Znaleźliśmy 26 ciekawostek na temat zamku w Krasiczynie
Renesansowa rezydencja magnacka
Zamek w Krasiczynie położony w pobliżu przeprawy przez San, jest jednym z najpiękniejszych obiektów i jednym z cenniejszych zabytków architektury polskiego renesansu. Zachwyca swym kunsztem i pięknem krajobrazu. Wybudowany na przełomie XVI i XVII wieku był w posiadaniu wielu znamienitych rodów magnackich. Dziś może poszczycić się swą bogatą historią, niezwykłą architekturą i zdobiącym go parkiem, który wkomponował się w naturalny krajobraz.
1
Ten renesansowy zamek położony jest w niewielkiej odległości od Przemyśla, w niewielkiej miejscowości Krasiczyn.
Krasiczyn to wieś w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, nad Sanem. Krasiczyn uzyskał około 1620 roku lokację miejską, ale został zdegradowany przed 1919 rokiem.
2
W XVI wieku właścicielem wsi został mazowiecki szlachcic zagrodowy herbu Rogala, Jakub z Siecina, który istniejący tam dwór obronny zaczął przekształcać w zamek.
Zabudowania ówczesne składały się z budynku bramnego, dworu i zabudowań gospodarczych. Całość otoczona była wałem i fosą.
3
Potomkowie Jakuba z Siecina przyjęli nazwisko Krasicki.
Od ich nazwiska, zamek i pobliską wieś nazwano około 1602 roku Krasiczyn.
4
Od końca XVI wieku, kasztelan przemyski Stanisław Krasicki, syn Jakuba, rozpoczął budowę zamku.
Kolejny właściciel, Marcin Krasicki, uznawany za jednego z najwybitniejszych wówczas mecenasów sztuki w Polsce, przekształcił surowy zamek obronny swojego ojca we wspaniałą rezydencję.
5
Wybudował on zamek w formie czworoboku, ze ścianami zorientowanymi według stron świata.
W narożnikach tych ścian znajdują się cztery cylindryczne baszty: Boska, Papieska, Królewska i Szlachecka, zwana także Rycerską. Istnienie tych baszt miało symbolizować odwieczny porządek oraz role: Kościoła, króla, papieża i szlachty.
6
Od północy i wschodu dziedziniec zamku otaczają skrzydła mieszkalne.
Od południa i zachodu znajdują się mury kurtynowe zakończone ażurową attyką. Pośrodku skrzydła zachodniego znajduje się przedbramie z bramą i kwadratową wieżą zegarową - stąd przez zwodzony, a później kamienny most, prowadziła droga z istniejącego wówczas miasteczka do zamku.
7
Jedną z baszt, Basztę Boską, nakryto kopułą i przekształcono w kaplicę.
Kaplica ta przyrównywana jest do Kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu.
8
Baszta Papieska swą nazwę zawdzięcza temu, że znajdowały się w niej pokoje gościnne przeznaczone dla wysokich dostojników kościelnych.
Pokoje te były zdobione licznymi dekoracjami malarskimi i snycerskimi (sztuka rzeźbienia w drewnie). Znajdowały się tam obrazy związane z elekcją papieża i jego wjazd do Watykanu oraz portrety papieży. Na zewnątrz baszta ozdobiona była dekoracjami sgraffitowymi (technika dekoracyjna malarstwa ściennego). Baszta ozdobiona jest attyką, będącą kopią papieskiej korony Klemensa VIII.
9
Na zewnątrz Baszty Papieskiej, od strony północnej, wmurowany jest kamień przypominający kształtem duży bochen chleba.
Według ludowych przekazów, na tej wielkości chleb zarabiał robotnik pracujący przy budowie.
10
W pokojach gościnnych Baszty Papieskiej gościł prawdopodobnie nuncjusz papieski Cosimo de Torres.
Nuncjusz miał ponoć w kaplicy w Baszcie Boskiej wręczyć miecz poświęcony przez papieża. Chciano w ten sposób nakłonić Polaków do wzięcia udziału w wojnie z Turkami.
11
W północnym skrzydle mieszkalnym znajduje się najbardziej reprezentacyjna komnata, tzw. Izba Stołowa Wielka Królewska.
12
W rękach Krasickich zamek pozostawał do 1687 roku.
Na krótko znalazł się w posiadaniu Modrzewskich, a następnie trafił w ręce wojewody lubelskiego Jana Tarły, stronnika Augusta II.
13
W 1726 roku Krasiczyn został najechany przez wojska rosyjskie i Kozaków.
Zamek uległ zniszczeniu i rabunkowi. Skradziono wyposażenie komnat, zdewastowano kaplicę zamkową i zniszczono Basztę Papieską.
