antarktyda.

5
Większą część Sahary stanowią hamady, czyli pustynie kamieniste.

Jest to krajobraz, w którym dominują gołe skały, głazy, czasami żwir. Piasek został z nich wywiany w wyniku procesu deflacji (erozji przez wiatr). 

6
Ergi to pustynie piaszczyste, stanowią tylko 25% powierzchni Sahary.

Ergi najczęściej pokryte są wydmami, choć znajdują się również takie, na których wydmy nie występują. Wiele wydm spotykanych na Saharze ma wysokość przekraczającą 180 metrów.

Najwyższe wydmy Sahary spotkać można na pustyni o dźwięcznej nazwie Isaouane-n-Tifernine położonej w Algierii. Wydmy zlokalizowane w tym miejscu mają wysokość od 420 do nawet 465 metrów. Wydmy z Isaouane-n-Tifernine są uważane za piąte pod względem wysokości wydmy na Ziemi. 

7
Nad Saharą brak jest chmur.

Ponieważ nie padają tam deszcze nie tworzą się chmury, niebo jest przejrzyste. Brak chmur powoduje również występowanie dużych, dobowych amplitud temperatur, gdy słońce zachodzi nie ma co zatrzymać ciepła przy powierzchni.

8
Najwyższą zanotowaną temperaturą powietrza na Saharze było 47 °C.

W ciągu dnia średnie temperatury wynoszą 30-35 °C. W nocy temperatura spada do 10-20 °C, okazjonalnie może spadać również poniżej 0 °C.

9
Dzięki rzekom podziemnym lub warstwom wodonośnym na pustyni istnieją oazy.
Są to w dużej mierze wody reliktowe, nieodnawialne, pochodzące z okresów kiedy na Saharze panował o wiele wilgotniejszy klimat. W środkowej części Algierii występuje naturalny obszar o długości około 160 km zawierający ciąg małych oaz. Powstało tam kilka miast i wiele wiosek.
10
Temperatury piasku na Saharze osiągają ekstremalne wartości.

Rekordowa temperatura 83.5 °C została odnotowana w mieście Port Sudan. Średnia temperatura powierzchni często przekracza 80 °C.

11
Mimo upalnej aury i braku wody wiele organizmów zaadaptowało się do warunków panujących na Saharze.

Z roślin najczęściej można spotkać palmy, kolczaste krzewy, trawy, różnego rodzaju sukulenty. Najczęściej spotykanymi zwierzętami są jaszczurki, węże, skorpiony a także niewielkie ssaki takie jak góralek skalny czy fenek pustynny- jeden z najmniejszych przedstawicieli psowatych.

12
Gęstość zaludnienia na Saharze jest niska i wynosi jedną osobę na km2.

Pustynię zamieszkuje około 2.5 miliona osób, w większości w Algierii, Maroku i Mauretanii.

13
Najwyższym punktem na pustyni jest nieczynny wulkan Emi Koussi o wysokości 3,415 m.

Wulkan położony jest w Czadzie, w masywie wulkanicznym Tibesti i ma średnicę około 65 kilometrów.

Emi KussiWierzchołek wulkanu zwieńczony jest kraterem o wymiarach 15 na 11 kilometrów i głębokości 1200 metrów. NASA Earth Observatory / Domena publiczna

Ostatnie erupcje Emi Koussi miały miejsce od 2.4 do 1.3 miliona lat temu.

14
Na Saharze znajduje się tylko 20 jezior.

Większość z nich to jeziora słone. Dlaczego te jeziora są słone? Kiedy woda jest wystawiona na powierzchnię w jałowym i suchym środowisku, staje się słona z powodu wysokiego tempa parowania. Niektóre jeziora na Saharze odparowują około 6 metrów wody rocznie.

Unikalną formę geologiczną tworzą jeziora Ounianga, położone w północnowschodnim Czadzie. Są to jeziora uformowane dzięki pasatom, które nadały im specyficzny kształt. Są one przedzielone wydmami i znajdują się w miejscu dawnego jednego wielkiego jeziora, które znajdowało się w tym miejscu od około 15 do 5.5 tysiąca lat temu.

Ounianga SérirGrupa jezior Ounianga Sérir, w której skład wchodzi 11 zbiorników. Istnieją trzy takie grupy: Ounianga Kébir, jezioro Motro i właśnie Ounianga Sérir.   NASA / Domena publiczna

Do wszystkich 18 jezior Ounianga dostarczana jest woda, która została zgromadzona w podziemnej warstwie wodonośnej podczas wilgotnego okresu w dziejach Sahary tysiące lat temu. 

    Dowiedz się więcej...
15
Położone na Saharze jezioro Czad jest najważniejszym źródłem wody dla ludzi, zwierząt i roślin.

Z jego wody korzysta około 30 milionów osób. Jest największym jeziorem bezodpływowym w środkowej Afryce. W ciągu ostatnich 50 lat jezioro straciło większość wody na skutek zmian klimatycznych i działalności człowieka. 

16
W związku ze zmianą kąta nachylenia osi ziemskiej, Sahara, co 20 tysięcy lat zmienia się w sawannę pełną bujnych traw.

Obecna faza pustynna będzie trwać przez następne 15 tysięcy lat, po czym zapewne nastąpi kolejny dwudziestotysięcznoletni okres w którym na te obszary powróci sawanna.

Zmiany kąta nachylenia osi Ziemi mają wpływ na położenie północnoafrykańskiego monsunu, który jest w stanie ożywić region Sahary. 

17
Na Saharze odnaleziono najstarszą mumię świata, pochodzącą z okresu przed powstaniem państwa egipskiego.

Mumia Tashwinat została odnaleziona w jaskinii na miejscu wykopaliska archeologicznego Uan Muhuggiag w Libii. Są to zmumifikowane zwłoki około trzyletniego dziecka, złożonego tam od 5400 do 5600 lat temu. Mumia była zawinięta w kozią skórę a jej wnętrze wypełniono mieszanką ziół.

