Zwierzęta

Ciekawostki o jeżach

Znaleźliśmy 24 ciekawostki na temat jeży

Owadożerny ssak z rodziny jeżowatych

Są spokrewnione z kretami, ryjówkami i almikami(myszoryjkami).

Żyją w Europie, Azji, Afryce i Nowej Zelandii, gdzie zostały introdukowane. Obecnie nie występują w naturze na terenie obu Ameryk.

Jeże pojawiły się w erze oligoceńskiej, około 30 mln lat temu. Są zwierzętami towarzyskimi, łatwo przywiązującymi się do człowieka i naturalnymi sprzymierzeńcami leśników oraz ogrodników.

1
W Polsce żyją dwa gatunki jeży, które uważane są za gatunki odrębne: jeż zachodni zwany europejskimi i jeż wschodni.

Jeż wschodni posiada dużą białą plamę na piersi.

Porównanie jeży w PolscePo lewej stronie widać przedstawiciela jeża zachodniego a po prawej jeża wschodniego.
2
Żyją w Europie, Azji, Afryce.

Nie występują naturalnie ani w Australii ani na żadnym z kontynentów amerykańskich. Zostały introdukowane do Nowej Zelandii przez człowieka.

W Ameryce Północnej żył w miocenie (23,03 - 5,3 miliona lat temu) gatunek jeża Amphechinus, jednak jest on wymarły.

W zależności od gatunku jeże zasiedlają środowiska leśne, trawiaste i pustynne.

3
Jeże należą do stosunkowo dużych owadożernych, masa ich ciała wynosi 400-1900 g.

Ich ciało o długości około 40 cm wraz z ogonem jest krępe, o mocnej budowie.

Płaska, klinowata głowa zakończona jest wydłużonym ryjkiem.

Oczy jeża są małe, czarne.

4
Grzbiet i boki ciała jeża pokryte są kolcami, które są przekształconymi włosami zbudowanymi z keratyny.

Kolce jeża są mocno osadzone w jego ciele. Nie są ani jadowite ani specjalnie kłujące. 

5
Kiedy jeż się przestraszy, zwija się w kulkę najeżoną kolcami i wydaje charakterystyczne dźwięki przypominające posapywanie.

Jest to technika obronna sprawdzająca się w kontakcie z większością drapieżników. Na przegranej pozycji są jeże żyjące w strefach pustynnych, gdyż mają one mniej kolców ze względu na wysokie temperatury. Pustynne jeże częściej uciekają przed zagrożeniem niż zwijają się w kulkę.

Piaskojeż etiopskiPiaskojeż etiopski (Paraechinus aethiopicus) zamieszkujący północną Afrykę i Półwysep Arabski nie posiada bujnej kolczastej grzywy. Zmuszony jest więc często uciekać przed zagrożeniem i chować się w kryjówce. Chen Ein-Dor / CC BY-SA 4.0

Jeże wykształciły jedną bardzo przydatną cechę, która rekompensuje (zwłaszcza tym mniej kolczastym) brak odpowiednio grubego futra. Są odporne na jad węży i mogą przeżyć ukąszenie wielu gatunków.

6
Jeże są bezbronne wobec borsuków, które dzięki długim i mocnym pazurom nie są narażone na pokaleczenie igłami.

Zwykle na obszarach gdzie żyją borsuki populacja jeży jest bardzo niewielka.

7
Najbardziej niebezpiecznym miejscem dla jeży są drogi, na których odbywa się ruch samochodowy.

Nocne wędrówki jeży, zwłaszcza w okresie godowym kończą się tragicznie. W Polsce pod kołami samochodów ginie około 40 tysięcy jeży rocznie.

8
Są wszystkożerne. Jedzą zarówno inne zwierzęta, owoce, grzyby a nawet padlinę.

Pokarm zwierzęcy stanowi jednak podstawę odżywiania tych ssaków. Żywią się głównie dżdżownicami, które są dla nich łatwym łupem. Wzbogacają jednak swoje menu owadami, ślimakami, jajami ptaków, pisklętami, małymi ssakami i płazami. Są bardzo cenne w zwalczaniu populacji szkodników roślin uprawnych. 

Podobno smakuje im również sucha karma dla kota.