14
W 1834 roku Krasiczyn wraz z innymi wsiami został kupiony przez Leona Sapiehę, polskiego księcia, marszałka sejmu galicyjskiego, szambelana dworu Mikołaja I Romanowa, jednego z dowódców powstania listopadowego.
W rękach Sapiehów Krasiczyn pozostał do 1944 roku. Przyczynili się oni do znacznego rozwoju Krasiczyna. Oprócz renowacji zamku, założyli tartak, browar i fabrykę maszyn rolniczych. Aktywnie działali na polu rozwoju życia gospodarczego i społecznego regionu.
15
W Krasiczynie przyszedł na świat kardynał Adam Stefan Sapieha.
Był on biskupem krakowskim, kardynałem i senatorem I kadencji w II RP. Posiadał tytuł książęcy i legitymował się herbem Lis. Przez historyków uznawany za jedną z czołowych postaci w dziejach Kościoła polskiego I połowy XX wieku. Nazywany Księciem Niezłomnym.
16
Rodzina Sapiehów ustanowiła w Krasiczynie zwyczaj sadzenia drzewa w zamkowym parku po urodzeniu każdego dziecka.
Jeśli na świat przychodził syn, sadzono dąb, jeśli córka - sadzono lipę. Drzewa te rosną w parku po dziś dzień.
17
Park zajmuje powierzchnię 14,5 ha i rośnie w nim wiele pięknych starych drzew.
Oprócz rodowych dębów i lip, rośnie tam także platan klonolistny, perukowce podolskie, tulipanowce i magnolie japońskie.
18
Wspaniałą atrakcję parku stanowi piękny okaz miłorzębu dwuklapowego.
Według lokalnej tradycji, trzykrotne obejście tego wiekowego drzewa dookoła gwarantuje spełnienie najskrytszych marzeń.
19
Zamek uległ pożarowi, a także zniszczeniom spowodowanym I wojną światową.
Sapiehowie wypełnili zamek dziełami sztuki, pamiątkami historycznymi, gromadzili księgozbiór i archiwum rodzinne. Pożar w 1852 roku zniszczył większość gromadzonych w zamku eksponatów, uratowała się jedynie biblioteka, o którą dbali kolejni Sapiehowie rezydujący w Krasiczynie. W 1928 roku dokonano restauracji zamku pod kierunkiem Adolfa Szyszko-Bohusza, architekta i konserwatora zabytków.
20
Do krasiczyńskich zbiorów bibliotecznych dołączali zbiory z innych sapieżyńskich siedzib, dokonywali kolejnych zakupów książek.
Opiekę nad zbiorami powierzano wykwalifikowanym bibliotekarzom. Pod koniec XIX wieku opracowano inwentarz uporządkowanego i sklasyfikowanego księgozbioru. Zbiory sztuki i księgozbiór przetrwały w Krasiczynie I wojnę światową. Przed wybuchem II wojny zdecydowano o wywiezieniu z Krasiczyna części wyposażenia wraz z biblioteką. Początkowo przechowywano je w pobliskich folwarkach, a ostatecznie przewieziono do Krakowa pod opiekę metropolity krakowskiego księcia Adama Stefana Sapiehy. I dobrze się stało, bo na początku wojny zamek został ograbiony przez żołnierzy radzieckich, a te książki, które pozostały w zamku, zostały przez nich spalone.
21
W 2013 roku Zamek Królewski na Wawelu odkupił od spadkobiercy majątku Sapiehów, Michała Ksawerego Sapiehy, mieszkającego w Belgii, księgozbiór Sapiehów z Krasiczyna .
Był to ostatni tak pokaźny zbiór ksiąg pozostający w prywatnych rękach.
22
Po II wojnie światowej w zamku mieściło się Technikum Leśne, a od lat 70. mecenat nad zamkiem sprawowała Fabryka Samochodów Osobowych w Warszawie.
Po likwidacji FSO zamek wraz z parkiem przejęła Agencja Rozwoju Przemysłu.
23
Obecnie w zespole zamkowo-pałacowym znajduje się hotel i restauracja.
Niektóre części zamku są udostępnione do zwiedzania.
24
Michał Sapieha stara się o zwrot zamku w Krasiczynie.
W 2013 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uwzględnił skargę Michała Sapiehy i uchylił decyzję ministra transportu, iż zamku nie można zwrócić z powodu "nieodwracalnych skutków prawnych".
25
O dawnej świetności zamku świadczy fakt, że gościli w nim królowie polscy: Zygmunt III Waza, Władysław IV, Jan Kazimierz i August II.
Gościli oni w apartamentach królewskich Baszty Królewskiej.
26
Zamek w Krasiczynie od 2018 roku nosi status Pomnika Historii.