Według informacji archeologicznych początek państwa egipskiego sięga 3000 roku p.n.e., pochówek ten poprzedza zatem Starożytny Egipt o około pół milenium.

W jaskini odnaleziono również malowidła ścienne przedstawiające ludzi i zwierzęta.

18
W Parku Narodowym w Algierii znaleziono wiele neolitycznych malowideł naskalnych.

Wśród 15 tysięcy zidentyfikowanych do tej pory rysunków są duże, dzikie zwierzęta(antylopy i krokodyle), stada bydła i ludzie. Świadczy to o tym, że 10-12 tysięcy lat temu Sahara była zamieszkałą przez liczne zwierzęta sawanną.

19
Większość Sahary to terytoria z roczną sumą opadów poniżej 50 mm/m2 a w pobliżu Zwrotnika Raka nawet poniżej 20 mm/m2.

Brak opadów bardziej odczuwalny jest we wschodniej Saharze, gdyż panuje tam klimat bardziej kontynentalny.

20
Przez Saharę przepływa tylko jedna stała rzeka. Jest to Nil ze swoim dopływem, Nilem Błękitnym.

Wiele rzek na Saharze ma charakter okresowy, epizodyczny. Istnieją tylko w pewnych okresach roku, kiedy pojawiają się intensywne opady w ich dorzeczach.

21
Mieszkańcy Sahary to przeważnie koczownicy.

Najliczniejszym plemieniem są Tauregowie. Ich zajęciem jest handel wymienny z mieszkańcami oaz. Wędrowcy dostarczają mleko, mięso i zwierzęta juczne w zamian za zboże, daktyle, kawę, sól, broń, amunicję. Karawany poruszają się za pomocą wielbłądów, mułów, osłów, utartymi szlakami.

22
Najbardziej udomowionymi zwierzętami na Saharze są wielbłądy i kozy.

Najnowsze tematy

Ciekawostki o Homerze
Najstarszy znany z imienia poeta uważany za ojca poezji epickiej. Żaden grecki poeta nie przsewyższył go sławą.  Na jego cześć wznoszono świątynie a w ...
Ciekawostki o stanie Kolorado
Kolorado to jeden z większych amerykańskich stanów, którego granice wyznacza długość i szerokość geograficzna. Stan ten słynie z urozmaiconego krajobr ...
Ciekawostki o kojocie preriowym
Kojot to nieodzowna postać w mitologii rdzennej ludności Ameryki Północnej, a także większości filmów o tematyce ranczersko-kowbojskiej z Dzikiego Zac ...
Ciekawostki o Troi
Troja to słynne starożytne miasto, które znane jest przede wszystkim dzięki wojnie opisanej przez Homera.  Na jego obszarze istniało wiele osad, które ...
Ciekawostki o obrazie "Krzyk"
"Krzyk" to najsłynniejsze dzieło Edvarda Muncha i jeden z najbardziej rozpoznawalnych obrazów w całej sztuce. Mówi się o nim, że reprezentuje powszech ...
Ciekawostki o Krakatau
Wulkan Krakatau znany jest jako jeden z najbardziej śmiercionośnych we współczesnej historii. Erupcja z 1883 roku uważana jest za drugą, najpoważniejs ...
Ciekawostki o Hypatii z Aleksandrii
Żyła na przełomie IV i V wieku. Uosabiała ideał antycznego naukowca. Matematyczka i doskonale wykształcona filozofka. Zajmowała się algebrą, geometrią ...
Ciekawostki o Baruchu Spinozie
Baruch Spinoza był siedemnastowiecznym filozofem pochodzenia portugalsko-żydowskiego. Urodził się w Amsterdamie, wychowywał się w tradycji judaistyczn ...

Podobne tematy

Ciekawostki o Wadi Rum
Wadi Rum leży na dalekim południu Jordanii, w granicach arabskiej pustyni Hisma. Jest rezerwatem przyrody ożywionej i nieożywionej. Olbrzymi płaskowyż ...
Ciekawostki o pustyni Gobi
Jej krajobraz jest bardzo zróżnicowany, przeplatają się tutaj stepy z pustyniami i półpustyniami a znaleźć tu też można dolinę z jeziorami. Pomimo na ...
Ciekawostki o Atakamie
Pustynia Atakama w Chile jest ogromną przestrzenią o marsjańskim krajobrazie. Jest najbardziej suchą niepolarną pustynią na świecie i drugą pod względ ...
Ciekawostki o Negewie
Pustynia Negew w Izraelu to wielka pustynna wyżyna, zajmująca znaczny obszar południowej części kraju. Jest to pustynna kraina, choć nietypowa, bo kam ...
Ciekawostki o Egipcie
Od pierwszego zjednoczenia i uformowania większej państwowości minęło już ponad pięć tysięcy lat, jednak Egipt był zamieszkiwany przez różne plemiona ...
Ciekawostki o Imperium Mali
Początki imperium Mali sięgają początków XIII wieku, kiedy pierwszy władca państwa odnosząc zwycięstwo w bitwie o Kuolikoro przejął kontrolę nad trans ...
Ciekawostki o gorylach
Goryle to największe z małp naczelnych żyjących na ziemi. Zaliczamy je do człowiekowatych. Są zwierzętami spokojnymi, spędzającymi czas w grupach rodz ...
Ciekawostki o Baobabie
Te bardzo charakterystyczne drzewa spotkać możemy na południowej półkuli naszego globu. Są ogromne i długowieczne a ich olbrzymie pnie dają schronieni ...

Powiązane artykuły