9
Wbrew ludowym przesądom i licznym bajkom jeże nie jedzą jabłek.

Za powstanie tego mitu odpowiada rzymski historyk Pliniusz Starszy żyjący w latach 23 - 79, który w swoim dziele "Historia naturalna" twierdził, że jeże robią sobie z jabłek zapasy na zimę.

Nawet w przypadku jeży hodowlanych nie zaleca się podawania im tego owocu. Jeśli już chcemy nakarmić jeża jabłkiem musimy zadbać o to, by pokroić je w małe kostki oraz pozbyć się pestek.

10
Od lat 50. do 80. XX wieku jeż był nieoficjalnym symbolem NATO.

Wiele krajów traktowało go jako symbol sojuszu w związku z tym, że jest pokojowo nastawionym zwierzęciem, który jednak potrafi się najeżyć i obronić.

11
W klimacie umiarkowanym jeże zapadają w sen zimowy.
Często zakopują się w stertach opadłych liści lub w kompoście aby przespać chłodną porę roku. Budzą się na wiosnę, gdy temperatura otoczenia wynosi około 15 stopni C.
12
Jeże prowadzą naziemny i nocny tryb życia.

Większość dnia przesypiają schowane w krzakach, zaroślach, pod kamieniami lub w wykopanych przez siebie norkach. Wyjątkowo mogą wyruszać ze swoich kryjówek za dnia po opadach deszczu.

13
Potrafią się wspinać i pływać.

W pływaniu bardzo pomagają im kolce, które posiadają komory powietrzne. Dzięki nim jeże mają znacznie lepszą wyporność i łatwo utrzymują się na powierzchni wody.

Nie wszystkie gatunki są świetnymi pływakami, jednak cztery z nich cechują się największym talentem pływackim. Są to:

  • Jeż europejski (Erinaceus europaeus),
  • Afrojeż białobrzuchy (Atelerix albiventris),
  • Indyjski jeż uszaty (Hemiechinus collaris),
  • Stepojeż uszaty (Hemiechinus auritus)
14
Starożytni Persowie uważali jeże za święte zwierzęta.

Wierzyli, że bóstwo Ahura Mazda stworzyło te zwierzęta jako wysłanników prawdy i światła. Cenili je za to, że zjadają szkodniki niszczące uprawy.

15
Ciąża u jeży trwa od 40- 58 dni. Samice wydają 1-2 mioty w ciągu roku a miot liczy najczęściej 3-4 młode.
Młode jeże pokryte są rzadkimi, białymi , miękkimi kolcami. Rodzą się ślepe, oczy otwierają dopiero po 3 tygodniach życia. Przez matkę karmione są mlekiem przez 6-8 tygodni i w tym czasie wyrastają im normalne kolce.
16
Średnia długość życia jeży to trzy i pół roku.

Ich śmiertelność często spowodowana jest przez drapieżniki. Naturalnymi wrogami jeży są borsuki, psy czy sowy.  Za górną granicę wieku jeża zachodniego uważa się dziewięć lat jednak czasem można napotkać naprawdę stare osobniki.

Dr Sophie Lund Rasmussen z Uniwersytetu Południowej Danii w swoich badaniach przeprowadziła sekcję zwłok siedmiuset jeży. Z analizy szczęki jednego z osobników wynikło, że mógł mieć szesnaście lat, kolejny okaz miał prawdopodobnie lat trzynaście.

17
W zależności od gatunku jeże mogą mieć od trzech do pięciu tysięcy kolców.
18
Jeże mają bardzo dobry słuch, węch i smak.
Jeżeli jeż powącha lub zje coś niedobrego, drażniącego, to natychmiast opluwa swoje kolce białą pianą ze śliny.
19
W poszukiwaniu jedzenia jeże potrafią przejść nawet kilka kilometrów.
20
W bardzo niekorzystnej dla siebie sytuacji zagrożenia jeże potrafią przeraźliwie głośno wrzeszczeć.
Jeże wydają mnóstwo dźwięków: drepcząc w poszukiwaniu pożywienia wydają chrapliwy głos, pomrukują, kaszlą. Zdenerwowane, fukają, prychają a nawet głośno warczą.
21
Jeże mogą mieć do 44 zębów.

Komplet zębów wyrasta im najczęściej do trzeciego tygodnia życia. Jeże nie posiadają zębów mlecznych dlatego muszą dbać o higienę jamy ustnej. Raz utracony ząb już nigdy im nie odrośnie.

