Ciekawostki o Oknówce zwyczajnej

Rodzina ta obejmuje około 90 gatunków ptaków z 19 rodzajów. Wyróżniamy trzy podgatunki jaskółki oknówki, choć obecnie trwają debaty czy jednego z nich nie należy uznać za osobny gatunek.

Podgatunek Euroazjatycki (D. u . urbicum) występuje w całej Europie wraz ze Skandynawią, i w Azji środkowej aż po zachodnią Syberię. Zimuje w Afryce subsaharyjskiej. Podgatunek śródziemnomorski (D. u. meridionale) zamieszkuje tereny nabrzeżne Morza Śródziemnego w Maroku, Tunezji i Algierii oraz południe Europy i zachodnio-środkową Azję. Zimuje w Afryce i południowo-zachodniej Azji. Podgatunek azjatycki (D. u. lagopodum) zasiedla Azję środkową (Mongolia i Chiny) a zimuje w południowych Chinach i w południowo-wschodniej Azji.

Nie oznacza to jednak, że nie można jej spotkać w terenach górskich czy zurbanizowanych.
Oknówka spotykana jest w górach do wysokość 2200 m. Nie jest tak płochliwa jak jaskółka dymówka, zasiedla nawet gęsto zabudowane tereny miejskie jednak te o niskim zanieczyszczeniu powietrza. Zimuje na terenach przypominających jej obszary lęgowe.

W powietrzu mogą spędzać kilka godzin na dobę. Znane są ze swoich możliwości manewrowania w powietrzu, które często ratują im życie przed zagrożeniem ze strony ptaków drapieżnych. W przeciwieństwie do jaskółek dymówek ich lot jest bardziej aktywny niż szybowcowy a pułap wyższy.

Podczas migracji oknówki zwykle podróżują w grupach.

Średnia wysokość, na której polują to 21 metrów (w obszarze lęgowym) i 50 m (w obszarze zimowania) a obszar łowiecki znajduje się zwykle w promieniu 450 m od gniazda. Najczęściej ofiarą oknówek padają muchy i mszyce a na terenach zimowisk latające mrówki.

Póki co oficjalnie jest jednak uważany za podgatunek oknówki zwyczajnej.

Rozpiętość skrzydeł oknówki wynosi 26 do 29 cm a średnia waga 18.3 g.

Oczy tych jaskółek mają kolor brązowy, dziób spiczasty i nieduży koloru czarnego a nogi koloru różowego.

Zarówno ubarwienie jak i waga u obu płci są identyczne.

W Polsce przeważnie w kwietniu - maju kiedy rozpoczyna się budowa gniazd. Są one zakładane na ścianie pod wystającą półką. Dawniej oknówki zakładały swoje gniazda w jaskiniach i na klifach ale wraz z pojawieniem się budynków zaadaptowały się do gniazdowania na ich ścianach.

Mają kolor biały i wymiary 19 x 13,5 mm. Po 14 do 16 dniach wykluwają się młode, które pozostają pod opieką rodziców przez 3 do 5 tygodni. Tempo ich wzrostu uwarunkowane jest warunkami pogodowymi.

Wśród wszystkich wróblowatych jest to jedna z najczęstszych międzygatunkowych krzyżówek.

Składa się z błota, które nakładane jest warstwowo. i wyściełane jest miękkimi materiałami takimi jak włosy, trawy, wełną. Wejście jest umiejscowione tuż pod powierzchnią poziomą, na górze gniazda a jego rozmiar jest bardzo mały.

Przeważnie jest ich poniżej 10 ale znane są przypadki kolonii tych jaskółek, gdzie liczba gniazd liczona jest w tysiącach.

Mogą żyć jednak dużo dłużej, w sprzyjających warunkach nawet do 14.

Polska populacja według badań z lat 2013 - 2018 szacowana jest na 834 tys. do 1,19 mln osobników. Największymi zagrożeniami dla gatunku jest rywalizacja z wróblami zwyczajnymi, zatruwanie środowiska oraz niedobory błota będącego budulcem ich gniazd spowodowane suszą.

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody klasyfikuje oknówkę zwyczajną jako gatunek najmniejszej troski (least concern).