Ciekawostki o Zamku w Malborku

Początkowo zamek był konwentualną siedzibą komtura. Komtur, zwany także komandorem, był zwierzchnikiem domu zakonnego w niektórych zakonach rycerskich (krzyżacy, joannici, templariusze). Później, w państwie zakonnym, był zarządcą komturii (prowincji), złożonej z jednego lub kilku zamków i przyległego terytorium.

W latach 1280 -1283 wielki mistrz krzyżacki Konrad von Feuchtwangen rozpoczął budowę zamku-twierdzy na miejscu starodawnego pruskiego grodu Zantyru. Budowę przygotowywano wcześniej od wycinki lasu i gromadzenia budulca, częściowo z materiałów uzyskanych z rozbiórki starych zabudowań klasztornych grodu w Zantyrze. Wybudowano zamek w dolnym biegu Nogatu, który wraz z przyległym miastem nazwano Marienburg (dzisiejszy Malbork). Była to prostokątna budowla z kaplicą i dziedzińcem wewnętrznym, otoczona murami, zabezpieczona fosami i sztucznymi kanałami. Wybudowano także wieże obronne. Jedną z nich, zwaną gdaniskiem, połączono z zamkiem krytym gankiem zaopatrzonym w most zwodzony.

Na zamku malborskim droga do gdaniska oznaczona była rzeźbionymi wspornikami w kształcie diabełków, których ogony wskazywały właściwy kierunek. Jako że gdanisko pełniło rolę toalety, nad nią można było znaleźć liście kapusty bądź siano, co zastępowało papier toaletowy. Gdanisko w Malborku zawierało również zapadnię, przy pomocy której pozbywano się niewygodnych braci korzystających z toalety. Trafiali oni wprost do fosy.

W 1309 roku Malbork stał się stolicą Państwa Zakonnego. Wraz z wielkim mistrzem do Malborka przybyła duża liczba braci zakonnych, co wymagało przebudowy i rozbudowy istniejącego obiektu. Powstał Zamek Średni z wielkim refektarzem, później pałac wielkiego mistrza, a następnie Zamek Niski. Zamek, klasztor, rezydencja to trzy podstawowe funkcje uzupełnione świetnie zorganizowanym zapleczem gospodarczym i militarnym. W obrębie twierdzy znajdowały się twierdze, spichlerze, młyny, studnie, kuchnie, spiżarnie, szpital, apteka, kuźnie, arsenał, warsztaty zbrojeniowe z własną produkcją broni palnej i ciężkich dział. Pozwalało to na wytrzymanie oblężenia nawet do dwóch lat. Rozbudowano kościół zamkowy, a pod nim wybudowano kaplicę św. Anny, przeznaczoną na miejsce pochówku wielkich mistrzów.

Była wykonana ze sztucznego kamienia i pokryta mozaiką ze szkła weneckiego. Figura, wraz ze wschodnią częścią kościoła, uległa zniszczeniu w 1945 roku, podczas ostrzału artyleryjskiego Armii Czerwonej. We wrześniu 2014 roku rozpoczęto jej rekonstrukcję, a jej uroczyste odsłonięcie nastąpiło w 2016 roku. Do rekonstrukcji mozaiki użyto 350 tys. kostek wykonanych z dwóch rodzajów szkła weneckiego oraz szkła, w którym zatopiono płatki złota.

Twierdzę wzniesiono z ponad 30 mln cegieł.

Na przełomie XIV i XV wieku było jedynym państwem w Europie, które nie posiadało długów. Przeciwnie, to Krzyżacy pożyczali pieniądze innym.

Były to rodzynki, daktyle, cytryny, cukierki anyżkowe (szczególnie ulubione przez braci zakonnych). Pod koniec XIV w. sprowadzali cukier w głowach (rzecz bardzo rzadka w owych czasach, praktycznie jeszcze nieznana w Europie, powszechnie używano miodu) oraz najdroższy w owym czasie ryż. Sprowadzano także najlepsze gatunki win z południowej Europy i najlepsze gatunki piwa. Do dziś zachowała się w Pałacu Wielkich Mistrzów piwnica win, w której panują znakomite warunki temperaturowe do przechowywania trunków.

Jednak nie wzrost zakonników determinował wielkość posłania, a to, że sypiali oni w pozycji półsiedzącej. Wierzyli, że jeśliby położyli się całkowicie w łóżku, to sprowadziliby na siebie śmierć, bo ta zabierała ze sobą wszystkich leżących.

Opowiadano, że otwory te polecono zamurować. Jednak każda próba ich zamurowania kończyła się tym, że następnego dnia luki znów się pojawiały, a cegły do tego użyte znikały. Mówiono, że otworami tymi przechodzą duchy zmarłych wielkich mistrzów Zakonu.