22
Na całym świecie żyje 17 gatunków jeży.

Są one podzielone w obrębie pięciu rodzajów: jeże (Erinaceus), piaskojeże (Paraechinus), chinojeże (Mesechinus), afrojeże (Atelerix) i stepojeże (Hemiechinus).

23
Jeż europejski objęty jest częściową ochroną gatunkową.
24
10 listopada jest Dniem Jeża.
25 Przygotowaliśmy dla Ciebie quiz o jeżach.
Dzięki quizowi sprawdzisz, jak dobrze pamiętasz o czym pisaliśmy w ciekawostkach :)

Najnowsze tematy

Ciekawostki o Stingu
Od początku kariery ukrywał się pod pseudonimem Sting. Niewątpliwie jest jedną z największych indywidualności i gwiazd w historii muzyki rockowej. W 1 ...
Ciekawostki o Świętym Wojciechu
Życie świętego Wojciecha nie było łatwe, choć pochodził z zamożnego czeskiego rodu Sławnikowiców. Choroba w dzieciństwie zdeterminowała jego los, wyzn ...
Ciekawostki o Elizie Orzeszkowej
Eliza Orzeszkowa była wybitną pisarką epoki pozytywizmu.W swojej twórczości poruszała tematy dotyczące problematyki społecznej, narodowościowej, kobie ...
Ciekawostki o Bitwie pod Maratonem
Wsławiona wyczynem Greka Filippidesa,  który przyniósł do Aten wieść o zwycięstwie, ale do historii przeszła jako najważniejsza bitwa w dziejach staro ...
Ciekawostki o antylopie dikdik
Dikdiki to jedne z najmniejszych antylop żyjących we wschodniej i południowej Afryce. Są to bardzo płochliwe, szybko poruszające się zwierzęta, które ...
Ciekawostki o Robercie Oppenheimerze
Był wybitnym naukowcem, który całe życie poświęcił fizyce teoretycznej. Nazywany jest "ojcem bomby atomowej", choć był jedną z wielu osób pracujących ...
Ciekawostki o Homerze
Najstarszy znany z imienia poeta uważany za ojca poezji epickiej. Żaden grecki poeta nie przsewyższył go sławą.  Na jego cześć wznoszono świątynie a w ...
Ciekawostki o stanie Kolorado
Kolorado to jeden z większych amerykańskich stanów, którego granice wyznacza długość i szerokość geograficzna. Stan ten słynie z urozmaiconego krajobr ...

Podobne tematy

Ciekawostki o psach
Udomowione około 17 tysięcy lat temu wiernie służą nam do dziś. Potrafią wykrywać choroby, pomagają niewidomym i wnoszą w nasze życia masę ciepła i ra ...
Ciekawostki o Królikach
Dzikie króliki często padają ofiarą węży, orłów, jastrzębi, sów, lisów i szopów. Pomimo tak wielu drapieżników, ich populacja nie jest zagrożona. Dużą ...
Ciekawostki o Łosiu euroazjatyckim
Łoś to największy i najcięższy współcześnie żyjący ssak z rodziny jeleniowatych i jeden z największych ssaków lądowych półkuli północnej. Zazwyczaj za ...
Ciekawostki o niedźwiedziach
Niedźwiedzie należą do rodziny Ursidae. Ich rozmiary wahają się znacznie w zależności od gatunku. Wystepuja w Ameryce Północnej i Południowej, Europie ...
Ciekawostki o psach Chihuahua
Chihuahua to niewielkie czworonogi, których waga nie powinna przekraczać 3 kg. Nadają się idealnie na psy domowe, które odwdzięczą się opiekunom za tr ...
Ciekawostki o kretach
Te praktycznie ślepe zwierzęta są zmorą wszystkich posiadaczy pięknych ogrodów, trawników i upraw. Krety potrafią w kilka dni zamienić najładniejszy o ...
Ciekawostki o nosaczach sundajskich
Te sympatyczne ssaki z rodziny koczkodanowatych mieszkają na największej wyspie Archipelagu Malajskiego, na Borneo. Charakteryzuje je posiadanie ogrom ...
Ciekawostki o delfinach
Żyją zarówno w oceanach jak i rzekach. Często podróżują w dużych stadach czasem przekraczających liczbę 1000 osobników. Mają swój język, którego do dz ...

Powiązane artykuły